Xứ Huế ngoài những công trình chứa đựng câu chuyện lịch sử được nhiều người biết đến như cung điện, đền đài, lăng tẩm... còn có nhiều điều chờ bạn khám phá.
Đến Huế dịp này, du khách có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn về đời sống của người dân bản địa trong suốt chiều dài hàng nghìn năm lịch sử có thể đến Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương (số 120, đường Nguyễn Phúc Nguyên, TP Huế).
Đây là bảo tàng duy nhất trên cả nước trưng bày gốm được tìm thấy từ các dòng sông trong không gian địa lý hẹp (tỉnh Thừa Thiên Huế) và là bảo tàng ngoài công lập thứ 3 ở Thừa Thiên Huế và thứ 55 ở Việt Nam.
Bảo tàng này chính thức mở cửa đón du khách tham quan từ ngày 17/4.
Bảo tàng này nằm cạnh dòng sông Hương, cách chùa Thiên Mụ không xa với không gian trưng bày gốm cổ rộng khoảng 700m2. Bảo tàng này có hơn 2.500 hiện vật khác liên quan đến sông Hương được mở cửa đón người xem.
Các hiện vật gốm trong bảo tàng phong phú về loại hình, nhiều nhất là các vật dụng trong đời sống hằng ngày như lu, hũ, bình, chén... được làm bằng các chất liệu như đất nung, gốm men...
Niên đại của các hiện vật trong bảo tàng kéo dài từ thế kỷ 5 trước Công nguyên đến thế kỷ 20, trong đó các hiện vật gốm, sành thời Lê Trung Hưng (thế kỷ 17 – 18) chiếm số lượng nhiều nhất, là sản phẩm của các làng nghề gốm cổ truyền Phước Tích và Mỹ Xuyên.
Ở lần đầu tiên ra mắt này, không gian chính của bảo tàng trưng bày 108 hiện vật gốm tiêu biểu từ thời tiền Sa Huỳnh - Sa Huỳnh (cách ngày nay 3.000 năm - 2.500 năm), thời Champa (thiên niên kỷ 1 đầu công nguyên), thời Lý - Trần đến thời Nguyễn (thế kỷ 19 - 20) với chủ đề “Sông Hương - nơi gặp gỡ các nền văn hóa”.
Từ ngày 17/4 đến ngày 17/8, Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương sẽ nhận khách tham quan vào các ngày thứ 7 và Chủ Nhật. Các ngày trong tuần, khách với số lượng từ 5 người đến 20 người có thể đặt trước lịch để đảm bảo trải nghiệm tốt nhất. Sau thời gian trên, du khách có thể đến tham quan tất cả các ngày trong tuần từ 8h đến 17h.
GS.TS Thái Kim Lan - Chủ nhân Bảo tàng gốm cổ sông Hương, cho hay, không gian trưng bày của bảo tàng là nơi bà trải qua tuổi thơ đầy kỷ niệm cùng với những người thân yêu trong dòng tộc. Sau mấy mươi năm sống ở trời Tây, bà trở về sống trong không gian này và thấy mình vẫn gắn bó, hạnh phúc với nơi đây như chưa bao giờ xa cách.
“Tôi mong muốn những hiện vật gốm được vớt từ sông Hương mà tôi cùng anh trai mình - cố họa sĩ Thái Nguyên Bá, cũng như người bạn - nhà nghiên cứu văn hóa Hồ Tấn Phan, đã sưu tầm sẽ ở lại trong khu vườn này, bên cạnh sông Hương, để tiếp tục sứ mệnh kể câu chuyện trường thiên mà chúng đang cất giữ cho đời nay và đời sau", bà Lan thông tin.
Theo TS khảo cổ học Nguyễn Anh Thư - cố vấn chuyên môn của Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương, ở Việt Nam, các hiện vật gốm được phát hiện ở các dòng sông rất nhiều nhưng sau đó chúng bị phân tán đi khắp nơi và chưa có ai lập thành bảo tàng chuyên đề về gốm từ một vài dòng sông như ở đây. Người ta thường chỉ biết nhiều đến Huế giai đoạn từ sau thế kỷ 14 và nhất là triều Nguyễn nhưng lịch sử vùng đất Huế còn dài và xa hơn thế.
"Những hiện vật gốm cổ trong bảo tàng này sẽ giúp nhiều nhà nghiên cứu hiểu hơn về đời sống của người dân bản địa sống trong chiều dài hàng nghìn năm lịch sử”, TS khảo cổ học Nguyễn Anh Thư cho biết.
Được biết, sắp đến, bảo tàng này sẽ ứng dụng công nghệ 3D và trải nghiệm thực tế ảo để giới thiệu rộng rãi hơn về những hiện vật tiêu biểu, có giá trị của bảo tàng nhằm tạo điều kiện cho người yêu thích cổ vật ở xa, chưa thể đến xem tận mắt có thể thưởng ngoạn trực quan qua trưng bày ảo...
Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Tỉnh Thừa Thiên Huế, cho biết: “Chúng tôi đang và sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi để hỗ trợ Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương phát huy hết tiềm năng của mình cùng với việc khuyến khích quảng bá bảo tàng”.
Đây sẽ là nơi tham quan thú vị dành cho du khách, là địa chỉ tin cậy để các nhà nghiên cứu và các bạn sinh viên đến nghiên cứu, học tập.
Bảo tàng không chỉ là nơi trưng bày hiện vật, mà còn là nơi tổ chức các hội thảo khoa học trong và ngoài nước cũng như sáng tạo những hoạt động thú vị, mang tính giáo dục cao để người dân địa phương, du khách, đặc biệt là các bạn trẻ, được trải nghiệm và học tập.
Không gian trưng bày gốm cổ của bảo tàng cạnh ngôi từ đường Thái tộc cổ kính trong Lan Viên Cố Tích. Khi đến Lan Viên Cố Tích, du khách trong, ngoài nước không chỉ được thưởng lãm những hiện vật gốm cổ có niên đại cách nay vài nghìn năm mà còn được hiểu thêm về hệ thống nhà rường và thư giãn trong không gian xanh mướt của vườn Huế.
Ngoài ra, sắp tới, du khách còn được thưởng thức ẩm thực Huế cũng như tham gia vào các buổi trải nghiệm làm gốm thủ công do các nghệ nhân ở các làng nghề truyền thống hướng dẫn.
