Iran đối mặt với khủng hoảng kế nhiệm kép sau khi Tổng thống Raisi tử nạn

Ông Raisi, 63 tuổi, một người theo trào lưu chính thống nổi tiếng là cứng rắn, được coi là một trong hai nhân vật chủ chốt sẽ kế nhiệm ông Khamenei làm người cai trị đất nước. Người thứ 2 được nhắc tới là con trai thứ hai của ông Khamenei - Mojtaba.

Theo nhà báo Sune Engel Rasmunssen của tờ The Wall Streel Journal, Iran hiện phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kế nhiệm kép. Nhà lãnh đạo tối cao của Iran không chỉ phải bổ nhiệm một Tổng thống mới mà còn phải tìm ra người kế nhiệm ông với tư cách lãnh đạo tối cao của đất nước.

Tại Iran, lãnh đạo tối cao nắm quyền lực tối thượng và giữ vai trò tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, là người đưa ra quyết định về đường hướng đối ngoại của đất nước. Trước khi trở thành lãnh đạo tối cao của Iran vào năm 1989, ông Khamenei từng làm Tổng thống Iran.

Theo Iran News, các nhà phân tích nhận định, ngoài cuộc bầu cử Tổng thống sẽ diễn ra trong 50 ngày tới, các tuần và các tháng tiếp sau đó sẽ được quan sát chặt chẽ.

Chuyên gia, nhà phân tích Iran Karim Sadjapour lập luận, cái chết của ông Raisi sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng kế nhiệm ở Iran. Ông Raisi, giáo sĩ cấp trung đồng thời là người thân cận với ông Khamenei, đã được chuẩn bị trong nhiều năm để một ngày nào đó đảm nhận vị trí lãnh đạo tối cao. Nhân vật thứ hai có nhiều tiềm năng để kế vị là con trai thứ của ông Khamenei - Mojtaba.

Theo ông Sadjapour, nếu ông Mojtaba được chọn thì điều đó có thể gây ra tình trạng bất ổn trong dân chúng. "Việc thiếu tính hợp pháp cũng như sự nổi tiếng của ông ấy có nghĩa là Mojtaba sẽ phải dựa hoàn toàn vào Lực lượng Vệ binh Cách mạng để duy trì trật tự. Điều này có thể đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang chế độ cai trị quân sự hoặc sụp đổ".

Việc chọn ông Mojtaba cũng làm khái niệm cha truyền con nối trở nên phức tạp hơn, trong khi đây là điều lãnh đạo tối cao đầu tiên của Iran Khomenei phản đối.

Hãng Reuters dẫn một nguồn tin thân cận với văn phòng của ông Khamenei cho biết, nhà lãnh đạo này đã tỏ ý phản đối con trai ra tranh cử vì không muốn chứng kiến sự trở lại của hệ thống cai trị cha truyền con nối. Ông Mojtaba không giữ chức vụ chính thức nào nhưng được cho là nhân vật có ảnh hưởng với tư cách là trợ lý thân cận của cha mình.

Alireza Arafi, 67 tuổi, thành viên của Hội đồng chuyên gia - nhóm chịu trách nhiệm lựa chọn một nhà lãnh đạo tối cao mới, đôi khi cũng được cho là có khả năng kế nhiệm ông Khamenei.