Theo tìm hiểu của phóng viên Báo điện tử Dân trí, đầu năm 2022, Tòa án nhân dân huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) nhận được đơn khởi kiện của chị P.T.A. (trú tại huyện Thạch Hà) về việc yêu cầu ly hôn với chồng là anh N.X.Đ.
Ngoài việc đưa ra yêu cầu liên quan đến quyền nuôi dưỡng con, chị A. đề nghị tòa án phân chia khối tài sản chung mà 2 vợ chồng tạo lập được gồm đất, nhà ở và một thửa đất thuê của Nhà nước để nuôi trồng thủy hải sản. Phần tài sản thuộc đất thuê theo chị A. đề cập, có một lượng cá trong hồ.
Tòa án nhân dân huyện Thạch Hà nơi diễn ra phiên tòa xét xử vụ tranh chia tài sản chung, nợ chung và giải quyết nuôi con trong vụ án ly hôn giữa chị A. và anh Đ.
Quá trình hòa giải diễn ra khá căng thẳng bởi các đương sự không tìm được tiếng nói chung trong vấn đề phân chia tài sản. Cả chị A. và anh Đ. đều tỏ thái độ gay gắt nhằm bảo vệ quyền lợi cho bản thân. Trong khi chị A. yêu cầu chia đều thửa đất thuê cho 5 thành viên trong gia đình và chia đôi tài sản trên đất cho các bên được hưởng thì anh Đ. lại kiên quyết bác bỏ.
Sau một thời gian không tìm được tiếng nói chung, bất ngờ cả nguyên đơn và bị đơn yêu cầu cán bộ tòa án phải bắt toàn bộ cá nuôi dưới hồ (tài sản trên đất) để đong đếm, phân chia nhằm đảm bảo tính công bằng.
Thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn (Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện Thạch Hà) - người phụ trách vụ án cho hay, 17 năm công tác trong ngành tòa án, 7 năm là thẩm phán, trực tiếp xét xử hàng trăm vụ hôn nhân gia đình, song đây là lần đầu tiên ông gặp tình huống hy hữu như vậy.
"Giữa 2 đương sự có nhiều tài sản liên quan, trong đó yêu cầu phân chia số cá dưới hồ. Yêu cầu này là chính đáng nhưng chúng tôi cũng cảm thấy khá khó khăn vì chưa bao giờ gặp trường hợp như thế này. Những tài sản khác thì có thể nhìn thấy và dễ phân chia, còn cá ở dưới nước, cá to, cá nhỏ, cá loại gì thì chưa thể biết được nên sẽ có khó khăn", thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn nói.
Để có căn cứ xác thực trong quá trình giải quyết vụ án, thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn đã trực tiếp đến thửa đất nuôi trồng thủy sản của gia đình chị A. thẩm định. Qua quan sát thực tế và tìm hiểu một số bên liên quan, vị thẩm phán xác định được trong hồ đang nuôi khoảng một tấn cá các loại (cá trắm, cá chim...). Thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn còn tham khảo ý kiến của các hộ nuôi trồng thủy sản lâu năm, để đưa ra số liệu tương đối nhất nhằm sớm tháo gỡ nút thắt của vụ án.
"Lúc đầu chị A. nói dưới hồ có khoảng 5 tấn cá, sau đó thì nói khoảng 2 tấn. Giá cá đưa ra là 70.000 đồng/kg. Tôi phải mất vài tuần đi tìm hiểu để đưa ra các số liệu, việc tính toán giá trị kinh tế chỉ nằm ở mức tương đối. Ngoài ra, vấn đề đánh bắt toàn bộ cá không thể tiến hành ngay mà cần có thời gian, chưa kể đến rủi ro trong quá trình thực hiện. Chi phí thuê người đánh bắt dự tính sẽ rất lớn, trong khi khó bảo đảm tài sản còn nguyên vẹn, như vậy, thất thoát về mặt kinh tế là không hề nhỏ", những phân tích này của thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn đã làm rõ cho các đương sự hiểu và nhận thức đúng về quá trình giải quyết.
Cũng theo thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn, nếu không hòa giải thành công thì buộc phải bắt cá lên để định giá, sau đó mới phân chia.
"Nếu không hòa giải được về vấn đề phân chia số cá này thì phải thành lập Hội đồng thẩm định giá và phải những người có chuyên môn. Chính vì thế vụ án sẽ kéo dài và kéo theo nhiều khó khăn khác", vị này nói.
Trước phân tích thấu tình đạt lý của thẩm phán, chị A. và anh Đ. dần hiểu ra. Tại buổi hòa giải cuối cùng trước khi ra tòa, đôi bên đi đến thống nhất về số lượng cá dưới hồ, cũng như giá bán và hướng xử lý.
"Sau nhiều buổi hòa giải các đương sự thống nhất là lượng cá dưới hồ là một tấn với giá bán là 30.000 đồng/kg. Anh Đ. phải đưa lại cho chị A. một nửa số tài sản này. Việc hòa giải được việc này cũng là một thành công. Khi tòa đưa ra phương án xử lý thì 2 đương sự đều vui vẻ và cảm ơn tòa đã xử lý hợp tình hợp lý", thẩm phán Nguyễn Khắc Hoàn nói.
