Nấm mối được ví như “lộc trời" do không thể trồng và chỉ xuất hiện vào đúng mùa mưa trong năm, sau những cơn mưa lớn. Vì chỉ xuất hiện ở những nơi gần tổ mối nên loài nấm này được người dân địa phương đặt tên là nấm mối. Chị Quỳnh Như (huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước) cho biết, những năm trước, gia đình chị hái được hàng chục cân nấm mối nhưng năm nay có vẻ khan hiếm hơn, chị mới hái được khoảng 3kg.
“Mỗi năm nấm mối mọc một lần, trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Năm nay, mùa mưa tới muộn, mãi tận tháng 6 mới thấy nấm mọc”, chị Như nói.
Nấm mối được coi là đặc sản có giá trị dinh dưỡng cao nên người dân hái đến đâu là có thể bán hết đến đó do khách luôn đắt hàng từ trước. Đắt nhất là nấm búp, mới mọc, chưa xoè, lấy được cả chân. Nấm búp làm sạch, đóng túi hút chân không có giá bán lên đến 1,2 triệu đồng/kg, loại xấu hơn hoặc đã xoè giá cũng tới 650.000 đồng/kg.
Theo chị Như, ai đã ăn nấm mối thì sẽ thấy đây là loại nấm ngon hơn bất kỳ loại nấm nào khác. Nấm mối có thể chế biến được nhiều món như nấm mối xào tỏi, nấm mối xào thịt gà, nướng muối ớt…
Chị Bích Liên, trú tại phường Tân Hiệp (Biên Hoà, Đồng Nai) cho biết, năm nay mùa mưa tới muộn hơn mọi năm 2 tháng nên nấm mối cũng xuất hiện muộn, lại được nhiều người yêu thích, hỏi mua từ sớm nên sản lượng thu gom không đủ để bán. Do khan hiếm nên năm nay, giá nấm mối cao hơn những năm trước 100.000 đồng/kg. Hiện giá thu mua tại vườn từ 650.000-750.000 đồng/kg và đến tay người mua có giá lên đến cả triệu đồng/kg.
“Có người đi tìm hái nấm, gặp đúng đợt nở rộ, có thể hái được từ 10-20 kg một ngày. Nếu tính theo giá thị trường bây giờ thì chứng tỏ kiếm được hàng chục triệu đồng nhờ hái nấm mối không phải là hiếm. Nhưng cũng có người dù chi cả triệu đồng đổ xăng, mua đèn đi tìm nấm mối cả đêm nhưng vẫn không tìm được nấm để hái”, chị cho biết.
Vào ban đêm, khi nấm chưa xòe sẽ hái được nấm búp, bán được giá cao. “Khoảng 15 năm trước, nấm mối mọc nhiều lắm. Người dân quê tôi chỉ đi hái về ăn chứ không ai bán. Sau này, kinh tế phát triển, nhiều người hái rồi mang ra chợ bán, khách ăn xong thấy ngon lại đặt mua tiếp. Lượng nấm vì thế ngày càng ít đi, trong khi nhu cầu của mọi người tăng cao khiến giá lên tới cả triệu đồng/kg”, chị Liên giải thích.
Nấm mối là loài nấm thuộc họ Lyophyllaceae. Loài này từng được đặt tên là Collybia albuminosa. Tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có nhiều mối sinh sống. Mối ở đây là loại mối đất chứ không phải mối sống trên cây. Mối đất làm ổ to như trái dừa khô, hình dáng từng hốc đất, ổ mối đất màu trắng hoặc hơi ngả vàng.
Các nhà nghiên cứu cho hay, dùng nấm mối trắng thường xuyên rất có lợi cho người bệnh tật và người lớn tuổi. Đặc biệt loại nấm này giúp cải thiện khả năng miễn dịch, chống lại các tế bào ung thư và giảm lượng đường trong máu.
