Ở Nam Phi và miền tây Australia, chỉ những tảng đá cũ mới nổi lên trên bề mặt, có thể là một phần nền tảng của siêu lục địa đầu tiên trên hành tinh. Tuổi của một số phần của nền cổ Pilbara ở Australia lên tới 3,6 tỷ năm.
Ngoài ra còn có những tảng đá gợi nhớ đến phần còn lại của thảm vi khuẩn - biocenoses nguyên thủy được hình thành bởi các màng vi khuẩn. Sự hình thành như vậy được gọi là stromatolites.
Thật không may, tìm bằng chứng chính xác về bản chất sinh học của những mẫu vật cổ đại như vậy là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Không có bằng chứng trực tiếp nào về sự sống còn sót lại trong chúng, và các nhà khoa học phải dựa vào “bằng chứng hoàn cảnh” chẳng hạn như hàm lượng của các đồng vị carbon khác nhau hoặc các đặc điểm cấu trúc.
Do đó, tuổi của các đá stromatolite lâu đời nhất được xác định một cách đáng tin cậy được ước tính là 3,43 tỷ năm, mặc dù bản thân sự sống đã xuất hiện sớm hơn hàng trăm triệu năm so với niên đại này.
Công trình mới của các nhà cổ sinh vật học người Anh đã kết nối các tảng đá có tuổi 3,48 tỷ năm, thu được trong cùng một nền cổ Pilbara, với hoạt động của các vi khuẩn lâu đời nhất.
Bài viết của Kyron Hickman-Lewis và cộng sự đăng trên tạp chí Geology cho biết: “Khi các nhà khảo cổ học tìm thấy nền móng của một thành phố đổ nát, họ biết nó do con người xây dựng vì nó lưu giữ bằng chứng về công trình đó như: cửa, đường, gạch.
Tương tự như vậy, stromatolite có các yếu tố cấu trúc đặc trưng cho phép chúng tôi xác định quá trình hình thành và nguồn gốc. Có thể nhìn thấy các ‘mái vòm’ thu nhỏ trên bề mặt của mẫu phân lớp, điều này có thể cho thấy bản chất sinh học”.
Các nhà khoa học đã kiểm tra các mẫu bằng nhiều phương pháp, bao gồm kính hiển vi quang học và Raman, kính hiển vi điện tử quét, phép đo khối phổ, chụp cắt lớp vi tính và chụp cắt lớp synchrotron. Dấu vết của vi sinh vật hoặc chất hữu cơ không được tìm thấy, tuy nhiên, nhiều chi tiết về cấu trúc vi mô của đá cho thấy mối liên hệ với sự sống cổ đại.
Stromatolites có thể đã xuất hiện trên Trái đất nhờ một loại virus
Một trong những dạng sống cổ xưa nhất mà hành tinh có được nhờ chứa đầy oxy, là stroma...
Tất cả điều này cho phép các tác giả của nghiên cứu tự tin nói về bản chất sinh học của stromatolites của nền cổ Pilbara, là bằng chứng lâu đời nhất về sự sống trên Trái đất cho đến nay. Tuy nhiên, có thể các nghiên cứu cẩn thận hơn sẽ bác bỏ những kết luận này.
Hạ Thảo (lược dịch)
