Bà Trương Mỹ Lan được biết đến là Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Rất nhiều công ty con, công ty liên kết được bà giao cho người nhà, người thân tín điều hành và quản lý.
Cuối năm 2011, bà Trương Mỹ Lan thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân bằng việc mua, sở hữu phần lớn số lượng cổ phần tại các NH này. Ngày 1/1/2012, 3 ngân hàng hợp nhất với tên gọi Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB). Bà Lan sở hữu, chi phối tới 91,563% vốn điều lệ, được đứng tên bởi 27 pháp nhân, cá nhân.
Với việc sở hữu/nắm quyền chi phối số cổ phần của SCB như trên, bà Lan đã đưa người thân tín của mình ngồi vào các vị trí chủ chốt tại SCB như: HĐQT, Ban Tổng giám đốc… để sử dụng những người này điều hành toàn bộ hoạt động của SCB; sử dụng ngân hàng này để chủ yếu phục vụ cho mục đích cá nhân của Chủ tịch Vạn Thịnh Phát.
Kết quả điều tra cho thấy, tính đến ngày 17/10/2022, có 1.284 khoản vay/875 khách hàng (440 cá nhân, 435 tổ chức) là các khoản vay của nhóm bà Trương Mỹ Lan- Vạn Thịnh Phát còn dư nợ hơn 677.286 tỷ đồng, nợ nhóm 5 không có khả năng thu hồi.
Để rút được số tiền trên, bà Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo nhóm đối tượng tại NH SCB lập hồ sơ khống hợp thức như một khoản vay để rút tiền tại SCB.
Lập khống hồ sơ vay vốn, rút các khoản tiền ra khỏi Ngân hàng SCB
CQĐT xác định, trong số những người đã tích cực giúp sức cho bà Lan rút tiền khỏi SCB có 2 người đàn ông ngoại quốc là Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang.
Ông Lee George Lam làm việc tại NH TMCP Sài Gòn từ 6/2012- 19/1/2015, trải qua các vị trí, chức vụ khác nhau như: Thành viên HĐQT, Phó Chủ tịch HĐQT SCB.
Theo tài liệu điều tra, tháng 12/2012- 11/2014, ông Lee với vai trò Phó Chủ tịch thứ nhất, Thành viên HĐQT SCB đã ký 8 Biên bản họp/Phiếu biểu quyết của HĐQT đồng ý cho 66 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, với 68 khoản vay tại NH SCB.
Các khoản vay này dư nợ đến ngày 17/10/2022 là hơn 28.002 tỷ đồng nợ gốc, trong đó nợ lãi là hơn 25.813 tỷ đồng. Tổng số nợ được xác định là hơn 53.816 tỷ đồng.
Trong khi đó, tổng giá trị tài sản bảo đảm ở hiện tại của các khoản vay mà ông Lee ký các thủ tục hợp thức là hơn 34.083 tỷ đồng
Kết quả giám định chữ ký đứng tên Lee George Lam trên các tài liệu phê duyệt cấp tín dụng các khoản vay trên của Phân Viện Khoa học hình sự tại TP HCM, Bộ Công an khẳng định- do ông Lee George Lam ký.
CQĐT cho rằng, với kết quả điều tra vụ án, có đủ căn cứ xác định ông Lee là người có chức vụ, quyền hạn, đã lạm dụng chức vụ quyền hạn để giúp sức cho bà Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt tiền của SCB.
Hành vi này được thực hiện thông qua việc tham gia ký, phê duyệt những khoản vay của các cá nhân, pháp nhân thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Và việc ký, phê duyệt các khoản vay không phải là hoạt động cho vay thông thường theo quy định của pháp luật.
Thực chất, các hồ sơ vay vốn được lập khống, nhằm hợp thức thủ tục để rút các khoản tiền ra khỏi Ngân hàng SCB, phục vụ cho mục đích cá nhân của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Kết luận điều tra chỉ ra rằng, hành vi của ông Lee George Lam đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng”, gây thiệt hại hơn 19.733 tỷ đồng.
Sau khi thực hiện hành vi phạm tội với vai trò đồng phạm với bà Trương Mỹ Lan, ông Lee đã xuất cảnh ra nước ngoài, không xác định được người này đang ở đâu. CQĐT đã ra quyết định truy nã đối với ông Lee George Lam.
Một người đàn ông ngoại quốc khác được nhắc đến trong kết luận điều tra là ông Henry Sun Ka Ziang. Ông này làm việc tại NH SCB từ 4/2015 đến trước ngày khởi tố vụ án (17/10/2022) và đã đảm nhiệm các vị trí như: Thành viên HĐQT, Phó Chủ tịch HĐQT SCB.
Tài liệu điều tra thể hiện, từ 7/2015- 8/2022, ông Henry với vai trò Thành viên HĐQT SCB đã ký 487 Biên bản họp/Phiếu biểu quyết của HĐQT đồng ý cho 365 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, với 602 khoản vay tại NH SCB, có dư nợ đến ngày 17/10/2022 là hơn 430.105 đồng nợ gốc và hơn 147.523 tỷ đồng nợ lãi/phí.
Tổng số nợ được xác định là hơn 577.629 tỷ đồng. Trong khi đó, tổng tài sản bảo đảm ở hiện tại của các khoản vay trên là hơn 115.539 tỷ đồng.
Kết quả giám định chữ ký đứng tên Henry Sun Ka Ziang trên các tài liệu phê duyệt cấp tín dụng các khoản vay trên của Phân Viện Khoa học hình sự tại TP HCM, Bộ Công an khẳng định là do ông Henry Sun Ka Ziang ký.
Như vậy, kết quả điều tra cho thấy, ông Henry đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn của mình để giúp sức tích cực cho bà Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt tiền của SCB.
Theo CQĐT, việc ông Henry tham gia ký, phê duyệt các khoản vay của các cá nhân, pháp nhân thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát như trên không phải là hoạt động cho vay thông thường theo quy định của pháp luật. Thực chất, các hồ sơ vay vốn được lập khống để hợp thức thủ tục nhằm rút các khoản tiền ra khỏi NH SCB, phục vụ cho mục đích cá nhân của bà Trương Mỹ Lan.
Hành vi của ông Henry Sun Ka Ziang đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, liên đới gây thiệt hại cho SCB hơn 462.089 tỷ đồng. Hiện ông Henry Sun Ka Ziang cũng đã "cao chạy xa bay", xuất cảnh ra nước ngoài và CQĐT không xác định được người này ở đâu nên đã phát lệnh truy nã.
CQĐT quyết định tách vụ án hình sự “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” liên quan đến hành vi của bị can Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang.
CQĐT cũng quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự, điều tra bị can đối với 2 người này.
