Hàng không Việt phát sinh chi phí lớn do ảnh hưởng xung đột Nga - Ukraine

Cục Hàng không Việt Nam vừa có báo cáo gửi Bộ Giao thông Vận tải đánh giá tác động của căng thẳng Nga - Ukraine với lĩnh vực hàng không.

Theo đó, chiến sự Nga - Ukraine kéo theo việc Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Anh, Canada đóng cửa bầu trời với Nga và Nga cũng có các động thái tương tự với các quốc gia này.

Việc này gây ảnh hưởng trực tiếp lên hành khách, các hãng hàng không và làm tăng chi phí bay, thậm chí của cả các hãng hàng không không tham gia cấm vận do máy bay phải thay đổi lộ trình khai thác, phát sinh các vấn đề bảo hiểm, thanh toán, dự phòng rủi ro...

Hai hãng hàng không chịu ảnh hưởng lớn nhất là Vietnam Airlines và Bamboo Airways. Trong khi Vietnam Airlines đang khai thác đường bay đi, đến Nga, châu Âu và Mỹ, thì Bamboo Airways đang khai thác các đường bay đi châu Âu và Mỹ, có sử dụng các đường bay không lưu quá cảnh qua Nga.

"Việc cấm các hãng hàng không khai thác các đường bay không lưu qua Nga, hoạt động khai thác của 2 hãng bị tác động lớn", báo cáo của Cục Hàng không nêu.

Hiện các chuyến bay đi, đến Châu Âu phải thay đổi đường bay tránh Nga qua Trung Quốc, Kazakhstan hoặc qua Bắc Phi. Thời gian bay dự kiến tăng thêm từ 60 phút - 120 phút/chuyến bay, kéo theo chi phí phát sinh từ khoảng 10.600 - 21.200 USD/chuyến bay.

Vietnam Airlines đang khai thác 6 chuyến bay/tuần giữa Việt Nam và châu Âu, như vậy chi phí phát sinh khoảng từ 70.000 - 130.000 USD/tuần; Bamboo Airways khai thác 3 chuyến/tuần giữa Việt Nam và Châu Âu, chi phí phát sinh từ 35.000 USD - 65.000 USD/tuần.

Các chuyến bay đi/đến Mỹ phải điều chỉnh đường bay tránh không phận Nga kéo dài thời gian bay từ 20 - 30 phút/chuyến bay tùy từng giai đoạn khai thác. Vietnam Airlines đang khai thác 4 chuyến bay/tuần đi Mỹ, dự kiến chi phí phát sinh khoảng 20.000 USD-40.000 USD/tuần tùy từng giai đoạn.

Bên cạnh đó, hãng hàng không cũng không sử dụng được sân bay dự bị trong lãnh thổ Nga. Sự thiếu hụt nguồn cung từ Nga và Ukraine cũng làm tăng giá nhiên liệu, làm tăng thêm gánh nặng chi phí cho các hãng hàng không.

Ngoài ra, việc cấm vận hàng không dẫn đến các hãng hàng không phải chọn đường bay dài hơn, chi phí tăng, áp lực gia tăng lên hệ thống vận chuyển logistics toàn cầu và giá cả hàng hóa.

Đáng chú ý, Vietnam Airlines khai thác tàu bay thân rộng A350/B787 đến Nga. Tuy nhiên, gần 80% đội tàu bay thân rộng của hãng là các tàu thuê. Tất cả các hợp đồng thuê tàu bay của Việt Nam đều có các quy định chung về nguyên tắc bên thuê không được khai thác đến các nước đang bị cấm vận, chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và EU nếu việc khai thác này dẫn đến vi phạm của các bên liên quan của hợp đồng đối với lệnh cấm vận, trừng phạt nói trên.

Như vậy, khả năng thu xếp được tàu bay có thể khai thác được đến Nga của Vietnam Airlines rất khó khăn nếu các chủ tàu bay của Vietnam Airlines yêu cầu không khai thác đến Nga trong thời gian có chiến sự.