Hai bức vẽ 'nguệch ngoạc' có giá hàng chục triệu USD

Bức Untitled (Bacchus 1st Version II) sắp được nhà đấu giá Christie đem ra rao bán trong phiên đấu giá 21st Century Evening Sale diễn ra vào ngày 7/11 tới đây tại New York (Mỹ). Bức họa có mức giá ước tính cao nhất trong phiên đấu giá này, mức dao động dự đoán trong khoảng từ 18 đến 25 triệu USD.

Tác phẩm được danh họa Cy Twombly (1928-2011) thực hiện hồi năm 2004 và thuộc vào chùm tranh Bacchus gồm 20 bức họa kích thước lớn. Đặc trưng của chùm tranh này là những vòng tròn đỏ rực. Cy Twombly đã thực hiện loạt tranh này trong khoảng thời gian từ năm 2003 tới năm 2008.

Tác phẩm được đem ra đấu giá có kích thước lớn: 200cm x 272cm. Tranh sử dụng màu acrylic, màu dầu và màu sáp trên nền gỗ. Loạt tranh Bacchus lấy cảm hứng từ vị thần rượu Bacchus trong thần thoại Hy Lạp, vị thần của những cuộc vui chơi trác táng, của sự điên loạn, mất kiểm soát.

Loạt tranh Bacchus được đánh giá là loạt tác phẩm ấn tượng hàng đầu trong sự nghiệp hội họa của Cy Twombly. Trong cuộc đời mình, Cy Twombly từng có giai đoạn là một quân nhân phục vụ trong quân đội Mỹ, ông làm nhiệm vụ viết mật mã. Công việc này có tác động rất lớn tới phong cách hội họa của ông trong những năm tháng theo đuổi sự nghiệp họa sĩ về sau này.

Tác phẩm của Cy Twombly quả thực không khác gì một sự thách đố đối với người xem tranh. Nói về cách thức sáng tạo nghệ thuật của mình, Cy Twombly từng chia sẻ: "Quá trình sáng tạo ấy giống như một hệ thống thần kinh đang căng thẳng. Rất khó để có thể miêu tả rõ ràng ra được, tôi chỉ biết là mọi việc diễn ra như vậy. Những đường nét xuất hiện chính là cảm xúc của tôi được cụ thể hóa".

Ngay sau phiên đấu giá của Christie, tác phẩm Untitled của Cy Twombly sẽ được đem ra rao bán trong phiên đấu giá The Emily Fisher Landau Collection: An Era Defined, do nhà đấu giá Sotheby tiến hành tại New York (Mỹ) trong ngày 8/11.

Tại sự kiện này, tác phẩm của Cy Twombly có mức giá ước đoán cao thứ 4 trong phiên đấu giá. Sotheby ước tính tác phẩm Untitled sẽ có giá dao động trong khoảng từ 20 đến 30 triệu USD.

Tác phẩm được thực hiện với chất liệu màu dầu và màu sáp trên nền vải. Bức tranh có kích thước lớn: 172cm x 218cm. Tranh được thực hiện hồi năm 1968.

Bức Untitled này được đánh giá là tác phẩm nổi bật trong loạt tranh Blackboard (Bảng đen) của Cy Twombly. Tác phẩm có tính biểu đạt cao nhất trong loạt tranh Blackboard, thể hiện cả sự kiểm soát và tính hỗn loạn, cả sự chủ ý và tính ngẫu hứng.

Những đường nét như thể khắc họa các trái tim đang bung nở, nhưng sự hỗn loạn của đường nét khiến tác phẩm trở thành trừu tượng, mọi thứ không còn rõ nét, rõ nghĩa.

Bức Untitled này là một điển hình trong phong cách hội họa mà Cy Twombly theo đuổi, là cầu nối giữa phong cách biểu hiện trừu tượng, phong cách tối giản và văn hóa đại chúng Pop. Các tác phẩm của Cy Twombly được đánh giá là sự kết hợp giữa hội họa và... thư pháp, là sự kết hợp đa thể loại để tạo nên một dạng thức biểu đạt độc đáo.

Như trong tác phẩm Untitled này, những vòng tròn tạo thành hình trái tim, hình đám mây. Untitled được thực hiện trong giai đoạn chuẩn bị cho sứ mệnh bay lên mặt trăng của tàu vũ trụ Apollo 11. Vì vậy, Untitled còn phản ánh cả niềm hứng thú của tác giả đối với lĩnh vực du hành vũ trụ.

Các tác phẩm của Cy Twombly dù nhìn qua chỉ gồm... những nét "nguệch ngoạc", nhưng những trải nghiệm trong cuộc đời ông, cộng thêm tính thời điểm khi ông thực hiện tác phẩm luôn khiến các nhà phê bình tìm thấy trong tranh ông những tầng nghĩa ẩn dụ sâu xa, thú vị.

Những vòng tròn lồng nhau trong Untitled còn được ví như những chòm sao, qua đó, Cy Twombly đưa lại cảm nhận về không gian và thời gian.

Những nét vẽ tưởng như "nguệch ngoạc" của Cy Twombly trong các tác phẩm trừu tượng của mình luôn thể hiện một trạng thái nào đó. Như trong bức Untitled này, các vòng tròn được khắc họa khá đều đặn như muốn phản ánh ngôn ngữ của toán học với những công thức và phương trình.

Nhìn vào bức Untitled, công chúng như thấy một bài giảng trên bảng đen và phấn trắng, nhưng không thể đọc được gì. Đó chính là thứ ngôn ngữ hình ảnh độc đáo của họa sĩ.

Các tác phẩm của Cy Twombly được đánh giá là có tầm ảnh hưởng tới phong cách của nhiều họa sĩ thuộc thế hệ sau này. Không ít họa sĩ gọi ông là bậc tiền bối truyền cảm hứng cho họ trong sự nghiệp sáng tác.

Dù vậy, phong cách của Cy Twombly cũng khiến nhiều nhà phê bình hội họa cảm thấy bối rối, khó phân tích, khó nhận định. Phong cách hội họa ấy rất khó cảm thụ đối với số đông công chúng. Ngay cả những người có sự am hiểu về hội họa cũng có thể cảm thấy khó rung cảm trước các tác phẩm của Cy Twombly.