Ngày 30/12, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chính thức công bố bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2024. Theo kết quả phân tích, đánh giá PII 2024, Hà Nội tiếp tục là địa phương có điểm số cao nhất, xếp hạng 1 và Cao Bằng vẫn là địa phương có điểm số thấp nhất, xếp hạng 63.
Trong 10 địa phương dẫn đầu PII 2024, có 9 địa phương thuộc nhóm 10 địa phương dẫn đầu PII 2023, 1 địa phương (Bắc Ninh) rời nhóm xuống vị trí 11.
Trong nhóm các địa phương có thứ hạng từ 11 đến 30 trong PII 2023 (gồm 20 địa phương), có 1 địa phương lên nhóm 10 địa phương dẫn đầu (Bắc Giang), 3 địa phương xuống nhóm từ 31 đến 50 (Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long), 16 địa phương còn lại có thay đổi thứ hạng nhưng vẫn trong nhóm 30 địa phương dẫn đầu PII 2024.
Trong 10 địa phương dẫn đầu PII 2024, có 5 thành phố trực thuộc trung ương và 5 địa phương có công nghiệp, dịch vụ phát triển. Cụ thể, 3 địa phương không thay đổi vị trí dẫn đầu là Hà Nội xếp hạng 1, Thành phố Hồ Chí Minh xếp hạng 2 và Hải Phòng xếp hạng 3.
Các địa phương tiếp theo gồm: Bà Rịa-Vũng Tàu xếp hạng 4 (PII 2023 xếp hạng 7), Đà Nẵng xếp hạng 5 (PII 2023 xếp hạng 4), Quảng Ninh xếp hạng 6 (PII 2023 xếp hạng 9), Cần Thơ xếp hạng 7 (PII 2023 xếp hạng 5), Bình Dương xếp hạng 8 (không thay đổi so với PII 2023), Thái Nguyên xếp hạng 9 (PII 2023 xếp hạng 10) và Bắc Giang xếp hạng 10 (PII 2023 xếp hạng 11).
Trong Top 10 địa phương dẫn đầu PII 2024, có 3 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh), 3 địa phương thuộc vùng Đông Nam bộ (Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương), 2 địa phương thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc (Thái Nguyên, Bắc Giang), 1 địa phương thuộc vùng Bắc trung bộ và Duyên hải miền Trung (Đà Nẵng) và 1 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long (Cần Thơ).
Phát biểu tại lễ công bố, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh nhấn mạnh, kết quả đánh giá cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả PII 2024 với thực trạng phát triển kinh tế xã hội của các địa phương. Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu là các địa phương có điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi (tập trung ở các vùng Đông Nam bộ, Đồng bằng Sông Hồng), có ngành công nghiệp-xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển và có hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.
Ngược lại, các địa phương thuộc nhóm cuối là các địa phương còn hạn chế trong phát triển kinh tế xã hội, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên chưa thuận lợi cho phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vào phát triển kinh tế xã hội (tập trung ở các vùng Tây Nguyên và Trung du và miền núi phía Bắc).
Thứ trưởng Hoàng Minh cũng nhấn mạnh, Chỉ số đổi mới sáng tạo PII cấp địa phương là bộ chỉ số tổng hợp duy nhất hiện nay cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương (các chỉ số khác được sử dụng để đánh giá trong một phạm vi ngành, một lĩnh vực cụ thể).
Việc so sánh trực tiếp về thứ hạng giữa các địa phương chỉ mang tính tương đối, không phải là mục đích chính của PII bởi mỗi địa phương có các điều kiện, đặc điểm khác nhau và có định hướng phát triển khác nhau. Chỉ số PII cung cấp căn cứ khoa học và các minh chứng về điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương, qua đó giúp lãnh đạo của địa phương xác định, lựa chọn các chủ trương, các định hướng, giải pháp phù hợp cho phát triển kinh tế xã hội của địa phương, cũng chính là để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia để đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.
Đây là năm thứ hai bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (viết tắt là PII - Provincial Innovation Index) được xây dựng trên toàn quốc, chấm điểm 63 tỉnh thành. Đây là bộ công cụ duy nhất đánh giá tổng thể, đầy đủ về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của địa phương được Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì xây dựng hàng năm, từ 2023.
Chỉ số PII sẽ cung cấp căn cứ để lãnh đạo Chính phủ, các địa phương đưa ra các chủ trương, quyết sách nhằm thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia để đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.
Khung chỉ số PII được xây dựng theo nguyên lý của chỉ số GII nhằm đo lường kết quả đổi mới sáng tạo trên thực tế, cung cấp được bức tranh đầy đủ hơn, toàn diện hơn về hệ thống đổi mới sáng tạo, bao gồm các yếu tố đầu vào và đầu ra đổi mới sáng tạo. Cách tiếp cận này của GII cũng được áp dụng khi xây dựng PII.
Các bước xây dựng PII 2024 được thực hiện theo đúng chuẩn mực quốc tế và theo quy trình đã triển khai thành công trong năm 2023. Trong đó, khung chỉ số PII 2024 được rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện trên cơ sở khuyến nghị của chuyên gia quốc tế độc lập do WIPO giới thiệu đánh giá kết quả PII 2023 và căn cứ trên hiện trạng dữ liệu, bối cảnh thực tiễn, đặc điểm của các địa phương ở Việt Nam.
Một số điều chỉnh nhỏ về nguồn dữ liệu, cách tính toán chỉ số thành phần đã được thực hiện phù hợp thông lệ quốc tế và theo khuyến nghị của chuyên gia quốc tế độc lập mà không làm ảnh hưởng đến cấu trúc chung của khung chỉ số và phương pháp tính toán chung./.
