Hôm 2/3, quân đội Mỹ tuyên bố sẽ cho hoãn vụ phóng thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Minuteman III vốn được lên lịch diễn ra trong tuần này. Động thái của Mỹ được cho nhằm hạ nhiệt căng thẳng, sau khi Nga tuyên bố đặt các lực lượng hạt nhân vào tình trạng cảnh báo cao.
Cuối tuần trước, Tổng thống Vladimir Putin thông báo đặt toàn bộ lực lượng hạt nhân Nga vào tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Ngay lập tức, nhiều chuyên gia lo ngại cuộc chiến của Nga ở Ukraine có nguy cơ dẫn tới leo thang hạt nhân. Nhưng một số quan chức châu Âu lại cho rằng tuyên bố của Nga chỉ mang tính hù dọa phương Tây.
 |
| ICBM Minuteman III được phóng thử ở căn cứ không quân Vandenberg thuộc bang California, Mỹ vào năm 2020. (Ảnh: Không quân Mỹ) |
Tuy nhiên, hôm 2/3, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov cảnh báo chiến tranh thế giới lần thứ 3 sẽ là một cuộc xung đột hạt nhân. Nhận định của quan chức Nga khiến giới lãnh đạo thế giới không khỏi lo ngại.
Theo Lầu Năm Góc, quyết định dừng phóng thử ICBM Minuteman III của Mỹ có thể được xem là ví dụ điển hình cho Nga học theo.
“Chúng tôi nhận thấy vào thời điểm căng thẳng hiện tại, điều quan trọng là cả Mỹ và Nga cần suy nghĩ về nguy cơ gây hiểu lầm và có hành động xóa bỏ những nguy cơ này”, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby.
Cũng theo ông Kirby, việc dừng phóng thử ICBM Minuteman III “thể hiện Mỹ không có ý định tiến hành bất cứ hành động nào có thể gây hiểu lầm và hiểu sai”.
“Mỹ không đưa ra quyết định một cách nông nổi, mà thay vào đó quyết định này thể hiện chúng tôi là quốc gia hạt nhân có trách nhiệm”, ông Kirby nhấn mạnh.
ICBM Minuteman III có khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân là trọng tâm trong kho vũ khí chiến lược của quân đội Mỹ. Tên lửa này có tầm bắn hơn 9.600 km và có thể đạt tốc độ di chuyển 24.000 km/h.
Thượng nghị sĩ Jim Inhofe, quan chức hàng đầu của đảng Cộng hòa tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, đã bày tỏ thất vọng trước việc dừng phóng thử ICBM Minuteman III. Bởi ông Inhofe cho rằng, cuộc thử nghiệm là vô cùng quan trọng để đảm bảo năng lực phòng thủ hạt nhân của Mỹ vẫn đạt hiệu quả. Tuy nhiên, Lầu năm Góc khẳng định quyết định hoãn phóng thử tên lửa không gây ra bất cứ tác động nào.
Trước đó, vào ngày 28/2, Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh các lực lượng tên lửa hạt nhân của nước này ở Hạm đội phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương đã được đặt trong tình trạng chiến đấu tăng cường, sau mệnh lệnh được Tổng thống Putin đưa ra một ngày trước đó.
Ông Pavel Podvig, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu giải trừ quân bị của Liên Hợp Quốc ở Geneva, nói trên Twitter rằng mệnh lệnh mà ông Putin đưa ra có thể để kích hoạt hệ thống chỉ huy và kiểm soát hạt nhân của Nga, đặc biệt là mở các kênh liên lạc để chuẩn bị sẵn sàng một khi lệnh phóng vũ khí hạt nhân được đưa ra.
Cũng theo ông Podvig, khả năng mệnh lệnh trên còn ám chỉ Nga tăng cường thêm nhân viên tới các cơ sở hạt nhân của nước này.
Hiện chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn chưa đưa ra thông tin xác nhận về bất cứ hoạt động bất thường nào của lực lượng hạt nhân Nga sau tuyên bố của Tổng thống Putin như việc di chuyển các đầu đạn hạt nhân ra khỏi kho lưu trữ, hoặc tái điều động nhân sự trong lực lượng hạt nhân.
Hôm 28/2, Tổng thống Biden cho biết Mỹ không cần lo lắng về một cuộc chiến hạt nhân. Tới ngày 2/3, Ngoại trưởng Antony Blinken nhấn mạnh chính quyền Mỹ tự tin vào năng lực phòng thủ quốc gia.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Kirby cũng khẳng định, “Mỹ vẫn tin tưởng vào năng lực chiến lược, và năng lực bảo vệ đất nước cùng các đồng minh và đối tác của Mỹ hiện hoàn toàn không thay đổi và đã sẵn sàng”.
Kể từ Thế chiến thứ Hai, tên lửa hoặc bom hạt nhân tầm xa không còn được sử dụng trong các cuộc giao tranh. Cả NATO và Nga đều đang sở hữu các loại bom hạt nhân tầm ngắn, trong khi Washington lại không mấy quan tâm tới loại vũ khí này.
Minh Thu (lược dịch)
