Thời điểm này, hàng chục héc ta trồng hành hoa tại "vựa rau" Quỳnh Lưu (Nghệ An) đang vào vụ thu hoạch. Nếu trồng bằng phương pháp cấy cây con, hành hoa sẽ cho thu hoạch sau 50 ngày, năng suất đạt khoảng 1 tấn/sào.
Cây hành tại Quỳnh Lưu là loại giống bản địa, lá dầy, ống to, vị cay, thơm đặc trưng, được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.
Tại xã Quỳnh Bá (huyện Quỳnh Lưu), mặc dù diện tích trồng hành hoa ít hơn nhưng không khí ra đồng thu hoạch thời điểm này cũng rất sôi động. Theo bà Nguyễn Thị Xuân (xóm Vân Đông, xã Quỳnh Bá), gia đình bà ra đồng từ lúc 3h sáng, thắp đèn thu hoạch hành. Vụ này gia đình bà trồng 2 sào hành hoa, sản lượng ước đạt khoảng 2 tấn.
Cây hành có đặc tính là chứa nước, dễ bị héo, lầy trong thời tiết nắng nóng. Bởi vậy, thu hoạch ban đêm sẽ giúp giữ cho hành đẹp mã hơn và khi cân thì nặng hơn. Bởi vậy, giá hành hoa nhập cho thương lái buổi đêm thường thấp hơn 1-2 giá so với thu hoạch ban ngày.
Do bảo quản loại hàng hóa này khó khăn, dễ bị hao hụt về trọng lượng và hư hỏng nên thu hoạch đến đâu phải vận chuyển đi tiêu thụ đến đó. Hành được thu hoạch vào 2 khung giờ buổi đêm và giữa trưa để kịp thời điểm nhập hàng cho các đại lý, đưa tới các khu chợ vào buổi sáng hay buổi chiều. Bởi vậy, nhiều hộ gia đình căng bạt giữa đồng để thu hoạch hành xuyên trưa.
Khung giờ thu hoạch buổi trưa thường bắt đầu từ 11h, thời điểm nắng nóng gay gắt nhất trong ngày. Việc căng bạt vừa che nắng cho người dân, vừa giúp bảo quản hành.
Để kịp thời điểm thương lái thu mua, nhiều gia đình phải thuê thêm nhân công. Sau khi thu hoạch xong ruộng hành của gia đình mình, chị Hồ Thị Lý (xã Quỳnh Bá) đi thu hoạch thuê cho hàng xóm. Mỗi buổi đi làm thuê thường kéo dài 4 tiếng đồng hồ, chị Lý được trả công 90.000 đồng.
Cây hành sau khi nhổ lên khỏi ruộng, phải nhặt sạch các lá già, hỏng ở phần gốc, đồng thời phải đập nhẹ nhàng để rũ sạch đất, cát bám ở rễ cây. Công đoạn này đòi hỏi phải có sự khéo léo và nhẫn nại để không làm thân và lá hành bị dập nát.
Bà Chung - thương lái cho biết, hành sau khi được thu mua tại ruộng phải "chao nước" (nhúng qua nước - pv) để thật sạch đất, cát. Nếu không kịp vận chuyển đến nơi tiêu thụ ngay sẽ phải đặt trong phòng mát, dùng quạt điện để tránh hành bị nóng, hư hỏng. Chuyến hành này bà thu mua 2 tấn, xuất bán vào Quảng Trị, do đó thương lái này phải xắn tay hỗ trợ chủ ruộng chuẩn bị hàng để kịp chuyến xe.
Hành sau khi làm sạch được bó lại thành từng bó khoảng 5kg. Hành hoa Quỳnh Lưu ngoài cung ứng cho các chợ đầu mối, chợ dân sinh, còn được nhập cho các nhà máy chế biến gia vị đóng gói sẵn.
Hành hoa là cây rau màu dễ trồng, thời gian quay vòng, gối vụ nhanh, trung bình mỗi năm người dân có thể trồng từ 3-4 vụ. Nếu chăm sóc tốt, mỗi sào có thể đạt sản lượng 1,5 tấn hành. Với mức giá 15.000 đồng/kg như hiện nay, người trồng hành có thể thu 60 triệu đồng/sào/năm, cao hơn nhiều lần so với trồng lúa.
Hành hoa Quỳnh Lưu sau khi thu hoạch được thương lái thu mua ngay tại ruộng, rồi vận chuyển vào các chợ đầu mối hoặc thị trường phía Nam.
