Tự chủ tài chính “nửa vời”
Theo Sở Y tế tỉnh Gia Lai, Bệnh viện Nhi Gia Lai là một trong số rất ít bệnh viện qua các đợt dịch bệnh vẫn đủ nguồn thu để chi trả lương cho cán bộ, nhân viên y tế, không để xảy ra việc nợ lương...
Tuy nhiên, lãnh đạo bệnh viện lo lắng, nếu cứ để tình trạng tự chủ tài chính “nửa vời” cũng như bất cập trong chính sách chi trả lương như hiện nay thì 1-2 năm nữa, sẽ khó ngăn được tình trạng y bác sĩ từ bệnh viện công chuyển qua bệnh viện tư làm việc.
Bác sĩ Đặng Hữu Chiến - Giám đốc Bệnh viện Nhi Gia Lai cho biết, đơn vị thực hiện cơ chế tự chủ tài chính 100% kể từ năm 2019, trước và sau dịch COVID-19 vẫn đủ kinh phí để trả chi trả lương cho toàn bộ nhân viên y tế.
Bệnh viện quản trị theo hình thức vị trí việc làm, cố gắng tinh giản bộ máy thấp nhất có thể, với 280 giường bệnh nhưng đơn vị chỉ có 240 nhân viên y tế. Dịch bệnh nguồn thu khó khăn nên đơn vị hạn chế chi. Trong khi đó, hơn 90% bệnh nhân đến khám đều là bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế.
Hiện tại, mức lương trung bình thấp nhất của nhân viên y tế tại Bệnh viện Nhi Gia Lai là 4 triệu/người/tháng, cao nhất từ 10-15 triệu/người/tháng, tùy theo vị trí, chức vụ.
Theo bác sĩ Chiến, cách trả lương và chế độ cho nhân viên y tế hiện nay vẫn chưa xứng đáng với mồ hôi, công sức bỏ ra. Nếu vẫn cứ để như vậy sẽ chảy máu “chất xám”, nhân viên y tế bỏ việc qua làm môi trường bệnh viện tư nhân hấp dẫn, chế độ đãi ngộ tốt hơn.
Thường thời gian học tập của sinh viên y kéo dài 6 năm, chi phí đào tạo cao, trong khi cử nhân các ngành khác là 4 năm. Trong khi, ra trường đều hưởng lương hệ số 2,34.
Bệnh viện Nhi Gia Lai được cho tự chủ về tài chính nhưng cách tính lương, trả lương lại theo quy định nhà nước. Chính vì thế đã không thu hút được nhân lực có tay nghề, chất lượng cao về làm việc.
Cần trả lương theo năng suất, hiệu quả công việc
“Với những y bác sĩ làm việc có tay nghề, hiệu quả, năng suất cao phải tính mức lương tốt để giữ chân họ, đảm bảo đời sống gia đình họ. Tuy nhiên theo cơ chế nhà nước vẫn tính lương theo hệ số, chức vụ, thâm niên… Điều này dẫn đến sự không công bằng.
Bệnh viện tự chủ nguồn thu, nếu kết dư cuối năm sẽ chuyển vào quỹ sự nghiệp hoặc quỹ phúc lợi xã hội. Nhiều khi lãnh đạo muốn động viên, khuyến khích anh em làm việc, muốn dùng nguồn tiền từ các quỹ này để chi hỗ trợ thêm. Nhưng cuối cùng vẫn không được, phải xin ý kiến Sở Tài chính. Nếu đơn vị tự ý chi sai quy định sẽ dẫn tới vi phạm pháp luật. Đó cũng là điều bất cập về cơ chế tự chủ”, ông Chiến nói.
Cũng như nhiều bệnh viện khác, Bệnh viện Nhi Gia Lai mong sớm có cơ chế trả lương theo vị trí việc làm để tìm kiến nhân tài, bác sĩ có tay nghề. Bộ Y tế cần sớm ra thông tư hướng dẫn khám chữa bệnh theo yêu cầu cho các bệnh viện.
Bác sĩ Chiến chia sẻ: “Bệnh viện công được Nhà nước cấp đất, đầu tư trang thiết bị nhưng hoạt động bị lỗ, nhân viên bỏ việc. Trong khi bệnh viện tư nhân, họ tự đầu tư mọi thứ, từ đất đai, xây dựng, nhân lực… với kinh phí cao nhưng hoạt động vẫn có lời, có uy tín. Rõ ràng, vấn đề nằm ở việc quản trị cũng như cần tháo bỏ các cơ chế bất cập, tự trói buộc”.
Theo ông Nguyễn Đình Tuấn – Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế tỉnh Gia Lai, mức lương thấp, chế độ đãi ngộ chưa tương xứng với mồ hôi, công sức bỏ ra nên dẫn đến việc nhân viên y tế bỏ bệnh viện công sang làm cho tư nhân.
Hiện nay, Sở Y tế Gia Lai đề nghị UBND tỉnh cấp bổ sung kinh phí để bù phần thiếu hụt lương, phụ cấp và các khoản phải trả theo lương năm 2022, để giảm bớt khó khăn cho các đơn vị.
Năm 2021, ngành y tế tỉnh Gia Lai có 110 trường hợp nghỉ việc, trong đó có 38 người xin thôi việc (18 bác sĩ). Kỷ luật thôi việc 11 người (có 10 bác sĩ). Trong 6 tháng đầu năm 2022, ngành Y tế Gia Lai nghỉ việc 23 người, trong đó có 6 bác sĩ. Thôi việc 14 viên chức, trong đó có 4 bác sĩ. Kỷ luật buộc thôi việc 2 người.
Các bệnh viện như Tâm thần, Bệnh viện Lao và Phổi, Bệnh viện Y dược cổ truyền và phục hồi chức năng… đang thiếu các bác sĩ có tay nghề, kinh nghiệm. Qua hai năm phòng chống dịch bệnh COVID-19, số lượng bệnh nhân đến khám và chuyển từ tuyến huyện lên giảm mạnh nên nguồn thu eo hẹp, bệnh viện thu không đủ bù chi. Nhiều bác sĩ chịu bị kỷ luật thôi việc để được chuyển qua bệnh viện tư làm.
