Các điệu múa của người Dao được trình diễn tại Lễ hội
Dân tộc Dao có nhiều dòng họ có sự khác biệt về tiếng nói, trang phục họ. Tuy nhiên, đều có những phong tục thống nhất như tục cấp sắc, tục thờ cúng ông tổ là Bàn Hoàng/Bàn Vương. Chính điều này đã tạo nên sức mạnh cộng đồng của người Dao trong mọi thời điểm, hoàn cảnh.
Theo Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Dao tại thôn Sơn Hải, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ gắn với phát triển du lịch cộng đồng”, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng Miếu Bàn Vương và Nhà Truyền thống cộng đồng người Dao tại thôn Sơn Hải, xã Nam Sơn. Đây là những nội dung ban đầu của Đề án nhằm phục dựng và từng bước đáp ứng nhu cầu chiêm bái của cộng đồng người Dao trên địa bàn huyện Ba Chẽ và tỉnh Quảng Ninh.
Ông Triệu Quý Trình, dân tộc Dao, trú tại thôn Nam Kim, xã Đồn Đạc, huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) cho biết: Hằng năm người Dao chúng tôi đều cúng Lễ Bàn Vương, cầu mong mọi sự bình an cho 12 dòng họ người Dao và toàn thể người dân trên trái đất đều bình an, bệnh tật đều qua khỏi. Việc địa phương quan tâm phục dựng và tổ chức Lễ hội Bàn Vương chúng tôi thấy rất vui, việc này rất có ý nghĩa để các thế hệ con cháu người Dao ghi nhớ và tập trung về cội nguồn, về tinh thần truyền thống cách mạng xây dựng quê hương…
Ngay sau khi hoàn thiện các hạng mục phục vụ nhu cầu tâm linh, điểm nhấn trong văn hóa du lịch cộng đồng của người Dao, năm 2020, lần đầu tiên tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ hội Bàn Vương chung của tất cả các ngành Dao. Ngày 27/12/2020, lần đầu Lễ hội Bàn Vương đã được tổ chức mở rộng ra các ngành Dao trên địa bàn các tỉnh.
Ngoài hoạt động chiêm bái tâm linh, Lễ hội là dịp để các nghệ nhân và cộng đồng người Dao gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao nhận thức, ý thức trong bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Dao trong thời kỳ đất nước hội nhập, phát triển.
Lần đầu tiên 12 dòng họ của người Dao được tập trung cùng nhau trong lễ cúng Bàn Vương.
Theo chị Chẻo Thị Thanh, Trưởng nhóm liên lạc người Dao tại Lai Châu cho biết: “Từ xưa đến nay, chúng tôi chưa có cơ hội được làm lễ tưởng nhớ Bàn Vương tại mảnh đất phát tích nguồn cội. Khi nhận được thông tin, đại diện nhóm Dao tại các tỉnh trên cả nước đều đồng loạt muốn tham gia. Riêng Lai Châu đã có hơn 40 người tham gia, trong đó có khoảng 10 nghệ nhân dân tộc Dao. Tôi hy vọng, hoạt động ý nghĩa này, tiếp tục duy trì để cộng đồng người Dao chúng tôi lại được tìm về với cội nguồn trong ngày lễ quan trọng của dân tộc mình”.
Không chỉ tạo ra sức lan tỏa đối với cộng đồng người Dao cả nước, khi lễ hội trở thành ngày hội, đã tạo ra sức hút lớn trong du lịch văn hóa dân tộc đối với du khách đến với Quảng Ninh.
Theo nghệ nhân Đặng Văn Thương, ngành Dao Thanh Y cho biết: “Tôi mong muốn xây dựng ngày hội ngày một lớn mạnh, chuyên nghiệp và quy mô hơn nữa để ngày hội hằng năm sẽ trở thành nơi tập trung con cháu người Dao khắp cả nước về với cuội nguồn. Cũng là nơi các ngành Dao giao lưu văn hóa, giữ gìn bản sắc dân tộc”.
