Trải nghiệm không gian âm nhạc trên bãi biển khu du lịch Sunset Sanato, xã Dương Tơ, thành phố Phú Quốc. Ảnh: TTXVN
Du lịch Việt Nam nỗ lực phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng
Năm 2022 đánh dấu sự trở lại của ngành du lịch Việt Nam sau đại dịch COVID-19 với quyết định thời điểm "mở cửa" du lịch vô cùng đúng đắn và sớm so với các nước trong khu vực. Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, khách du lịch quốc tế năm 2022 ước đạt 3,5 triệu lượt (bằng 70% so với chỉ tiêu đặt ra từ đầu năm). Lượng khách du lịch nội địa đạt 101 triệu lượt, tăng hơn gấp rưỡi so với mục tiêu đặt ra cho năm 2022 là 60 triệu lượt khách và vượt xa con số 85 triệu lượt khách nội địa năm 2019 khi chưa xảy ra đại dịch COVID-19. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 495 nghìn tỷ đồng, vượt trên 23% so với kế hoạch năm 2022 và đạt 66% so với năm 2019.
Sự tăng trưởng ngoạn mục của thị trường du lịch nội địa sau dịch COVID-19 là một điểm sáng, cứu cánh cho toàn ngành, khẳng định vai trò của thị trường này đối với sự phát triển chung của ngành Du lịch trong bối cảnh du lịch quốc tế còn gặp nhiều khó khăn ở phạm vi toàn cầu.
Ngành du lịch đã có những gợi ý, tư vấn, giải pháp giúp doanh nghiệp, địa phương phục hồi hiệu quả, an toàn, bền vững, để doanh nghiệp khai thác đúng hoạt động dịch vụ phù hợp với thị trường một cách chắc chắn. Nhiều hoạt động được tổ chức trong năm 2022 như Năm Du lịch quốc gia, Hội chợ du lịch quốc tế VITM tại Hà Nội (tháng 3/2022), Hội chợ du lịch quốc tế ITE tại TPHCM (tháng 9/2022), Hội chợ du lịch quốc tế tại Đà Nẵng (tháng 12/2022)...
Bên cạnh đó, các địa phương trong cụm điểm đến đã liên kết, ký kết các chương trình hành động và thực hiện việc quảng bá, giới thiệu cũng như khai thác tốt thị trường nội địa với nhiều chương trình được phát động như "Du lịch an toàn, trải nghiệm trọn vẹn" (hướng cho doanh nghiệp du lịch, điểm đến có sản phẩm an toàn, khách được trải nghiệm chuyến đi trọn vẹn). Đối với thị trường quốc tế, với slogan "Live fully in Vietnam" hướng đến Việt Nam được trải nghiệm trọn vẹn, đầy đủ. Chính những phát động và khẩu hiệu như vậy là tuyên ngôn để các ngành, các lĩnh vực cùng thực hiện.
Những nỗ lực nhằm thích ứng an toàn, linh hoạt và tái thiết ngành du lịch Việt Nam đã mang lại thành tựu đáng ghi nhận. Theo Báo cáo chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), mức tăng trưởng các chỉ số năng lực phát triển của Du lịch Việt Nam cao thứ 3 thế giới, trong đó có 6 chỉ số được xếp vào nhóm dẫn đầu toàn cầu. Việt Nam cũng đứng thứ 2 trên thế giới về mức độ tự tin du lịch qua Chỉ số tự tin về du lịch (Travel Confidence Index) của Booking. com. Theo dữ liệu của Google Destination Insights, lượng tìm kiếm về Du lịch Việt Nam từ các thị trường Mỹ, Australia, Pháp, Singapore, Ấn Độ, Nhật Bản, Đức, Anh… thuộc nhóm tăng cao nhất trên thế giới.
Vẻ đẹp hoang sơ trên bãi biển Hòn Mấu, quần đảo Nam Du. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN
Tại giải thưởng World Travel Awards 2022, Du lịch Việt Nam xuất sắc giành được 16 hạng mục giải thưởng hàng đầu Thế giới và 48 hạng mục giải thưởng hàng đầu châu Á. Trong 5 năm gần nhất, Việt Nam 3 lần được tôn vinh là Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới; 4 lần nhận danh hiệu Điểm đến hàng đầu châu Á; Tổng cục Du lịch Việt Nam 3 lần được bình chọn là Cơ quan quản lý du lịch hàng đầu châu Á; Việt Nam lần thứ 6 đoạt danh hiệu "Điểm đến du lịch Golf tốt nhất châu Á" tại Giải thưởng World Golf Awards 2022 cùng nhiều danh hiệu quốc tế uy tín khác dành cho các địa phương, doanh nghiệp của Việt Nam. Mới đây nhất, ngày 5/2, Việt Nam đã đạt nhiều giải thưởng Du lịch ASEAN năm 2023, như: Giải thưởng Homestay ASEAN, Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN, Giải thưởng Nhà vệ sinh công cộng ASEAN, Giải thưởng Dịch vụ Spa ASEAN. Đây là điểm nhấn khẳng định sự phục hồi của du lịch Việt Nam thời gian qua, qua đó góp phần khẳng định quyết tâm mở cửa du lịch, chào đón du khách đến và trải nghiệm các dịch vụ xanh, đẹp, đẳng cấp của du lịch Việt Nam, phù hợp với mọi nhu cầu của khách du lịch.
Cần tạo đột phá thu hút khách quốc tế
Trái ngược với điểm sáng du lịch trong nước, du lịch quốc tế chưa đạt được như kỳ vọng. Với dấu mốc mở cửa hoàn toàn du lịch quốc tế từ 15/3/2022, Việt Nam nằm trong danh sách những nước mở cửa sớm nhất khu vực và được Tổ chức Du lịch Thế giới đánh giá là có chính sách mở cửa cởi mở nhất thế giới. Tuy nhiên Việt Nam chưa chớp thời cơ khi hết năm 2022 chỉ đón 3,5 triệu khách, thấp hơn so với chỉ tiêu 5 triệu khách đề ra hồi đầu năm.
Trong khi đó, các quốc gia khác ở Đông Nam Á đều hoàn thành, thậm chí vượt mục tiêu. Việt Nam còn nằm trong nhóm chậm phục hồi du lịch quốc tế. Một số thị trường truyền thống của Việt Nam tại Đông Bắc Á còn chưa mở cửa và khá dè dặt, cộng thêm các yếu tố về địa chính trị, suy thoái kinh tế khiến dòng khách từ châu Âu bị hạn chế. Đây là những yếu tố khách quan khiến Việt Nam chưa đạt được mục tiêu 5 triệu khách.
"Chính phủ cũng đã có sự quan tâm, ưu tiên các nguồn lực cho công tác truyền thông, quảng bá và hỗ trợ cho phát triển du lịch, tuy nhiên quỹ hỗ trợ phát triển du lịch đã được thành lập lâu nhưng vốn điều lệ cho quỹ này hoạt động rất chậm để được triển khai", ông Nguyễn Trùng Khánh, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, cho biết.
Về mặt chủ quan, chính sách thị thực của Việt Nam còn nhiều rào cản. “Nhiều nước trong khu vực tạo điều kiện để khách quốc tế dễ dàng nhập cảnh bằng việc miễn thị thực. Malaysia, Singapore miễn thị thực cho 162 quốc gia; Philippines miễn thị thực cho 157 quốc gia; Thái Lan miễn thị thực cho 65 quốc gia trong khi Việt Nam mới đang miễn thị thực cho 24 quốc gia. Thời gian miễn thị thực của nhiều nước ASEAN kéo dài từ 30 ngày đến 45 ngày, thậm chí là 90 ngày, còn Việt Nam là 15 ngày. Đó là một trong những lý do khiến ngành du lịch của các nước "đi sau nhưng lại về trước", còn Việt Nam tuy mở cửa sớm nhưng chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng", đại diện một doanh nghiệp lữ hành phân tích.
Bàn về các giải pháp giúp Việt Nam có thể nhanh chóng tăng tốc, đón được lượng khách quốc tế như kỳ vọng, Chủ tịch Liên chi hội Lữ hành Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng Cao Trí Dũng cho rằng, việc cần làm lúc này là phải thay đổi chính sách visa với thủ tục nhanh chóng, tăng thời gian lưu trú cho du khách.
Đồng quan điểm, ông Chris Farwell, thành viên Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) cho hay, Việt Nam cần mở rộng các quốc gia được miễn thị thực, nhất là với thị trường tiềm năng, như: châu Âu, Australia, New Zealand, Canada và cần mở rộng cấp thị thực điện tử để tạo điều kiện thuận lợi cho du khách đến Việt Nam.
Ở góc độ doanh nghiệp, Chủ tịch Lux Group Phạm Hà cho rằng, muốn khách lưu trú lâu hơn, chi tiêu nhiều hơn, các địa phương, đơn vị kinh doanh cần phải có chiến lược xây dựng sản phẩm phù hợp với thị hiếu khách quốc tế, tăng cường quảng bá.
Còn theo Giám đốc Công ty Lữ hành quốc tế Kim Liên Ngô Lan Phương, thời gian tới du khách Trung Quốc sẽ đi du lịch nhiều sau thời gian dài bị “kìm chân” vì dịch COVID-19, nên các đơn vị kinh doanh du lịch cần có sự chuẩn bị và đầu tư để khai thác thị trường này một cách chủ động, an toàn, tăng tính cạnh tranh với các nước trong khu vực.
Kỳ vọng sức bật trong năm 2023
Năm 2023, ngành du lịch đề ra mục tiêu đón 110 triệu lượt khách du lịch, trong đó khoảng 8 triệu lượt khách quốc tế, tổng thu từ khách du lịch đạt khoảng 650.000 tỷ đồng.
Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Trùng Khánh, các chuyên gia du lịch trên thế giới đã dự báo năm 2023 sẽ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh về nhu cầu đi du lịch quốc tế. Du lịch Việt Nam cũng sẽ không nằm ngoài xu thế này. Do vậy, năm 2023 hứa hẹn sẽ có nhiều bứt phá cả về số lượng khách và doanh thu. Ngày 8/1/2023, Trung Quốc đã mở cửa biên giới và du lịch. Đây là một thị trường lớn đối với du lịch Việt Nam và thế giới.
Ông Trần Thế Dũng, Giám đốc Công ty lữ hành Vietluxtour, cho rằng năm 2023, Việt Nam có đủ yếu tố để hy vọng ngành du lịch sôi động trở lại như trước khi có đại dịch COVID-19. “Tất cả những sản phẩm dịch vụ của chúng ta từ khách sạn, nhà hàng cho đến cơ sơ lưu trú đều đã phục hồi hoàn toàn. Hơn nữa, năm vừa qua Việt Nam đã chứng minh luôn là điểm đến an toàn và hiếu khách. Cho nên tôi kỳ vọng năm 2023 khách quốc tế đến Việt Nam sẽ có sự tăng trưởng tốt. Ít nhất thì họ sẽ không còn thăm dò nữa vì du lịch Việt Nam đã trải qua một năm 2022 hoạt động rất an toàn”, ông Dũng đánh giá.
Còn ông Phạm Duy Nghĩa, CEO Vietfoot Travel cho biết, doanh nghiệp của ông đã lên hết kết hoạch, chương trình từ cao cấp đến trung bình để mời chào tới các đối tác quốc tế. "Hiện nay đã có rất nhiều đơn vị quốc tế bày tỏ mong muốn hợp tác, chỉ cần đến thời điểm, họ sẽ đưa khách đến Việt Nam. Con số 871.000 lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 1/2023 đã chứng minh cho nỗ lực của doanh nghiệp du lịch cũng như các ban ngành quản lý", ông Nghĩa nói.
Hiện tại, Tổng cục Du lịch đã có kế hoạch thúc đẩy việc đón khách quốc tế trong năm 2023. Công tác xúc tiến quảng bá sẽ được tiến hành tích cực trong cả năm. Cụ thể, ngành du lịch sẽ tham gia các sự kiện quốc tế về du lịch ASEAN, các hội chợ du lịch quốc tế tại London (Anh), Berlin (Đức)... truyền thông, quảng bá trên các kênh CNN và các kênh truyền thông lớn khác. Theo Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh, các địa phương, đơn vị cần nghiên cứu lại tâm lý, xu hướng du lịch của khách quốc tế để xây dựng nhiều sản phẩm chuyên biệt, hấp dẫn hơn và tham mưu, đề xuất thay đổi chính sách visa sao cho phù hợp.
“Ngành Du lịch sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, như công bố “Quy hoạch hệ thống du lịch Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045” sau khi được Chính phủ phê duyệt; thực hiện Chiến lược marketing du lịch Việt Nam đến năm 2030; đề án “Ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0 để phát triển du lịch thông minh, thúc đẩy du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn””, ông Nguyễn Trùng Khánh cho biết thêm...
Trước mắt trong quý 1/2023, Tổng cục Du lịch sẽ tổ chức hội nghị toàn quốc về du lịch, dự kiến tổ chức các hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, hội nghị chuyên sâu về đào tạo nguồn nhân lực du lịch Việt Nam.
Tổng cục Du lịch cũng phối hợp với Hiệp hội du lịch Việt Nam, Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch, các địa phương, doanh nghiệp để tiếp tục thực hiện chương trình giới thiệu du lịch Việt tại các thị trường trọng điểm như ASEAN, Đông Bắc Á, Australia, châu Âu và Bắc Mỹ.
Trong năm 2023, Tổng cục Du lịch cũng phối hợp với tỉnh Bình Thuận tổ chức Năm Du lịch quốc gia 2023 tại tỉnh này với chủ đề “Bình Thuận - Hội tụ xanh”.
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Hà Văn Siêu, năm 2023 sẽ được tiếp nối với tinh thần lạc quan và phát huy tiếp đà phục hồi của ngành du lịch trong năm qua, năm kỳ vọng những điểm đến, các sản phẩm, công trình du lịch đi vào hoạt động sôi nổi, đầy đủ và có nhiều giá trị mới như du khách mong đợi. Trong suốt 2 năm đại dịch, các doanh nghiệp du lịch luôn đau đáu chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng mới. Rất nhiều nhà đầu tư làm mới sản phẩm, đầu tư các công trình dịch vụ thì năm 2023 có thể thu hoạch được. Năm 2023 sẽ là năm có lãi của ngành du lịch.
Có thể ví von rằng "từ sau đại dịch COVID-19, năm 2022 ngành du lịch mới ngồi được dậy, năm 2023 ngành du lịch sẽ đứng được dậy", ông Hà Văn Siêu cho hay.
Diệp Ninh (tổng hợp)
