Đại dịch Covid-19 xuất hiện và tác động tới thế giới trong gần hai năm qua. Đến nay, dù rất nhiều nghiên cứu, phát minh khoa học đã được đưa vào chăm sóc sức khỏe, nhiều chính sách, biện pháp đã được thực thi, song đại dịch vẫn chưa bị đẩy lùi.
Ngay khi Covid-19 xuất hiện được vài tháng, tác động tới nhiều mặt đời sống, Jason Schenker đã đưa ra những dự đoán, kỳ vọng về thay đổi, thách thức và cơ hội sau đại dịch.
Cuốn sách của ông được xuất bản tiếng Việt với tên Tương lai sau đại dịch Covid (Nhã Nam và Nhà xuất bản Thế giới ấn hành).
 |
Sách Tương lai sau đại dịch Covid. Ảnh: Nhanamkinhte. |
Tương lai của việc làm, giáo dục, chăm sóc sức khỏe sau Covid-19
Ở lĩnh vực việc làm, tác giả cho rằng nhiều công việc thuộc nhóm ngành dịch vụ không thiết yếu, không thể thực hiện từ xa đang gặp nguy cơ, và chúng có thể biến mất. Ngược lại, công việc từ xa, công việc trong chuỗi cung ứng sẽ được tạo ra nhiều hơn.
“Quá trình này đã và đang diễn ra được một thời gian rồi. Giờ đây, việc làm trong các lĩnh vực này đã sẵn sàng để tăng tốc”, tác giả nhận định.
Jason Schenker cho rằng những công việc sẽ phát triển mạnh trong và sau Covid-19 thuộc các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chuỗi cung ứng, công nghệ cao.
Bàn về tương lai sau Covid-19 của giáo dục, tác giả khẳng định: “Tương lai của giáo dục là trực tuyến”. Trước đại dịch, xu hướng giáo dục trực tuyến đã gia tăng. Giờ đây, trong tình thế bắt buộc hạn chế tiếp xúc, Covid-19 đã buộc nhiều người học phải xa rời trường lớp, chuyển sang học trực tuyến. Ngoài hệ thống giáo dục truyền thống, các khóa học trên mạng cũng tăng nhanh chóng.
Công nghệ sẽ giúp giáo dục loại bỏ chi phí trung gian, dân chủ hóa trong tiếp cận giáo dục và cải thiện trải nghiệm của người dùng.
Trong lĩnh vực tài chính, Jason Schenker nói Covid-19 đã làm cho tài chính bị đảo lộn. Người tiêu dùng cá nhân giảm vay mượn trong khủng hoảng; trong khi nợ kinh doanh ở mức cao. Tác giả cũng đưa ra nhìn nhận về chính sách tiền tệ, tương lai của bất động sản trong sách.
Tác giả dự đoán trong lĩnh vực nông nghiệp, tình trạng thiếu lương thực trên diện rộng, đặc biệt là thiếu thực phẩm tươi sống như trái cây, rau, trứng, thịt và pho mát… Điều đó sẽ khiến giới đầu tư quan tâm hơn tới những cơ sở sản xuất thực phẩm trong nhà… Bên cạnh đó, nhiều người sẽ quan tâm hơn tới vấn đề tự nuôi trồng để có thực phẩm tươi sạch.
Trong đại dịch, khi số đông tranh luận xem người lao động thuộc ngành nghề nào là thiết yếu, có một thứ không phải bàn cãi, đó là nông nghiệp. Tác giả kỳ vọng có thêm nhiều người hơn nữa quan tâm và làm nghề nông trong tương lai.
Các ngành du lịch, giải trí đã bị Covid-19 tàn phá nặng nề. Các trung tâm du lịch lớn chịu tác động tiêu cực của Covid-19 và để lại dư chấn kinh tế đối với địa phương có trung tâm du lịch.
Về lâu dài, do tác động bởi đại dịch, nhiều người chọn làm việc từ xa, đồng thời xuất hiện tâm lý “kỳ nghỉ tại chỗ”. Khi nền kinh tế chịu áp lực, nguồn tiền của cá nhân, doanh nghiệp dành cho du lịch và giải trí cũng giảm sút.
“Nhìn tổng thể, ít có khả năng người dân và doanh nghiệp sẽ chi tiền cho những thứ ít thiết yếu như giải trí và du lịch, ít nhất là trong một hoặc hai năm tới”, tác giả viết.
Cái nhìn của tác giả bao quát trên nhiều lĩnh vực. Ông nói về tương lai của an ninh quốc gia, quan hệ quốc tế, tương lai của chính trị, các nhà lãnh đạo… sau khi chịu tác động của đại dịch.
Nhìn thấy cơ hội trong thách thức
Dù nói về những thiệt hại, tổn thất mà Covid-19 gây ra, tác giả sách vẫn nhìn nhận những cơ hội trong thời điểm khó khăn, để khám phá những cách thức cải thiện sức khỏe cộng đồng, giáo dục và tác động kinh tế trong dài hạn.
Tinh thần lạc quan, nhìn thấy cơ hội sau khi nói về những mất mát luôn được tác giả giữ trong sách, trên mọi lĩnh vực.
Bên cạnh những nhận định, sách luôn đưa ra các biểu đồ, số liệu phân tích cho thấy sự thay đổi, dịch chuyển trong từng lĩnh vực. Các số liệu đó là minh chứng, cơ sở để tác giả củng cố luận điểm của mình.
Những dự đoán, kỳ vọng của Jason Schenker không chỉ là tài liệu tham khảo cho người hoạch định chính sách. Nó có thể hữu ích với bất cứ ai đang tham gia thị trường lao động, đầu tư, hoặc với những người đang chuẩn bị bước vào tìm kiếm việc làm.
Jason Schenker viết: “Tôi tự hỏi mình sẽ làm gì nếu là sinh viên mới hay sắp tốt nghiệp, tham gia vào thị trường việc làm đang bị đóng băng do ảnh hưởng của Covid-19 và chỉ có một mạng lưới quan hệ, kinh nghiệm làm việc hay các kỹ năng chuyên nghiệp tương đối hạn chế?”. Lời gợi ý ít nhiều có trong cuốn sách.
Jason Schenker là nhà tương lai học, Chủ tịch Viện Tương lai học, Mỹ. Ông có bằng thạc sĩ về kinh tế ứng dụng, ngữ văn Đức và đàm phán. Bloomberg xếp ông là chuyên gia dự báo số một thế giới trong 25 hạng mục, trong đó có nhiều hạng mục thuộc lĩnh vực tài chính.
Ông là tác giả của một số sách: Robot-Proof Yourself, Recession-Proof, Jobs For Robots.
