Các quốc gia phương Tây hiện vẫn khước từ lời kêu gọi cung cấp chiến cơ tiên tiến như F-16 Falcon, Typhoon và F-35 cho Ukraine, dù Kiev luôn khẳng định nếu được sở hữu các máy bay như vậy nước này sẽ có lợi thế rất lớn.
"Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 là những gì chúng tôi muốn", hãng tin Reuters dẫn lời ông Yuriy Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov nói. Trước đó, hãng tin Pravda dẫn lời ông Ihnat cho hay, Ukraine cần khoảng 200 máy bay chiến đấu đa năng.
"Chúng tôi đang đi sau khi nói tới công nghệ. Vì vậy, nhu cầu là rất lớn. Ukraine cần thành lập 5 lữ đoàn máy bay chiến thuật với một loại máy bay đa năng kiểu phương Tây".
Ukraine xác nhận đã mất 52 chiến đấu cơ kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại nước này vào ngày 24/2/2022. Trong khi đó, hôm 1/2, Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho hay, 293 máy bay Nga đã bị bắn hạ kể từ khi xung đột nổ ra, song không nêu rõ loại máy bay nào.
Hiện rất khó xác định ban đầu Ukraine có bao nhiêu máy bay. Theo ước tính của tạp chí Forbes, Ukraine có 24 chiếc Su-24, 30 Su-25, cộng với một số máy bay MiG-29 và Su-27.
Máy bay chiến đấu MiG-29 hai động cơ có tốc độ tối đa khoảng 2.414 km/h và được thiết kế cho các cuộc đối đầu trên không. Nó thường được so sánh với máy bay chiến đấu F-15 và F-16, có trần bay 18.000m. Su-27 có trần bay và tốc độ tối đa tương tự.
Kho vũ khí của Nga không quá khác biệt, cũng có nhiều máy bay từ thời Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, quá trình hiện đại hóa thời hậu Xô viết đã trẻ hóa phi đội của Nga khi nó được trang bị Su-30, Su-34 và Su-35.
Theo Newsweek, Bộ Quốc phòng Anh ngày 9/1 tuyên bố, Nga gần như chắc chắn đã sử dụng các máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 tiên tiến nhất để chống lại Ukraine. Bộ này cho biết thêm, chiếc Su-57 Felon có công nghệ tàng hình và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến song Nga đang hạn chế sử dụng chúng.
"Các máy bay này có thể chỉ thực hiện nhiệm vụ giới hạn là bay qua lãnh thổ Nga, phóng tên lửa không đối đất tầm xa hoặc tên lửa không đối không vào Ukraine".
Trong suốt thời gian xung đột diễn ra ở Ukraine, các nhà bình luận và phân tích phương Tây thường cho rằng không quân Nga đã không phát huy được tiềm năng như mong đợi. Theo đánh giá hồi tháng 3/2022 của Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) - tổ chức cố vấn ở London, không quân Nga không có năng lực hoạch định, thực hiện các chiến dịch không quân phức tạp có quy mô.
Trong một bài viết trên tạp chí The Spectator số ra tháng 11/2022, giáo sư Justin Bronk thuộc RUSI cho biết, dù Nga không thiết lập được ưu thế trên không kể từ đầu chiến dịch cho tới nay song việc đánh giá thấp sức mạnh của không quân Nga sẽ là một sai lầm nguy hiểm, khi mà xung đột vẫn đang diễn ra.
Ông Bronk nói thêm, trong các cuộc chạm trán trên không, chiến đấu cơ Nga "hoàn toàn vượt trội" so với đối thủ Ukraine. Đáng chú ý là, các máy bay Su-35 và Su-30SM của Nga có radar vượt trội so với máy bay Su-27 và MiG-29 của Ukraine. Ngoài ra, Ukraine có ít máy bay chiến đấu hơn Nga. Tuy nhiên, hệ thống phòng không của Ukraine, gồm cả các tên lửa đất đối không, đã chặn nỗ lực thiết lập ưu thế trên không của Nga.
