Đoàn tàu "Rail Force One" di chuyển trong đêm từ Przemyśl Główny của Ba Lan để đưa Tổng thống Mỹ Joe Biden thực hiện chuyến thăm lịch sử tới Kiev, chỉ trước vài ngày đánh dấu sự kiện một năm Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Tập đoàn Ukrzaliznytsia là đơn vị vận chuyển hành khách đường sắt đứng thứ 6 trên thế giới, và thứ 7 về vận chuyển hàng hóa. Nhưng đây không phải là lần đầu tiên họ đảm nhận trọng trách ngoại giao quan trọng của đất nước.
Khi mà các tuyến hàng không thương mại tới Ukraine bị hủy bỏ, việc di chuyển bằng máy bay đối với các chính trị gia trở nên vô cùng nguy hiểm. Do đó, hệ thống đường sắt Ukraine trở thành tuyến đường cao tốc ngoại giao. Cho đến nay, hơn 200 phái đoàn ngoại giao nước ngoài đã đến Ukraine bằng tàu hỏa. Nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới như Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Thủ tướng Anh Rishi Sunak, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, và Thủ tướng Italia Giorgia Meloni đều đến Kiev bằng tàu hỏa. Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio là nhà lãnh đạo duy nhất trong nhóm G7 chưa đến thăm Ukraine bằng tàu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng thường xuyên di chuyển bằng tàu hỏa khi đi công tác ra nước ngoài.
Tuy nhiên, chuyến thăm bất ngờ của Tổng thống Mỹ Biden đã giúp mạng lưới đường sắt Ukraine có chiều dài hơn 24.000km và đứng thứ 12 trên thế giới về quy mô, nhận được sự quan tâm đặc biệt.
“Trước khi xung đột bùng nổ, chúng tôi có cả máy bay, ô tô, xe buýt và tàu hỏa. Nhưng giờ chỉ còn tàu hỏa và ô tô, mà không có máy bay. Di chuyển bằng tàu hỏa mang lại sự thoải mái trước khi xung đột xuất hiện, và giờ đây di chuyển bằng con đường này vừa thoải mái vừa an toàn. Các chuyến tàu đang đóng vai trò rất quan trọng”, ông Alexander Kamyshin, CEO Ukrzaliznytsia nói với CNN.
Chuyến thăm tới Kiev của ông Biden còn cho thấy mức độ hoạt động trơn tru của Tập đoàn Ukrzaliznytsia. Điều này được thể hiện khi CEO Kamyshin viết lời xin lỗi trên Twitter rằng, do mức độ phức tạp của chuyến đi phục vụ Tổng thống Mỹ Biden nên “chỉ 90% chuyến tàu chạy đúng giờ” vào ngày hôm đó.
Không tiết lộ chi tiết quy trình đón tiếp ông Biden, nhưng theo CEO Kamyshin, khi tới thăm Kiev vào thời điểm xảy ra xung đột, các chính trị gia nước ngoài “thường dành nhiều thời gian ngồi trên tàu hỏa hơn là ở trong thành phố”.
“Do đó, không chỉ quan trọng ở thái độ phục vụ của chúng tôi, mà còn là cách chuyến tàu truyền tải thông điệp đến họ", ông Kamyshin nói thêm.
Ông Kamyshin giải thích như trong lần phục vụ Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier tới thăm Kiev, một bình hoa diên vĩ đã được đặt trên tàu để thể hiện sự cảm ơn khi Đức đồng thuận cung cấp hệ thống phòng không Iris-T cho Ukraine.
Hay như khi phục vụ một quan chức khác của Đức, các nhân viên phục vụ đã đeo các phụ kiện có họa tiết da báo, nhằm gợi nhớ tới đề nghị của Kiev về việc được nhận xe tăng Leopard-2 từ Đức.
Phao cứu sinh thời chiến
Đường sắt của Ukraine chủ yếu là đường sắt khổ rộng, nên khác biệt với khổ tiêu chuẩn mà phần lớn châu Âu sử dụng.
Trong khi các lực lượng Ukraine đã cho phá hủy những đường sắt xuyên biên giới với Nga, mạng lưới đường sắt của nước này vẫn kết nối với các quốc gia khác. Tuy nhiên, chính sự khác biệt giữa khổ rộng, mà các đoàn tàu Ukraine thường không thể đi qua được biên giới. Để giải quyết vấn đề này, trong năm 2022, Ukraine đã xây dựng lại những tuyến đường không còn tồn tại trước đây kết nối với các nước láng giềng bao gồm Moldova, Ba Lan và Romania.
Điều này không chỉ giúp hoạt động vận chuyển hành khách trở nên dễ dàng hơn, mà còn rất quan trọng với vận chuyển hàng hóa cho thế giới. Như vào năm 2022, 28,9 triệu tấn ngũ cốc mà phần lớn là hàng xuất khẩu đã được Ukraine vận chuyển ra bên ngoài lãnh thổ bằng đường sắt. Theo Tập đoàn Ukrzaliznytsia, tổng cộng khoảng 60 triệu tấn hàng hóa đã được xuất ra ngoài Ukraine bằng đường tàu hỏa.
Tập đoàn Ukrzaliznytsia cũng đã chở 17,1 triệu hành khách di chuyển trên các chuyến tàu đường dài trong năm qua.
Trong năm 2022, Tập đoàn đường sắt Ukrzaliznytsia còn đưa 4 triệu người đi sơ tán tới nơi an toàn, mà trong số này 1/4 hành khách là trẻ em. Một số đoàn tàu đã được chuyển thành cơ sở y tế để chữa trị và vận chuyển bệnh nhân, cũng như phục vụ chở hàng hóa cứu trợ nhân đạo.
