Thính giả Minh Hiếu ở thành phố Đà Nẵng gửi thư về chương trình với nội dung như sau: Ông tôi mới mất, ông ra đi quá đột ngột khiến con cháu ai cũng bất ngờ. Sau khi ông mất, dọn dẹp đồ đạc của ông thì gia đình tôi phát hiện ông có 3 cuốn sổ tiết kiệm, cùng 1 cuốn sổ đỏ của mảnh đất ông đã ở trước đây. Bên cạnh đó, mọi người còn tìm thấy một bản di chúc được ông soạn và lưu trên máy tính cá nhân lúc còn sống.
Vậy, tôi muốn hỏi trong trường hợp này di chúc có hiệu lực không?
Luật sư Phạm Văn Liêm, Công ty Luật TNHH Nước Việt - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội
Luật sư Phạm Văn Liêm, Công ty Luật TNHH Nước Việt - Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo quy định của Bộ luật Dân sự, di chúc phải được lập thành văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.
Nội dung được soạn thảo trên máy tính không đủ điều kiện về hình thức để được coi là di chúc. Điều 633 Bộ luật Dân sự quy định: Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng thì “Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc”.
Mặt khác, Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Cho nên, tài liệu lưu trữ trên máy vi tính chưa thể chứng minh được đó có phải là ý chí của người đã khuất hay không. Vì vậy, trường hợp này không thể coi đây là một bản di chúc hợp pháp.
Một bản di chúc hợp pháp cần phải có các điều kiện đó là: điều kiện của người lập di chúc, điều kiện về hình thức và điều kiện về nội dung của di chúc.
Về điều kiện của người lập di chúc:
- Người thành niên trong khi lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
- Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Về hình thức của di chúc thì di chúc có công chứng, chứng thực sẽ có giá trị hơn các hình thức khác trong trường hợp xảy ra tranh chấp giữa những người thừa kế.
Về nội dung của di chúc: Bởi vì di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết nên sẽ có rất nhiều các vấn đề liên quan đến việc xác định tài sản, việc chỉ định người được thừa kế, cũng như người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc. Những vấn đề này không phải trường hợp nào cũng giống nhau, bởi vậy, thính giả có thể tự tìm hiểu thêm quy định của pháp luật hoặc nhờ Luật sư tư vấn, tránh trường hợp di chúc bị vô hiệu dẫn đến việc lập di chúc không đạt được như mong muốn của mình.
