Nhắc đến Hà Giang, hầu như ai cũng quen thuộc với vùng cao nguyên đá cùng các cung đường quanh co, nhưng có lẽ ít ai biết đến vùng đất nguyên sơ Xà Phìn.
Cách TP Hà Giang hơn 12km về phía Bắc có một bản người Dao (thôn Xà Phìn, xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang) nằm nép mình dưới đỉnh Tây Côn Lĩnh hùng vỹ, nơi sương mù bao phủ quanh năm.
Bản người Dao, thôn Xà Phìn nằm nép mình dưới đỉnh Tây Côn Lĩnh, xung quanh là núi rừng hùng vĩ và ruộng bậc thang xếp chồng
Đứng giữa những làn mây lơ lửng, bản người Dao hiện ra với những nếp nhà phủ rêu xanh được coi là cột mốc thời gian. Mỗi ngôi nhà sàn đều được lợp từ hàng vạn chiếc lá cọ tán rộng của núi rừng. Sau hàng thập kỷ phơi nắng, tắm mưa, những mái nhà bắt đầu mọc rêu.
Từ bao đời, những ngôi nhà sàn lợp mái lá cọ đã che chở, bảo vệ người dân nơi đây chống chọi với thời tiết quanh năm sương mù bao phủ
Cung đường uốn lượn như dải lụa dẫn lên đỉnh Tây Côn Lĩnh đưa du khách đi qua những nếp nhà sàn mái cọ rêu phong ở Xà Phìn. Đến đây, du khách được trải nghiệm nét văn hóa độc đáo của người Dao bản địa, sống dưới những nếp nhà mái rêu, chiêm ngưỡng những rừng chè Shan Tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi và những thửa ruộng bậc thang vào mùa thu hoạch nhìn từ trên cao đẹp đến nao lòng.
Mái nhà người Dao được lợp từ hàng vạn tán lá cọ, trải qua thời gian thăng trầm rêu xanh mọc thành từng mảng
Sự thân thiện, hiếu khách của người dân hòa cùng những nét văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc, tất cả tạo nên vẻ quyến rũ, hoang sơ đầy mê đắm của vùng đất đại ngàn Xà Phìn.
Không chỉ có rêu xanh, những loài cây ưa ẩm thấp cũng chen nhau mọc trên mái nhà như một thảm thực bì.
Người dân nơi đây cho biết, rêu mọc lên cũng giúp phần ngôi nhà giữ ấm trong mùa đông lạnh giá
Đây là ngôi nhà sàn lớn nhất tại thôn Xà Phìn, toàn bộ xung quanh mái nhà đã phủ đầy rêu phong
Hiện tại một số hộ gia đình khi làm nhà mới đã không còn lợp bằng lá cọ, thay vào đó là ngói hoặc tôn
Rêu phủ càng nhiều trên mái nhà chứng tỏ ngôi nhà đó đã được dựng lên từ rất lâu
Hầu như những căn nhà sàn mái rêu đều được làm ở ngay cạnh những ruộng lúa của gia đình để tiện canh tác
Chủ căn nhà này cho biết, tuy việc rêu mọc nhìn có vẻ nặng nề cho ngôi nhà nhưng kết cấu vững chắc nên không sợ sập. Hiện tại Xà Phìn vẫn là nơi hoang sơ trên tuyến đường lên đỉnh Tây Côn Lĩnh, là điểm đến cho những du khách đam mê trải nghiệm những miền đất mới lạ.
