Những ngày qua, cả nước hân hoan kỷ niệm 70 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024), Khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở bên biển vũng Chùa - đảo Yến thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, lại trở thành điểm đến tâm linh của nguời dân Việt và du khách nước ngoài.
Mỗi ngày có hàng trăm lượt người, trong đó có nhiều cựu chiến binh Việt Nam, tìm về đây thắp hương, dâng hoa tưởng niệm Đại tướng. Bởi Đại tướng chính là người trực tiếp chỉ đạo quân và dân ta chiến đấu và chiến thắng chiến dịch Điện Biên Phủ. Hơn 11 năm qua, đã có hàng triệu lượt người về viếng mộ Đại tướng. Khu mộ Đại tướng trở thành điểm hội tụ của hàng triệu tấm lòng người dân Việt và điểm đến của du lịch Quảng Bình và cả nước.
Địa thế nơi Đại tướng yên nghỉ rất đẹp: phía đông nam là biển Đông, có đảo Yến như tấm bình phong giữa biển trời mây nước che trước mặt. Phía tây bắc là mũi Rồng chạy nhô ra biển từ dãy núi Hoành Sơn đổ xuống, như tấm lưng vững chãi của đất nước Việt Nam trải qua hàng trăm năm trận mạc từ thuở cha ông giữ nước, đến thời Đại tướng Võ Nguyên Giáp một đời góp công gìn giữ...
Vũng Chùa là một vũng biển nhỏ nằm về phía nam đèo Ngang trên dãy Hoành Sơn độ hơn 10km. Bãi bờ của vũng là bờ cát trắng bằng phẳng, ngày đêm miên man những đợt sóng dịu xô vào bờ cát. Phía trong bờ cát là rừng cây phi lao xanh đến ngát mắt, bao năm chống cát bay cát nhảy cho người dân ở xã Quảng Đông.
Ở đây có một triền núi nhô ra biển, nhìn từa tựa như dáng vóc một con rồng nên người dân địa phương gọi là mũi Rồng, khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp nằm trên sườn núi Rồng này. Phía nam mũi Rồng là biển, phía bắc là đất liền. Còn đảo Yến nằm phía đông nam mũi Rồng, có diện tích hơn 10ha, cách bờ gần 2km, gồm hai đảo nhỏ dính liền nhau gần giống với một cái yên ngựa.
Nhiều năm trước trên đảo có rất nhiều chim yến về làm tổ trong các hang hốc, nên người dân địa phương cũng đặt tên là đảo Yến. Bây giờ dù số lượng chim yến có ít đi so với trước, nhưng hằng năm chim vẫn kéo nhau về đảo sinh sống và làm tổ.
Du khách khi lên đèo Ngang, đứng ở đỉnh núi cao nhất đầu chót đèo, nhìn về phía nam có thể thấy rõ toàn bộ cảnh sắc của vùng biển vũng Chùa và mũi Rồng, đảo Yến. Khu mộ Đại tướng ở vũng Chùa - đảo Yến tạo nên một quần thể non nước rất hữu tình, với núi vươn ra tận biển, sông và đường uốn lượn dưới chân đèo và biển luôn thấp thoáng những con thuyền vào ra...
Bây giờ khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp nằm trong một quần thể du lịch ở phía bắc của tỉnh Quảng Bình. Đó là cụm di tích, danh thắng gồm Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh nằm ngay dưới chân đèo Ngang, thuộc địa phận thôn Vĩnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch.
Hàng năm, hàng chục ngàn du khách cả nước đổ về tham gia lễ hội Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh, bởi nơi đây là một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch tâm linh, hòa mình vào không gian linh thiêng, tĩnh lặng với tấm lòng thờ mẫu. Đèo Ngang trên dãy núi Hoành Sơn cũng là một danh thắng lưỡng tỉnh nổi tiếng của Quảng Bình và Hà Tĩnh. Trên đỉnh đèo Ngang có di tích lịch sử Hoành Sơn quan là một cửa trấn giữ trên đường thiên lý Bắc - Nam xưa. Có lũy Hoàn Vương, đình Vĩnh Sơn, biển Hòn La… đều thuộc địa bàn huyện Quảng Trạch, Quảng Bình…
