Vụ va chạm của ô tô 16 chỗ khiến 5 người chết tại Lạng Sơn cho thấy những tai nạn thương tâm vẫn xảy ra dù đã có khá nhiều điều kiện về an toàn giao thông được đảm bảo (tài xế không có nồng độ cồn, không buồn ngủ, phương tiện còn hạn đăng kiểm...).
Trong lúc cơ quan điều tra đang làm rõ nguyên nhân tai nạn, một câu hỏi có thể trả lời ngay là làm thế nào để tăng cơ hội sống sót và giảm chấn thương cho hành khách khi xe gặp nạn?
Dây an toàn trên xe khách thường được thiết kế tương tự trên máy bay (Ảnh: Tinhte.vn).
Theo Thượng tá Phạm Việt Công, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, câu trả lời nằm ở một động tác thắt dây an toàn.
"Hiện nay trong nhiều vụ tai nạn xe khách, thương vong lớn xảy ra do hành khách chưa thực hiện nghiêm quy định thắt dây bảo hiểm. Các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng khi hành khách thắt dây an toàn thì tỷ lệ thương vong giảm rất sâu", Thượng tá Phạm Việt Công chia sẻ với phóng viên Dân trí.
Trong vụ tai nạn khiến 5 người chết tại Lạng Sơn, một nhân chứng trên xe cho biết chỉ những người ngồi ở hàng ghế đầu (gồm cả tài xế) có thắt dây an toàn. Hành khách tại các hàng ghế sau đều không thắt dây.
Nhìn cận cảnh chiếc xe 16 chỗ bị xé toạc sau vụ va chạm, có thể thấy những người đã thắt dây an toàn cũng khó tránh được chấn thương. Tuy nhiên, chuyên gia khẳng định mức độ chấn thương khi thắt dây chắc chắn sẽ được giảm thiểu so với không thắt dây.
Một vấn đề đặt ra là nhiều hành khách khi sử dụng xe khách, xe hợp đồng... vẫn còn lơ là trong việc thắt dây an toàn. Điều này dường như chỉ được thực hiện nghiêm túc trên máy bay, khi tiếp viên hàng không đi đến từng hàng ghế và bắt buộc khách phải cài dây an toàn trước khi khởi hành.
"Nghị định 100 đã có chế tài xử phạt cả người điều khiển phương tiện và hành khách không thắt dây an toàn. Hệ thống camera trên xe cũng góp phần giám sát. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là ý thức chấp hành của người dân", Thượng tá Công chia sẻ.
Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia khuyến cáo người đi xe khách, xe hợp đồng... phải lựa chọn xe đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, có dây bảo hiểm tại ghế ngồi. Hành khách khi lên xe phải chấp hành đủ các quy định, đặc biệt là việc thắt dây bảo hiểm để giảm thiểu tối đa thương vong khi tai nạn xảy ra.
Nhân viên nhà xe phải có trách nhiệm nhắc nhở, đảm bảo hành khách thắt dây an toàn trước khi xe lăn bánh. Bản thân phương tiện cũng phải được kiểm định thường xuyên, đảm bảo có đầy đủ dây an toàn và dây an toàn phải phát huy tác dụng trong thực tế.
Đồng quan điểm với Thượng tá Phạm Việt Công, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho biết quy định đã nêu rõ lái xe và nhân viên phục vụ trên xe phải nhắc nhở hành khách thắt dây an toàn. Nhà chức trách yêu cầu phải có hệ thống camera trên khoang khách cũng nhằm giám sát việc chấp hành quy định này.
"Tuy nhiên, không phải tất cả chuyến xe đều thực hiện nghiêm chỉnh việc này", ông Quyền nhận định.
Hiện nay, nhiều loại ô tô con đã được trang bị đủ túi khí tại từng ghế ngồi. Tuy nhiên, thiết bị này không được trang bị cho xe khách. Do đó, sợi dây an toàn cài ngang bụng là "bùa hộ mệnh" duy nhất cho hành khách trong tình huống xảy ra va chạm.
