Tại dự thảo Báo cáo tổng kết Luật Đường sắt, Cục Đường sắt Việt Nam đề xuất nhiều giải pháp thu hút nguồn vốn xã hội hoá đầu tư kết cấu hạ tầng đường sắt.
Trong đó, cơ quan này đề xuất lập, phê duyệt quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành tại các ga có lợi thế kinh doanh thương mại để kêu gọi nhà đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng kết hợp nhà ga đường sắt mà Luật cho phép.
Đó là các ga Lào Cai, Đồng Đăng, Tổ hợp ga Hà Nội (là ga đầu mối các tuyến đường sắt đô thị số 1, số 3); Ga Ngọc Hồi (khu ga đầu mối lớn của Hà Nội kết nối giữa đường sắt quốc gia gồm đường sắt tốc độ cao, đường sắt quốc gia vành đai phía Đông và đường sắt đô thị), ga Thanh Hóa, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Diêu Trì, Nha Trang...
Bố trí kinh phí để lập quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành ở một số tuyến, ga đường sắt phù hợp với kế hoạch đầu tư giai đoạn 2021 - 2030 để quản lý đất dành cho đường sắt theo quy hoạch, kế hoạch.
Các địa phương tổ chức xây dựng quy hoạch và triển khai các dự án đồng bộ; kêu gọi các nhà đầu tư có kế hoạch tham gia đầu tư theo nhu cầu.
Cục Đường sắt cũng đề xuất thí điểm tách tiểu dự án GPMB của dự án thành dự án độc lập để giao chính quyền địa phương tổ chức thực hiện. Chỉ khi GPMB xong mới triển khai đầu tư xây dựng.
Cục đường sắt đề xuất thí điểm đầu tiên đối với dự án tuyến đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Cảng HKQT Long Thành; Dự án tuyến đường sắt vành đại phía Đông, Hà Nội (Ngọc Hồi - Lạc Đạo); Dự án tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu (ưu tiên giai đoạn 1 đoạn Biên Hòa - cảng Thị Vải, Cái Mép).
Tiếp tục phân cấp, phân quyền triệt để cho địa phương tham gia đầu tư, đền bù GPMB bằng nguồn kinh phí của địa phương đối với các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng đường sắt.
Các quy hoạch liên quan cần dành quỹ đất thích đáng tại khu vực xung quanh các khu ga đường sắt lớn, ga đường sắt trong đô thị để phát triển các đô thị, các khu chức năng, tạo nguồn lực tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.
Tại các ga đường sắt tốc độ cao, ga đường sắt quốc gia có thể xây dựng mới qua khu đô thị theo quy hoạch ga đầu mối. Thực tế đã có các nhà đầu tư tham gia nghiên cứu đầu tư khu vực ga Hà Nội. UBND TP Hà Nội đã tổ chức đền bù, GPMB khu tổ hợp ga Ngọc Hồi phục vụ dự án Đường sắt đô thị tuyến số 1.
