Đó là nội dung được nêu ra trong dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước, đang được Bộ Tư pháp tổ chức thẩm định.
Cơ quan soạn thảo - cho biết trong 5 năm (2018-2022) đã thu hồi qua thanh tra nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 15.960 tỷ đồng, lập dự toán và báo cáo cơ quan tài chính cùng cấp.
Các cơ quan thanh tra được trích 1.902 tỷ đồng (bình quân trên 380 tỷ đồng/năm), chiếm 12% so với khoản tiền đã thu hồi nộp vào ngân sách nhà nước.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong (Ảnh: Phạm Thắng).
Số tiền trích lại được các cơ quan thanh tra chi phục vụ các hoạt động thanh tra, tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng; tuyên truyền pháp luật; tăng cường cơ sở vật chất, mua sắm, sửa chữa tài sản, phương tiện đi lại; chi khen thưởng, khuyến khích, động viên các tập thể và cá nhân trong và ngoài cơ quan thanh tra,…
Hàng năm, cơ quan thanh tra đều phải lập dự toán, thanh toán, quyết toán theo quy định, có sự giám sát, kiểm tra, kiểm toán của cơ quan tài chính và Kiểm toán Nhà nước.
Khoản tiền các cơ quan thanh tra đã sử dụng từ nguồn kinh phí trích là 1.837 tỷ đồng, bình quân 367 tỷ đồng/năm - chiếm gần 20,4% so với kinh phí chi thường xuyên do ngân sách nhà nước cấp cho cơ quan thanh tra.
"Nguồn kinh phí trích cho cơ quan thanh tra đã bù đắp được sự thiếu hụt của nguồn ngân sách nhà nước cấp chi theo định mức biên chế vì các cơ quan thanh tra là một trong 9 cơ quan trong khối nội chính nên hoạt động có tính đặc thù, phức tạp, nhất là sự đấu tranh tiên quyết, quyết liệt trong công tác thanh tra, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo", cho hay.
Về cơ bản, dự thảo nghị quyết kế thừa các quy định hiện hành theo Luật Thanh tra 2010, Nghị định 86/2011, Thông tư số 327/2016 của Bộ Tài chính.
Tuy nhiên, theo Thanh tra Chính phủ, tỷ lệ trích có tăng biên độ để phù hợp với thực tế lương cơ bản và chỉ số trượt giá tăng cao hơn so với thời điểm ban hành Thông tư số 327/2016.
Trụ sở Thanh tra Chính phủ ở Hà Nội (Ảnh: Thế Kha).
Cụ thể, dự thảo đề xuất cho phép Thanh tra Chính phủ được trích 30% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước đến 100 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 100 tỷ đồng đến 200 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 200 tỷ đồng/năm.
Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ, thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ và tương đương; thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được trích 30% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước đến 20 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 20 tỷ đồng đến 30 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 30 tỷ đồng/năm.
Thanh tra sở, thanh tra quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt được trích 30% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước đến 3 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 3 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ trên 5 tỷ đồng/năm.
"Nếu thực hiện theo chính sách mới (tăng biên độ), thì kinh phí hàng năm trích cho các cơ quan thanh tra ước tính tăng khoảng 12% so với mức hiện hành (45 tỷ đồng/380 tỷ đồng)", Thanh tra Chính phủ tính toán trong tờ trình gửi tới Bộ Tư pháp.
Cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn
Luật Thanh tra 2022 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2023. Tại khoản 3 Điều 112 của luật quy định: "Các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động thanh tra, tăng cường cơ sở vật chất và khen thưởng, động viên tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác thanh tra".
Do vậy, việc xây dựng, ban hành nghị quyết này là cần thiết nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí được trích một phần từ khoản thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước cho cơ quan thanh tra để hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động thanh tra, tăng cường cơ sở vật chất và khen thưởng, động viên tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác thanh tra.
Vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí đề nghị của Chính phủ cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng, ban hành nghị quyết này.
Đồng thời giao Ủy ban Tài chính, Ngân sách chủ trì, phối hợp với Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội thẩm tra dự thảo nghị quyết trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
