Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố ông Đinh La Thăng (cựu Bộ trưởng Giao thông Vận tải), Nguyễn Hồng Trường (cựu Thứ trưởng Giao thông Vận tải) cùng 5 người khác về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí";
Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc", cựu thượng tá quân đội) về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi".
Liên quan đến vụ án, 12 bị can bị truy tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", trong đó có Vũ Thị Hoan (cháu của Đinh Ngọc Hệ).
Sai phạm trên của ông Đinh La Thăng và đồng phạm xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh (Công ty Yên Khánh), Tổng Công ty Cửu Long và các đơn vị liên quan trong việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương.
Ông Đinh La Thăng bị xác định có vai trò chủ mưu, cầm đầu
Theo cáo trạng, dự án đường cao tốc TPHCM - Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, do vậy việc bán quyền thu phí là bán tài sản nhà nước.
Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng giao là đơn vị chủ trì xây dựng đề án bán quyền thu phí, thực hiện chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách nhà nước đã đầu tư cho dự án.
Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, ông Đinh La Thăng (khi đó là Bộ trưởng Giao thông Vận tải), xuất phát từ động cơ cá nhân, thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, đã điện thoại cho Dương Tuấn Minh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long và có những chỉ đạo.
Ông Thăng đã giới thiệu, đưa bị can Hệ vào tiếp cận đề án; sau đó tạo điều kiện cho công ty của Hệ trúng đấu giá quyền thu phí cao tốc TPHCM - Trung Lương.
Trong khi đó, Hệ đã lợi dụng mối quan hệ trên để xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí. Sau khi trúng đấu giá, bị can này tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản nhà nước.
Viện Kiểm sát cáo buộc, ông Thăng nắm rõ các quy định pháp luật về quản lý tài sản nhà nước và chuyển giao quyền thu phí, nhận thức rõ đây là tài sản đặc thù có giá trị đặc biệt lớn, cần tìm kiếm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hóa việc bán quyền thu phí. Trong khi công ty của ông Hệ đang kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính mua quyền thu phí.
Quá trình thực hiện, ông Thăng biết toàn bộ hoạt động triển khai đề án, kết quả bán đấu giá được thực hiện không đúng quy định pháp luật để cho Công ty Yên Khánh của bị can Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá, phù hợp với giới thiệu ban đầu của ông Thăng.
Hành vi của ông Thăng và cấp dưới khiến Nhà nước thất thoát hơn 725 tỉ đồng. Hành vi này cấu thành tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí". Ông Thăng phải chịu trách nhiệm chính trong vụ án.
Thủ đoạn Út "trọc" chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng
Theo cáo trạng, ông Hệ với mục đích chiếm đoạt quyền thu phí nên ngay từ đầu đã có thủ đoạn gian dối, chỉ đạo nhân viên làm giả báo cáo từ lỗ thành lãi và làm giả xác nhận của đơn vị kiểm toán trong báo cáo tài chính năm 2001, 2002.
Theo đó, Công ty của ông Hệ đã đủ điều kiện tham gia đấu giá. Sau khi trúng đấu giá, do không có năng lực tài chính để trả theo hợp đồng, bị can Hệ đã kéo dài thời gian thanh toán tiền mua quyền thu phí.
Quá trình thu phí, bị can Hệ tiếp tục có hành vi gian dối, chỉ đạo mua và sử dụng phần mềm của Công ty Xuân Phi che giấu doanh thu, báo cáo không đúng thực tế. Từ các hành vi gian dối này, bị can Hệ với sự giúp sức của đồng phạm chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng của Nhà nước.
Trong vụ án, cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường biết Út "trọc" có mối quan hệ với ông Thăng, nên đã có hành vi sai phạm trong việc chỉ đạo cho đơn vị trúng thầu nộp tiền làm 3 lần trái quy định pháp luật.
Ông Trường bị xác định đã ký quyết định phê duyệt giá khởi điểm bán đấu giá quyền thu phí, nhưng không thông qua hội đồng xác định giá hoặc thuê tổ chức thẩm định giá.
Ông Trường cũng ký quyết định cho phép Hội đồng bán chỉ định khi chỉ có một người tham gia đấu giá và trả giá bằng giá khởi điểm.
Đáng chú ý, bị can Trường còn ký văn bản thông báo Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An của Út "trọc" đủ điều kiện tham gia đấu giá, từ đó dẫn đến hậu quả những công ty này không đủ năng lực những vẫn được tham gia đấu giá và trúng đấu giá.
Hành vi của ông Trường vi phạm nhiều quy định pháp luật, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước. Trong vụ án, ông Trường có vai trò thứ hai sau ông Thăng.
