Trẻ nào hay bị mắc MIS-C?
Bệnh thường gây tổn thương đa cơ quan như tim, mạch máu và các cơ quan khác khiến tình trạng bệnh tiến triển nhanh cần nhập viện. Biểu hiện MIS-C khá giống với với một số tình trạng bệnh lý khác như sốc nhiễm độc hay bệnh Kawasaki. Đa phần bệnh nhân hồi phục hoàn toàn sau điều trị, tỉ lệ tử vong là rất thấp.
Tỷ lệ mắc MIS-C khá thấp. Ở Mỹ, cứ khoảng 3.000-4.000 trẻ nhiễm SARS-CoV-2 thì có 1 trẻ bị MIS-C sau đó. Số liệu chính xác về tỷ lệ mắc MIS-C ở trẻ em Việt Nam cũng như ở các nước châu Á chưa rõ, tuy nhiên có thể thấp hơn ở các nước Âu- Mỹ.
Trẻ em ở lứa tuổi học đường, tuổi trung bình ở trẻ mắc MIS-C là 8-9 tuổi, và hơn nửa số trẻ mắc ở lứa tuổi > 5. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gặp ở tuổi nhũ nhi và thanh niên.
Đã có nghiên cứu cho thấy trẻ chưa được tiêm vắc xin Covid-19, nguy cơ mắc MIS-C cao hơn so với trẻ đã được tiêm.
MIS-C nguy hiểm hay không tùy mức độ bệnh. Bệnh có nhiều mức độ; có thể chỉ là các biển hiện sốt, rối loạn tiêu hóa, ban trên da cho tới mức độ nặng, sốc, suy đa cơ quan thậm chí tử vong.
Cho tới nay, nguyên nhân chính xác của MIS-C còn chưa rõ, có thể là hậu quả của tình trạng đáp ứng miễn dịch quá mức của cơ thể với nhiễm virus SARS-CoV-2. Hội chứng MIS-C chỉ xảy ra ở một số ít trẻ mắc covid-19, do đó, giả thiết về yếu tố gene có liên quan tới xuất hiện MIS-C cũng đã được đưa ra.
Khi nào nên nghi ngờ trẻ mắc MIS-C?
Bạn cần nghĩ tới con mình bị MIS-C và liên hệ với cơ sở y tế gần nhất khi trẻ có các biểu hiện sau:
- Trẻ sốt cao liên tục > 38,5 độ C, kèm theo có các dấu hiệu như rối loạn tiêu hóa (nôn, tiêu chảy, đau bụng), phát ban trên da, mắt đỏ, môi đỏ khô nứt, họng đỏ.
- Trẻ có các dấu hiệu bệnh nặng như: thay đổi ý thức (vật vã, kích thích, ngủ gà, li bì), mạch nhanh, tay chân lạnh, khó thở, mệt mỏi.
Khi nhập viện con bạn sẽ được các bác sĩ thăm khám lâm sàng và làm các xét nghiệm để khẳng định chẩn đoán cũng như phân biệt với các bệnh lý khác như bệnh Kawasaki cũng như nhiều bệnh lý nhiễm trùng khác như sốt xuất huyết, nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm độc….
Xét nghiệm được chỉ định tùy vào mức độ bệnh cũng như các triệu chứng lâm sàng kèm theo. Các xét nghiệm thường được làm cho những trẻ bị MIS-C bao gồm: Xét nghiệm máu đánh giá tình trạng đông máu, phản ứng viêm của cơ thể, tình trạng nhiễm trùng, chức năng gan, thận; xét nghiệm đánh giá tổn thương tim. Cấy máu loại trừ nhiễm trùng huyết, siêu âm tim đánh giá suy tim, giãn động mạch vành. Xét nghiệm khẳng định đã từng mắc Covid 19: kháng thể kháng SARS-CoV-2.
MIS-C được chẩn đoán dựa vào tập hợp các triệu chứng lâm sàng (như sốt cao, các dấu hiệu tổn thương các cơ quan như tim, hệ tiêu hóa..) và các kết quả xét nghiệm có tình trạng tăng phản ứng viêm của cơ thể. Trẻ cũng cần có bằng chứng của nhiễm SARS-CoV-2. Tới nay, chưa có một triệu chứng hay một xét nghiệm đơn độc nào đủ để chẩn đoán xác định MIS-C.
Cách tốt nhất để phòng MIS-C là tránh không để trẻ bị mắc Covid 19. Cha mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc phòng dịch như 5K và cho trẻ tiêm vắc xin phòng Covid-19 khi có chỉ định, tiêm đủ liều cũng như tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm khác theo lịch. Tiêm đủ liều vắc xin Covid-19 giúp giảm nguy cơ mắc Covid-19 nặng/nguy kịch, đồng thời cũng giảm nguy cơ mắc MIS-C. Với trẻ đang mắc hoặc sau mắc covid 19, nếu xuất hiện các biểu hiện sốt cao liên tục, phát ban, mắt đỏ, rối loạn tiêu hóa cần phải nghĩ tới MIS-C và cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế gần nhất.
TS.BS Phan Hữu Phúc (Phó Trưởng khoa Điều trị tích cực nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương) và BS Lê Nhật Cường (Bộ môn Nhi, Trường Đại học Y Hà Nội)
