Thời gian gần đây, tôi thấy nhiều vụ ngộ độc thực phẩm, đặc biệt nhiều người ngộ độc botulinum do ăn đồ ủ chua nên rất lo lắng. Xin hỏi dấu hiệu của nhiễm chất độc này là gì?
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế)
Clostridium botulinum (C.botulinum) là vi khuẩn hình que, gram dương, sống kỵ khí tuyệt đối, sinh bào tử, gây bệnh bằng ngoại độc tố.
Độc tố botulinum mạnh hơn độc tố của tất cả vi khuẩn khác. Chất độc này có thể xâm nhập vào dạ dày, ruột... mà không bị axit của dịch vị tiêu hủy. Độc tố ngấm nhanh vào máu và phân tán ra toàn cơ thể vào các tế bào của các mô khác nhau.
Khi vào các mô của hệ thần kinh trung ương, chúng gắn kết vào các đầu mút thần kinh, rồi gây ra những biểu hiện lâm sàng phát sinh từ hành tủy, nôn, buồn nôn. Độc tố còn ngấm nhanh vào máu qua lớp màng nhầy của đường hô hấp.
Thời gian ủ bệnh là 8-10 giờ, có trường hợp 4 giờ. Vì độc tố vi khuẩn có ái tính với hệ thống thần kinh, bệnh nhân ngộ độc có biểu hiện chủ yếu ở thần kinh ngoại biên.
Các triệu chứng điển hình là:
- Nôn, buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, yếu ớt, da khô.
- Đau bụng, bụng chướng, táo bón, thường ít tiêu chảy.
- Không sốt hoặc sốt nhẹ, không rối loạn ý thức.
- Sau đó xuất hiện triệu chứng thần kinh điển hình:
+ Liệt cơ mắt: giãn đồng tử, mất phản xạ ánh sáng, liệt cơ tim, liệt điều tiết (viễn thị), liệt cơ vận động nhãn cầu (lác mắt), nhìn đôi.
+ Liệt màn hầu, co thắt họng: nghẹn, sặc đường mũi, mỏi cơ hàm, nhai nuốt khó khăn.
+ Liệt cơ thanh quản: nói khàn, giọng mũi, nói nhỏ, nói không thành tiếng. Các triệu chứng liệt có đặc điểm thường liệt cả hai bên đối xứng.
- Triệu chứng tiêu hóa vẫn tiếp tục theo chiều hướng: táo bón, giảm tiết dịch tiêu hóa, khô miệng, khô họng.
Bệnh kéo dài 4-8 ngày. Trường hợp nặng, trung khu thần kinh tuần hoàn và hô hấp bị liệt (khó thở, thở nhanh, nông), cuối cùng, người bệnh sẽ chết do ngạt.
Nếu không được phát hiện, điều trị, người bị ngộ độc sẽ chết sau 3-4 ngày. Ngày nay, với các phương pháp điều trị tích cực, nhanh chóng, tỷ lệ tử vong còn khoảng 10%.
