PCIe 4.0, thế hệ thứ tư của giao thức kết nối giữa các thiết bị ngoại vi với bo mạch chủ đã dần xuất hiện và trở nên phổ biến hơn, mục tiêu thay thế chuẩn PCIe 3.0 hiện có. Với tốc độ băng thông được nâng lên gần gấp đôi, chuẩn PCIe 4.0hỗ trợ tốc độ 16 GT/s, (khoảng 2GB/s trên một lanes hoặc tổng cộng 64GB/s) so với tốc độ bit 8GT/s cho PCIe 3.0 (tổng cộng 32GB/s). PCIe 4.0 cũng sẽ tương thích ngược với những giao thức cũ, giao thức PCIe 3.0 sẽ hoạt động trên bo mạch chủ hỗ trợ PCIe 4.0 và giao thức PCIe 4.0 cũng sẽ hoạt động trên bo mạch chủ PCIe 3.0, nhưng chúng bị giới hạn ở hiệu năng của giao thức PCIe 3.0.
980 Pro là sản phẩm SSD đầu tiên của Samsung hỗ trợ chuẩn giao thức PCIe 4.0. Với tốc độ đọc, đọc/ghi ngẫu nhiên tối đa 1.000.000 IOPS, Samsung 980 Pro hứa hẹn "cân" hết các tác vụ dù là nặng nhất của người dùng. Sản phẩm hiện đang có giá bán khoảng 5,6-5,8 triệu đồng cho bản 1TB tùy đại lý, với chính sách bảo hành 5 năm. Nếu có nhu cầu lưu trữ cao hơn, bạn có thể cân nhắc phiên bản 2TB có giá 13 triệu đồng.
Tổng quan thiết kế
Quy cách đống hộp sản phẩm của Samsung từ lâu đã trở thành một công thức "bất di bất dịch", với dòng nhãn hiệu "Pro" được sử dụng tông màu đen huyền bí, một cách phân biệt với các dòng thấp cấp hơn vốn có các màu sáng hơn. Các thông số cũng khá đơn giản chỉ gồm tên sản phẩm, dung lượng in màu trắng và các điểm nổi bật thì sẽ là màu đỏ rực rỡ. Một cách bố trí màu sắc để nhấn mạnh vào trọng tâm mà không phải dùng quá nhiều màu sắc lòe loẹt.
Cần lưu ý, để khai thác được toàn bộ sức mạnh của những SSD PCIe 4.0 như Samsung 980 Pro, chúng ta sẽ cần đến cấu hình hỗ trợ đầy đủ chuẩn giao thức này, hiện tại thì chúng gồm CPU AMD Ryzen 3000, 5000 series kết hợp cùng bo mạch chủ X570, B550; CPU Intel 11 Gen Rocket Lake cùng bo mạch chủ B560, Z590.
Tổng quan, Samsung 980 Pro giống như một phiên bản "đẹp hơn, xịn hơn" của model 970 EVO Plus. Chiếc 980 Pro vẫn được thiết kế theo form-factor M.2 2280, với bo mạch màu đen vàng – màu sắc thường thấy của những sản phẩm phân khúc flagship.
Với 980 Pro, đây là lần đầu tiên một mẫu SSD flagship của Samsung không sử dụng chip nhớ 2-bit MLC flash. Thay vào đó, nó sử dụng chip nhớ 3-bit TLC flash mới nhất của Samsung để tiết kiệm chi phí. Nhưng với controller Samsung Elpis cùng việc hỗ trợ giao thức PCIe 4.0, chiếc 980 Pro vẫn đảm bảo mức hiệu năng siêu cao cùng với khả năng mã hóa AES 256-bit cho cả game thủ lẫn người dùng.
Kích thước nhỏ gọn nhưng sở hữu tốc độ cao, Samsung 980 Pro chắc chắn sẽ sinh ra nhiều nhiệt. Để giữ ổ được mát đồng thời tránh hiện tượng giảm tốc do quá nhiệt, Samsung tiếp tục sử dụng một lớp tản nhiệt đồng ở phía sau của 980 Pro. Bên cạnh đó, controller Elpis cũng được phủ một lớp mạ kền mà theo Samsung giúp hiệu quả tản nhiệt tốt hơn khoảng 7%.
Ảnh: Tom's Hardware
Về tính năng, Samsung 980 Pro được tích hợp công nghệ Intelligent TurboWrite 2.0 giúp tăng tốc độ burst và cho phép ghi tốc độ cao trong thời gian dài hơn. Tuy nhiên, giống như trên các cơ chế bộ đệm SLC khác, tốc độ ghi của 980 Pro sẽ giảm dần khi bộ nhớ đệm gần đầy.
Ngoài hiệu năng hậu TurboWrite được nâng lên, Samsung còn tăng dung lượng bộ nhớ đệm TurboWrite lên đáng kể so với thế hệ trước. Giá trị gốc vẫn ở mức 6GB (4GB đối với các mẫu 250 và 500GB), nhưng Samsung đã tinh chỉnh lượng dynamic cache cho dung lượng tăng gấp 5 lần so với cache gốc.
Với việc sử dụng chip nhớ 3-bit TLC, Samsung công bố độ bền của 980 Pro là 600 TBW (TeraByte Written). Đây có lẽ là một nước đi tính toán từ Samsung, khi theo thống kê của hãng trên 661.000 SSD NVMe, 99% người dùng chỉ ghi tới 156TB trong 5 năm – cũng là khung thời gian bảo hành của 980 Pro, và 99,7% người dùng ghi ít hơn 600 TB.
Hiệu năng benchmark và sử dụng thực tế
Thử nghiệm hiệu năng của Samsung 980 Pro, VnReview sử dụng hệ thống với cấu hình gồm:
CPU: AMD Ryzen 9 5900x
Bo mạch chủ: Asus ROG x570 F-Gaming
RAM: Corsair Dominator 32GB
Card đồ họa: Inno3D RTX 3080 iChill X3
Nguồn: Corsair RM850 Gold
Thử nghiệm đầu tiên là tác vụ sao chép dữ liệu thực tế. VnReview sử dụng thư mục dữ liệu gồm một tệp video 4K dung lượng 20GB, bộ cài đặt game Cyberpunk 2077 và bộ cài game Valorant, tổng kích thước khoảng 100GB. Samsung 980 Pro duy trì tốc độ khoảng 2,3 GB/s, đến gần cuối thì tụt xuống có lúc còn 150 MB/s, sau đó tăng lại lên 1,7 GB/s đến hết quá trình sao chép.
Tiếp theo là Crystal Disk Mark, công cụ benchmark ổ cứng trực quan và phổ biến nhất hiện nay. Đây cũng là ứng dụng được đa số các hãng sản xuất ổ cứng sử dụng để công bố tốc độ đọc/ghi sản phẩm của mình. Với công cụ này, người dùng sẽ cần quan tâm đến hai kết quả là tốc độ đọc ghi tuần tự (dòng trên cùng) và tốc độ truy xuất ngẫu nhiên 4K Q1T1 (dòng dưới cùng).
Kết quả cho thấy, Samsung 980 Pro đạt tốc độ đọc/ghi tuần tự thực tế là 6544.7/5156 MB/s, có hơi thấp hơn một chút so với công bố của Samsung. Tốc độ truy xuất ngẫu nhiên 4K Q1T1 ở mức cao, lần lượt 89.09 MB/s và 208.9 MB/s.
Kế đến là phần mềm benchmark AS SSD. Sử dụng thuật toán khác so với Crystal Disk Mark, tốc độ của ổ trên AS SSD có xu hướng thấp hơn, và do ít được cập nhật thường xuyên, AS SSD bị giới hạn tốc độ đọc ghi tuần tự khoảng 6000 MB/s. Điểm tổng thể của Samsung 980 Pro là 7690, với tốc độ đọc/ghi tuần tự đạt 4951.54/3937.34 MB/s.
AS SSD còn có một công cụ nữa là Compression Benchmark, đo tốc độ nén dữ liệu của ổ cứng với mức nén từ 0% đến 100%. Trên lý thuyết, kết quả lý tưởng là 2 đường xanh và đỏ tương ứng với tốc độ đọc và ghi dữ liệu càng thẳng và càng cao càng tốt, cho thấy sự ổn định của controller. Với Samsung 980 Pro, cả hai dòng đọc và ghi đều tương đối ổn định, không có quá nhiều dao động xuyên suốt quá trình benchmark.
Về hiệu năng chơi game, Samsung 980 Pro tỏ ra vượt trội so với những SSD PCIe 3.0 mà VnReview từng đánh giá. Đo bằng trình benchmark của tựa game FF XIV: Shadowbringers, Samsung 980 Pro tải hết 5 màn chơi chỉ trong 8,9 giây, trong khi SSD PCIe 3.0 thường nằm trong khoảng 12-13 giây.
Nhiệt độ hoạt động của Samsung 980 Pro loanh quanh 45-46 độ C khi benchmark trong điều kiện nhiệt độ phòng 22 độ, điều này có được là vì người viết đã sử dụng ốp tản nhiệt NVMe có sẵn trên bo mạch chủ. Nếu có điều kiện, người viết sẽ cập nhật nhiệt độ thực tế của chiếc SSD khi không sử dụng tản.
Tổng kết
Samsung 980 Pro rõ ràng rất đáng để lựa chọn nếu bạn đang muốn nhảy vào cuộc đua công nghệ PCIe 4.0. Không chỉ truy xuất dữ liệu nhanh chóng, Samsung 980 Pro còn cải thiện đáng kể tốc độ tải game, nên bạn có là đối tượng người dùng nào cũng sẽ phù hợp. Dù vậy, có một rào cản lớn là phần cứng máy tính hỗ trợ đầy đủ PCIe 4.0 vẫn còn ít, yêu cầu đời mới. Trong thời buổi linh kiện máy tính đắt đỏ do tình trạng khan hiếm chip toàn cầu, rõ ràng nâng cấp máy tính là một thách thức không dễ để vượt qua.
Hoàn Đặng
