“Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho có ý nghĩa, để không phải xót xa, ân hận vì những việc làm ti tiện, đớn hèn, vô liêm sỉ. Tiền bạc lắm làm gì, chết có mang theo được đâu. Danh dự mới là điều thiêng liêng, cao quý nhất" - phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc các cơ quan nội chính triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, ngày 15/9/2021. Ông cũng thường trích dẫn câu trên ở nhiều cuộc hội nghị, gặp gỡ khác.
Hành trình 80 năm cho “một lần” sống ấy, danh dự mà ông tạo dựng, giữ gìn không chỉ thuộc về cá nhân ông, gia đình ông mà quan trọng là cho tổ chức Đảng và đất nước ông nên nó xứng đáng với phẩm giá thiêng liêng, cao quý nhất. Cái tưởng như là “chiếc áo” khoác lên bên ngoài nhưng kỳ thực, nó là cả quá trình để dẫn tới kết quả, là tổng hòa của các phẩm chất, thái độ, ứng xử, nhân cách của một con người; là phẩm cách của một quốc gia.
Đặt trong bối cảnh chung và sứ mệnh của “người đốt lò vĩ đại” thì danh dự của một người cán bộ, đảng viên để góp phần làm trong sạch đội ngũ của Đảng, gia cố sức mạnh của chính thể và niềm tin của nhân dân thì ngoài những yêu cầu quan trọng, cái lẽ chính yếu và cũng là đạo đức thu phục nhân tâm nhất chính là sự liêm chính.
Trong nền tảng đạo đức cách mạng của Hồ Chủ tịch thì Liêm xếp ở vị trí cuối cùng trong 5 đức tính: “Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hóa”. Ông đã làm được điều đó không chỉ với trách nhiệm tự thân (chứ không hẳn chỉ để “nêu gương”) mà còn gắn chặt với quá trình xây dựng các quy định có tính pháp lý trong tổ chức Đảng nhằm gia tăng sức kiểm soát quyền lực trong nội bộ Đảng với quản lý nhà nước.
Vì là một trong 5 đức tính nên Liêm như một phép cộng của Nhân - Nghĩa - Trí - Dũng và cùng hội tụ để soi chiếu tư cách của đảng viên, cán bộ. Bởi trong Nhân có “sẵn lòng chịu cực khổ trước mọi người, hưởng hạnh phúc sau thiên hạ”; trong Nghĩa có “là ngay thẳng, không có tư tâm, không làm việc bậy, không có việc gì giấu Đảng”; trong Trí có “vì không có việc tư túi nó làm mù quáng, cho nên đầu óc trong sạch, sáng suốt”; trong Dũng “Thấy khuyết điểm có gan sửa chữa, có gan chống lại những sự vinh hoa, phú quý, không chính đáng”.
Phải đủ dũng khí để trung thực nhìn nhận những khuyết điểm lớn, những vấn nạn xã hội đang bào mòn tính chính danh của Đảng, trong đó có danh dự của người đảng viên chân chính; làm xói mòn niềm tin của nhân dân, an nguy đến sự tồn vong của chế độ mà ông cùng tập thể Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành trung ương Đảng “xắn tay” cho một cuộc chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng mạnh mẽ nhất trong hơn 4 thập kỷ qua. Những trả giá rất đắt về con người là thực tế rõ ràng trước mắt. Nhưng cái “được giá” nhất là làm trong sạch đội ngũ cán bộ, minh định các quy chế để kiểm soát quyền lực, giám sát năng lực, đạo đức cán bộ gắn với trách nhiệm, hiệu quả phục vụ người dân về lâu dài.
“Sống ở làng, sang ở nước” - 80 năm đời người, ông vẫn là đứa con cật ruột của làng Lại Đà, là công dân ưu tú của đất nước. Hôm nay, cả Làng - Nước nghiêng mình tưởng nhớ ông, cúi đầu tiễn biệt ông - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
ÁI MỸ
