Công trình thủy lợi suối Đá nằm tại xã Quảng Hòa, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông. Đây là công trình có tổng mức đầu tư khoảng 90 tỷ đồng, thuộc dự án cấp bách triển khai không quá 5 năm từ năm 2016 đến 2020.
Công trình thủy lợi Suối Đá có nhiều đoạn kênh nằm sâu từ 3-9m so với mặt đất (Ảnh: Đặng Dương).
Sau 4 lần gia hạn thi công, quá hạn gần 26 tháng, đến cuối tháng 6 vừa qua, công trình này đã hoàn thành và tạm thời bàn giao một phần (trạm bơm) cho Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Đắk Nông quản lý, vận hành.
Theo người dân và chính quyền địa phương, hiện tại đang là mùa mưa nên chưa cần nước tưới. Tuy nhiên, trong thời gian tới, nếu đưa vào vận hành công trình này, chi phí sản xuất sẽ tăng lên vì một số bất cập trong thiết kế của công trình.
Người dân lo ngại, chi phí sản xuất sẽ tăng lên vì một số bất cập trong thiết kế của công trình (Ảnh: Đặng Dương).
Anh Ma A Tú- Trưởng thôn 12, xã Quảng Hòa (huyện Đắk Glong) cho biết dù đã hoàn thành 3 tháng nay nhưng tại vị trí thu gom nước phục vụ tưới tiêu vẫn chưa tích nước. Công trình đến nay dù chưa đi vào hoạt động nhưng bằng mắt thường có thể nhận thấy, nhiều đoạn kênh nằm thấp hơn mặt ruộng.
Theo anh Tú, mùa này là mùa mưa, nước mưa và nước từ các khe suối đủ để sản xuất. Nhưng đến mùa khô, vì kênh thấp, lại thiếu hệ thống kênh dẫn nước xương cá buộc nhiều hộ gia đình sẽ phải trang bị máy bơm, đường ống dẫn nước.
Lo lắng của anh Tú đang dần trở thành nỗi lo chung của rất nhiều hộ dân trong vùng, nhất là những hộ dân có đất sản xuất xa hệ thống kênh dẫn và hố thu nước.
Khu vực lấy nước tập trung tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn với trẻ nhỏ (Ảnh: Đặng Dương).
Đặc biệt, điều anh Tú và nhiều hộ dân lo lắng nhất là hố thu nước này sâu nhưng không được rào chắn cẩn thận, sẽ là khu vực nguy hiểm đối với trẻ nhỏ khi các em hiếu kỳ đến đây vui chơi.
Chị Tráng Thị Da ở thôn 12 (xã Quảng Hòa, huyện Đắk Glong) hiện có một sào ruộng để trồng lúa. Những năm chưa có Công trình thủy lợi suối Đá, gia đình chị có thể sản xuất được 2 vụ lúa nhờ nguồn nước tự nhiên hoặc các kênh dẫn vốn có trước đây.
Gần 2 năm nay, ảnh hưởng từ việc thi công công trình, mỗi năm gia đình chị Da chỉ làm được một vụ Đông Xuân, năng suất lúa cũng giảm hẳn so với 3 năm trước.
"Có mưa thì đủ nước sản xuất, không có mưa thì không đủ nước trồng lúa", chị Tráng Thị Da cho hay.
Một đoạn kênh chạy dưới lòng đất, người dân và chính quyền địa phương đang tìm cách để dẫn nước về ruộng (Ảnh: Đặng Dương).
Ông Nông Chu Huynh - Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hòa - cho biết mục tiêu của công trình là tạo nguồn nước ổn định phục vụ sinh hoạt và sản xuất, nâng cao đời sống, xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân trong vùng.
Khi công trình được triển khai tại xã Quảng Hòa, bà con nhân dân và chính quyền địa phương rất phấn khởi và chờ ngày vận hành.
"Bà con nhân dân rất mong mỏi vụ Đông Xuân năm 2022 sẽ được sử dụng nước từ công trình"- ông Nông Chu Huynh nói khi đi khảo sát một số bất cập hiện nay của công trình thủy lợi suối Đá.
Cũng theo ông Huynh, trước những khó khăn, bất cập đang hiện hữu, không chỉ người dân xã Quảng Hòa mà chính quyền địa phương mong muốn các bên liên quan sẽ có phương án vận hành hợp lý, khoa học.
Dự kiến trong vụ sản xuất tới, công trình sẽ cấp nước cho khoảng 700ha đất sản xuất (Ảnh: Đặng Dương).
Ông Nguyễn Thừa Anh - Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình thủy lợi tỉnh Đắk Nông - thông tin, sau khi tiếp nhận bàn giao một phần công trình từ Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh, đơn vị đã thống kê, lập danh sách dự kiến cung ứng dịch vụ cho khoảng 700ha đất sản xuất cho các hộ dân.
"Hiện tại công trình chưa vận hành thử, phải đến khoảng tháng 11, khi bắt đầu vào vụ Đông Xuân mới bắt đầu vận hành. Trước đây, trong biên bản bàn giao cũng đã nói rõ một số bất cập của công trình, chính vì thế trong quá trình vận hành, các bên liên quan sẽ phối hợp để khắc phục, tìm giải pháp hợp lý", ông Nguyễn Thừa Anh thông tin thêm.
Liên quan công trình thủy lợi 90 tỷ đồng, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã chuyển hồ sơ cho cơ quan công an điều tra.
Thanh tra tỉnh Đắk Nông cho rằng việc khảo sát địa chất để lập dự án đầu tư, thiết kế cơ sở, sử dụng kết quả khảo sát để lập thiết kế bản vẽ thi công Công trình thủy lợi Suối Đá cũng có những dấu hiệu sai phạm.
Chủ đầu tư và tư vấn thiết kế còn chủ quan, chưa xem xét hết nhiệm vụ khảo sát từ đó dẫn đến hậu quả là phương án thiết kế một số đoạn tuyến kênh khu tưới tràn dâng không phù hợp thực tế địa chất công trình.
Do đó, khi thi công xây dựng công trình theo bản vẽ thiết kế buộc phải điều chỉnh dự án đầu tư 2 lần, điều chỉnh thiết kế 3 lần.
Ngoài ra, trong quá trình điều chỉnh thiết kế, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan đã thực hiện biện pháp thi công thiếu tính hệ thống, đồng bộ, nên phải thay đổi phương án thiết kế.
Điều này khiến cho công trình phải gia hạn tiến độ nhiều lần, kéo dài thời gian thi công tăng thêm hơn 2 năm.
