Tuy nhiên, trong số họ, có người được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND) khi trẻ tuổi nhất, có người nhận danh hiệu cao quý này lúc đã về hưu và tuổi ngoài 60, có người thì chưa danh hiệu…
"Táo Xã hội" Tự Long
Trong dàn nghệ sĩ "Táo quân", "Táo Xã hội" Tự Long là người được phong tặng danh hiệu NSND đầu tiên, khi tuổi còn trẻ (43 tuổi).
Thời điểm đó, khi Tự Long có tên trong danh sách xét duyệt lên NSND, nhiều ý kiến cho rằng, anh còn quá trẻ so với nhiều nghệ sĩ gạo cội mà vẫn chưa được phong tặng danh hiệu NSND.
Tạo hình của Tự Long trong chương trình "Táo quân 2023" (Ảnh: VTV).
Trước tranh cãi trái chiều của dư luận, Tự Long từng lên tiếng: "Danh hiệu là một trong những điều cao quý mà bất kỳ một nghệ sĩ nào cũng mong muốn dù là nhân dân hay ưu tú.
Mỗi kỳ xét duyệt bao giờ cũng có những ý kiến trái chiều, người được thì không sao, người không được (dư luận, ý kiến bạn đọc) phản ứng thuận chiều, trái chiều. Đó là điều hết sức bình thường".
Anh cũng khẳng định, mình có được nhiều huy chương là do nỗ lực không mệt mỏi khi tham gia nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau như Liên hoan sân khấu chèo toàn quốc, kịch toàn quốc, sân khấu chèo toàn quân.
Năm 2014, Tự Long được bổ nhiệm làm Phó giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội. Trước đó, nam nghệ sĩ trực thuộc đoàn chèo Tổng cục Hậu cần Bộ Quốc phòng.
"Bắc Đẩu" Công Lý
NSND Công Lý cũng là một trong những diễn viên gạo cội của chương trình Táo quân. Không chỉ tạo dấu ấn với vai Cô Đẩu, Công Lý còn góp mặt vào rất nhiều bộ phim truyền hình lên sóng giờ vàng VTV như: Những cô gái trong thành phố, Hoa hồng trên ngực trái, Hương vị tình thân và đều được khán giả yêu mến.
Vào năm 2011, Công Lý được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT). Năm 2019, Công Lý được phong tặng danh hiệu NSND và được bổ nhiệm chức Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội vào tháng 5/2020.
Giữa năm 2021, NSND Công Lý phải nhập viện cấp cứu do trượt chân ngã tại nhà riêng. Biến cố về sức khỏe khiến anh phải tạm dừng nghệ thuật trong một thời gian dài.
Khi sức khỏe có những chuyển biến tích cực, nam nghệ sĩ dần trở lại với màn ảnh với những vai diễn nhỏ. Anh tham gia phim truyền hình Dưới bóng cây hạnh phúc, Gia đình mình vui bất thình lình và chương trình Táo quân 2023.
Tạo hình ấn tượng của "Bắc Đẩu" Công Lý (giữa) trong "Táo quân 2023" (Ảnh: VFC).
"Ngọc Hoàng" Quốc Khánh
"Ngọc Hoàng" Quốc Khánh là nghệ sĩ thứ 3 trong dàn "Táo quân" được phong tặng danh hiệu NSND trong đợt xét tặng lần thứ 10 năm nay.
Vai diễn Ngọc Hoàng qua mỗi mùa Táo quân đều để lại những ấn tượng riêng trong lòng công chúng.
Không chỉ thành công với nghiệp sân khấu, Quốc Khánh cũng rất có duyên với điện ảnh. Năm 2006, nam diễn viên nhận Giải Cánh diều vàng cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất với vai anh Gù trong phim Áo lụa Hà Đông. Năm 2012, anh được phong tặng danh hiệu NSƯT.
Ngày 21/11/2022, Nhà hát Kịch Việt Nam trao quyết định nghỉ hưu cho NSƯT Quốc Khánh. Nam nghệ sĩ chia sẻ, nghỉ hưu không có nghĩa là đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp diễn xuất bởi "mình yêu và mình theo đuổi đến khi nào mình không làm được nữa thì thôi".
NSƯT Quốc Khánh sinh năm 1962 ở Hà Nội. Anh là con trai duy nhất trong gia đình có 2 chị em. Học hết lớp 10, anh thi vào khóa đào tạo diễn viên năm đầu tiên của Nhà hát Kịch Việt Nam từ 1978 đến 1982.
NSƯT Quốc Khánh quen thuộc với khán giả trong vai Ngọc Hoàng (Ảnh: Chụp màn hình).
"Táo Giao thông" Chí Trung
Táo Giao thông là vai diễn gắn bó với Chí Trung trong nhiều năm tham gia chương trình Táo quân - vai diễn cho anh tình yêu của hàng triệu khán giả cả nước.
Trong gần 45 năm hoạt động nghệ thuật, Chí Trung đảm nhận hàng trăm vai - nhân vật chính kịch nổi tiếng của thế giới và Việt Nam trong các vở bi kịch như: Romeo và Juliet, Othello, Macbeth, Lời thề thứ 9, Trò đời, Trần Thủ Độ…
Trong lĩnh vực phim ảnh, Chí Trung cũng có những vai diễn để lại ấn tượng trong các tác phẩm: Kiều nữ và đại gia, Đêm hội Long Trì, Đường về với thành Thăng Long…
Năm 1997, Chí Trung được phong tặng danh hiệu NSƯT. Tuy nhiên, từ năm 2015 tới nay, sau ba đợt phong tặng NSND, Chí Trung vẫn chưa có tên trong danh sách.
Năm 2015, NSƯT Chí Trung trượt danh hiệu NSND ngay từ Hội đồng cấp Bộ. Sau khi có kết quả, anh tỏ ra khó hiểu trước các tiêu chí xét duyệt.
"Liệu có phải tiêu chí xét tuyển danh hiệu NSND đang khá mù mờ, rắc rối và chưa công tâm? Bởi thực tế có những người không giành huy chương vàng nào vẫn đạt danh hiệu này", Chí Trung từng chia sẻ.
Năm 2018, danh sách các nghệ sĩ được xét tặng danh hiệu NSND tiếp tục vắng bóng Chí Trung. Trước thắc mắc của dư luận, Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng, ông Phùng Huy Cẩn cho biết, do khi đó NSƯT Chí Trung đang là quyền Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, đơn vị trực thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nên việc xét tặng danh hiệu phải do Nhà hát đề nghị lên Hội đồng cấp Bộ.
Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền không nhận được hồ sơ của nghệ sĩ Chí Trung.
Mới đây, theo quyết định số 724/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký ngày 22/6/2023, có 77 cá nhân được phong tặng danh hiệu NSND. Trong danh sách này lại vắng bóng Chí Trung, dù anh đã có tên trong số 136 NSƯT được trình lên Hội đồng cấp Nhà nước trước đó.
Táo Giao thông là vai diễn ấn tượng của Chí Trung trong chương trình "Táo quân" (Ảnh: VFC).
Trong cuộc trò chuyện với Dân trí trước đó, phóng viên đặt câu hỏi với Chí Trung: "Cống hiến gần 45 năm cho sân khấu và nghệ thuật, nhưng đến khi nghỉ hưu anh mới được đề xuất phong tặng danh hiệu NSND, anh có còn "mặn mà" với danh hiệu đó không?".
Chí Trung trả lời: "Nói "mặn mà" thì cũng hơi quá, nhưng thích không thì ai chẳng thích. Nhưng thích mà phải lăn lộn và vượt quá sức mình thì không phải chất của tôi, cái gì đến thì nó đến thôi, tôi đã 30 năm NSƯT rồi".
"Táo Giao thông" bộc bạch, mỗi kỳ xét duyệt, anh lại làm hồ sơ, nó giống như đuổi theo một bóng hồng lâu lắm rồi nhưng mãi không đạt được thì cảm xúc cũng nhạt dần.
"Nhưng cũng do mình thôi. Đợt xét danh hiệu NSƯT tôi có 5 huy chương vàng, 7 huy chương bạc, khi phong danh hiệu NSND cũng là lúc mình có tuổi rồi, làm quản lý nữa… chẳng lẽ tôi lại tranh vai của các bạn diễn viên trẻ? Vai của mình, tôi còn nhường các bạn dự thi mà.
Đó là lựa chọn của mình thì còn đòi hỏi gì nữa. Nếu chịu khó cứ nhận vai, cứ đi diễn thì 2, 3 huy chương không phải là khó, nhưng tôi không làm thế", Chí Trung nói.
"Nam Tào" Xuân Bắc
Trong đợt xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND lần thứ 10, nhiều nghệ sĩ có tên trong danh sách trình lên Hội đồng cấp Nhà nước nhưng không có tên trong danh sách được Chủ tịch nước ký phong tặng, trong đó có NSƯT Xuân Bắc.
Tuy nhiên, theo nguồn tin riêng của phóng viên Dân trí, đây mới chỉ là danh sách 77 nghệ sĩ được Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu NSND đợt 1. Danh hiệu được trao cho những nghệ sĩ đã rõ ràng về thành tích, lý lịch và đủ điều kiện xét tặng NSND.
Danh sách nghệ sĩ được xét tặng danh hiệu NSND sẽ được "nối dài" sau khi Chủ tịch nước xem xét ở đợt 2. Vì vậy những nghệ sĩ không có tên trong danh sách 77 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND tháng 6/2023 có thể sẽ được bổ sung vào đợt sau.
Từ trái sang phải: NSƯT Xuân Bắc, NSƯT Chí Trung và NSND Tự Long (Ảnh: VTV).
NSƯT Xuân Bắc sinh năm 1976, tốt nghiệp Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội.
Ngoài vai diễn ấn tượng trong chương trình Táo quân, Xuân Bắc cũng ghi dấu ấn qua nhiều phim truyền hình như: 12A và 4H, Ngã ba Đồng Lộc, Chuyện nhà Mộc, Sóng ở đáy sông, Con đường sáng, Hai phía chân trời...
Xuân Bắc cũng khẳng định năng lực của mình ở vai trò MC. Anh được khán giả yêu thích khi xuất hiện trong những chương trình như: Hỏi xoáy đáp xoay, Đuổi hình bắt chữ, Ơn giời cậu đây rồi,...
Đầu năm 2016, Xuân Bắc được trao tặng danh hiệu NSƯT. Với năng lực quản lý tốt, anh được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam trong cùng năm đó. Đến năm 2021, Xuân Bắc tiếp tục được trao trọng trách làm Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.
"Táo Kinh tế" Quang Thắng
Quang Thắng được biết đến là nam diễn viên chuyên về hài kịch và vai diễn nổi bật nhất trong sự nghiệp của anh là Táo Kinh tế trong chương trình Táo quân qua các năm của VFC.
Ngoài hài kịch, Quang Thắng cũng tham gia những phim truyền hình như: Những người nhiều chuyện, Yêu thì ghét thôi, 11 tháng 5 ngày và gần đây nhất là phim điện ảnh Người vợ cuối cùng.
Sau hơn 25 năm miệt mài cống hiến cho nền nghệ thuật nước nhà, nghệ sĩ Quang Thắng được phong tặng danh hiệu NSƯT trong đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 8 vào năm 2016.
Năm 2021, anh góp mặt trong 78 gương mặt nghệ sĩ tiêu biểu năm 2021, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh.
Chia sẻ với PV Dân trí, anh từng cho biết: "Tôi phải phấn đấu nhiều hơn nữa để nhà nước phong tặng NSND. Tuy nhiên, với người nghệ sĩ, không phải được những danh hiệu đó là xong, mà còn phải phục vụ khán giả nhiều hơn nữa.
Chúng tôi phấn đấu không phải vì danh hiệu mà quan trọng nhất vẫn là tình cảm của khán giả, đó là danh hiệu cao quý nhất!".
"Táo Kinh tế" Quang Thắng (áo đỏ) và "Táo Y tế" Vân Dung trong chương trình "Táo quân 2023" (Ảnh: VFC).
"Táo Y tế Vân Dung"
Nghệ sĩ Vân Dung được khán giả yêu mến với nét diễn hài hước, hóm hỉnh và có phần chanh chua đặc trưng.
Gần 3 thập kỷ gắn bó với nghệ thuật, Vân Dung là nghệ sĩ nữ duy nhất tham gia đầy đủ 20 số đã phát sóng của chương trình Táo quân.
Thành công trên sân khấu hài kịch, Vân Dung còn thử sức mình trong lĩnh vực phim truyền hình. Chị tiếp tục chinh phục khán giả với những vai diễn đa dạng, từ bi thương đến hài kịch.
Nữ nghệ sĩ đã góp mặt trong các bộ phim truyền hình và đều để lại dấu ấn như: Hướng dương ngược nắng, 11 tháng 5 ngày, Chồng cũ, vợ cũ, người yêu cũ.
Dẫu vậy, với Vân Dung và cả khán giả, vai diễn ấn tượng nhất trong sự nghiệp của chị vẫn là Táo Y tế.
Cống hiến cả một đời cho nghệ thuật, cho sân khấu và phim ảnh. Nhưng đến nay, Vân Dung là nghệ sĩ nữ duy nhất trong dàn "Táo quân" vẫn chưa được một danh hiệu nào cả.
Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Dân trí, trước câu hỏi: "Đó phải chăng là điều chị thấy buồn và nuối tiếc nhất?", Vân Dung cho hay, với chị, danh hiệu lớn nhất là sự ghi nhận và yêu thương của khán giả.
"Ước mơ từ bé của tôi là trở thành diễn viên thì tôi đã làm được rồi. Diễn cả hài kịch và bi kịch, tôi cũng trải qua. Gia tài làm nghề của tôi trong suốt hơn 30 năm cũng khá nhiều rồi đấy chứ, còn gì để buồn và nuối tiếc nữa?
Những đồng nghiệp trong gia đình "Táo quân" mà tôi yêu quý đều có danh hiệu NSƯT, NSND cả, cũng phải có một người nghệ sĩ bình thường như tôi để được sai và được chiều chứ (cười). Từng ấy đủ để tôi cảm nhận được điều hạnh phúc mà cuộc sống đã mang lại cho mình", Vân Dung chia sẻ.
