Sốt giá trở lại?
Cách đây vài năm, cụm từ “lan đột biến” tạo ra cơn sốt chưa từng có, khiến giới chơi cây hoa cảnh điên cuồng săn mua. Những cuộc giao dịch lan đột biến trị giá hàng chục tỷ, thậm chí có những giao dịch lên đến 250 tỷ đồng, được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội.
Bởi thế, câu chuyện về lan đột biến Ngọc Sơn Cước, Bướm Đại Ngàn, Juliet, 5 cánh trắng Phú Thọ,... không còn bó hẹp trong giới chơi cây cảnh mà còn tràn về các vùng nông thôn. Nhiều người đổ tiền tỷ vào lan đột biến để ôm giấc mộng làm giàu.
Các vườn lan đột biến “mọc lên như nấm”. Vườn nhỏ có vài chục chậu, những vườn lớn có số lượng vài trăm đến hàng nghìn chậu lan đột biến. Chợ lan đột biến online cũng hoạt động rầm rộ, trong đó có những chợ với hàng trăm nghìn người tham gia mua bán.
Đến nay, tuy không có thống kê chính thức về số lượng lan đột biến trên thị trường, nhưng từ hàng siêu hiếm nay lan đột biến nhiều như rau với giá bán ngày càng bình dân.
Tại một chợ lan đột biến online có 110.000 thành viên, mỗi ngày vài trăm người lên rao bán các loại lan đột biến. Đáng nói, có những loại lan đột biến trước kia được chuyển nhượng với giá vài trăm tỷ, nay được rao bán la liệt với giá chỉ vài trăm nghìn cho đến 1-2 triệu đồng/chậu hoặc kie (mầm mọc ra từ mắt ngủ trên thân) có chiều dài từ 6-14cm.
Đơn cử, lan đột biến 5 cánh trắng Phù Mỹ được rao bán với giá 499.000 đồng/kie; 5 cánh trắng Bảo Duy giá 2,6 triệu đồng; Ngọc Sơn Cước giá 1,9 triệu đồng; 5 cánh trắng Bạch Tuyết giá 1,1 triệu đồng/chậu cây hơn 1m; Hồng Minh Châu giá giá 250.000 đồng/kie...
Song, gần đây trên thị trường lan truyền thông tin lan đột biến sốt giá trở lại. Một số người rao bán chậu lan đột biến 5 cánh trắng tia chớp Pleiku với giá gần 100 triệu đồng, hồng phù hoa giá gần 130 triệu đồng, 5 cánh trắng Kinh Bắc giá 350 triệu đồng.
Kèm theo đó là thông tin “giữ được lan sẽ thắng lớn” và hình ảnh các túi tiền to, thông tin sắp có giao dịch khủng giống như năm 2020 - thời hoàng kim của lan đột biến với các cuộc chuyển nhượng bạc tỷ.
Không ít người lại nhen nhóm giấc mộng làm giàu, bắt đầu đổ tiền mua bán lan đột biến chờ sốt giá bán kiếm lời.
Song, một số người chơi lan đột biến ngay lập tức cảnh báo đây chỉ là chiêu trò đẩy giá tạo cơn sốt ảo để “lùa gà”. Cần cảnh giác, bởi trước đó có người đã đổ tiền tỷ vào buôn lan đột biến đến khi sập giá rồi mất trắng.
Lan đột biến giờ nhiều như rau ngoài chợ
Trao đổi với PV. VietNamNet, ông H. - người chơi lan đột biến có tiếng ở Hà Nội, thừa nhận, ông cùng nhóm bạn từng đổ vài chục tỷ đồng để mua lan đột biến về nhân giống. Trong đó, nhóm của ông đã chi ra hơn 20 tỷ để mua một chậu lan đột biến có 2 thân (60cm mỗi thân).
Chậu lan này sau đó được ông và mọi người cắt kie nhân giống bán. Năm ngoái, hội của ông quyết định chuyển nhượng chậu lan với giá chưa đến 1 tỷ đồng.
Theo ông H., lan đột biến trước có giá siêu đắt đỏ là vì hàng hiếm, nguồn giống chưa có. Cả thị trường có khi chỉ có một chậu duy nhất. Cung ít cầu lại nhiều, giá bị đẩy lên cao tạo ra những cơn sốt ảo.
Tuy nhiên, lan đột biến lại khá dễ nhân giống. Nhà vườn chỉ cần cắt kie là có thể nhân thành những cây lan con chỉ sau thời gian ngắn. Khi nguồn cung trên thị trường dồi dào, giá sẽ hạ nhiệt. Đây cũng là lý do lan đột biến giá ngày càng rẻ.
“Khoảng 3 năm trở lại đây, giao dịch lan đột biến tiền tỷ gần như đóng băng. Các loại lan đột biến giá chỉ vài trăm đến vài triệu đồng”, ông H. nói. Thế nên, ông cảnh báo mọi người không nóng vội ôm tiền đi mua lan đột biến. Đầu tư gì cũng cần tìm hiểu rõ thị trường, phải phù hợp với điều kiện kinh tế. Tránh đầu tư theo trào lưu, đổ tiền tỷ mua lan đột biến sau không biết bán đi đâu.
GS.TS Lê Huy Hàm, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), từng chia sẻ, lan đột biến không phải cái gì quá quý hiếm mà chỉ có yếu tố lạ.
Theo ông, lan đột biến chỉ thực sự mang lại giá trị kinh tế khi nhân giống hàng loạt sản xuất công nghiệp để có doanh số lớn như lan hồ điệp, từng bước hình thành nền công nghiệp hoa lan.
“Chúng ta hoàn toàn có thể nhân cấy các giống lan bằng công nghệ In Vitro. Các phòng nuôi cấy mô của Việt Nam nếu có đơn đặt hàng họ hoàn toàn làm được”, ông Hàm khẳng định với PV. VietNamNet.
Với phương pháp nhân giống In Vitro (nhân giống trong ống nghiệm), các nhà khoa học từ lâu đã chứng minh được rằng nó không làm thay đổi đặc tính của cây con so với cây mẹ ban đầu. Do đó, từ một đoạn cành hoặc một mô của cây lan phi điệp mẹ đột biến có thể nhân ra hàng vạn cây con giữ nguyên hoàn toàn đặc tính của cây mẹ.
Chia sẻ về công nghệ nhân giống hàng loạt, PGS.TS. Dương Hoa Xô - Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM, cũng thừa nhận: "Về mặt công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật, chúng tôi có thể nhân giống nuôi cấy mô hàng loạt với giá thành rất rẻ".
Theo đó, 1 kie lan đột biến nếu dùng phương pháp này nhân giống sẽ cho ra hàng nghìn, thậm chí là cả 100 nghìn cây lan giống chỉ trong thời gian ngắn.
Từ đó có thể thấy, giá trị độc lạ cũng như quý hiếm mà chủ vườn "thần thánh hóa" để bán với giá bạc tỷ, gây sốt giá trở lại sẽ không còn khi lan đột biến có thể nhân giống dễ dàng. Theo nguyên tắc trên thị trường, khi cung vượt cầu giá sẽ ngày càng rẻ.
