Đa Mi - Bình Thuận cảnh đẹp hơn tranh, sao chưa vào 'cuộc chơi' du lịch?

Xã Đa Mi (Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận) có 4 thôn : Đa Tro, Đa Kim, Đaguri, La Dày; trải dài gần 20km hai bên quốc lộ 55. Diện tích 145,4km2; dân số hơn 4.500 người, là “Hợp chủng tỉnh” với 57/63 tỉnh, thành và 26/54 tộc người cả nước tập trung về làm ăn sinh sống. Đa Mi có độ cao bình quân 700m, cách Bảo Lộc 37km, Phan Thiết 75km và cách Sài Gòn 205km.

Hồ Đa Mi. Ảnh: PR+

Miền đất “Gió như phan, nắng như rang” Bình Thuận gây bất ngờ với vùng quê bazan mát mẻ, màu mỡ; có hồ thủy điện Đa Mi 700ha và Hàm Thuận 2.520 ha, lại có 3 thác lớn là Sương Mù, Chín Tầng, Mây Bay và gần chục thác nhỏ. Thác Sương Mù, cao gần 100m, xếp thứ 3 trong “Ngũ danh thác Việt” (sau thác Đỗ Quyên, Thừa Thiên Huế và thác Bạc, Lào Cai)…

Xã đầy tiềm năng du lịch nhưng thông tin trên Google chưa được 2 dòng.

Năm 2006, tôi từng đến khảo sát, nghỉ đêm dã chiến ở đồi Sân Bay, tắm hồ Đa Mi. Từng trekking 24km đi và về, qua thác Chín Tầng; len lỏi các vườn cây, luồn lách theo lối mòn hẹp, có nơi chỉ vài tấc rộng, băng rừng nguyên sinh, rừng đặc dụng, các suối và thác nhỏ, men triền dốc đứng, đầy thủ thách. Phải dùng nghỉ hàng chục lần, ăn cơm vắt, uống nước suối thiên nhiên, trong và mát rợn người.

Anh Hòa, hướng dẫn rừng vốn là tay săn trầm, trộm gỗ, nay bỏ nghề, chí thú làm vườn giữ rừng. Anh đi khỏe, nhảy tựa sóc. Các thành viên, vắt kiệt mồ hôi, thở ra cả tai lẫn mắt. Nghe tiếng thác rì rào, đi nửa giờ chưa tới. Đất ẩm, lá khô, dốc đứng, trượt chân là theo ông bà.

Hoa sầu riêng ở Đa Mi đẹp như hoa cưới. Ảnh: Nguyễn Văn Mỹ

Anh Hòa dịu mấy bạn trẻ mạo hiểm xuống chân thác. Còn lại ngắm thác từ xa, tiếc hùi hụi.

Lúc về quá mệt, có xem ôm, bánh quấn xích. Đi bộ, lết không nổi. Ngồi xe, sợ khiếp vía. Nhiều chỗ đất lún, chỉ đủ vừa bánh xe, chênh vênh bờ vực. Lên dốc, không ôm chặt, té ngửa. Xuống dốc, không ghì mạnh, lộn đầu. Chân khép sát xe vẫn giật minh vì gốc cây, đá tảng hai bên đường lởm chởm hù dọa. Nhiều lết bộ, mệt còn đỡ hơn sợ.

Lửa Việt tổ chức được mấy đoàn đi thác Sương Mù, có cả khách nước ngoài, mang theo dây thừng xuống thác. Quá vất vả, kén cả khách lẫn hướng dẫn viên nên được mấy tour, dừng hẳn. Sau này, vài lần đi từ thiện các vùng Đa Mi, La Dạ, Đông Giang nhưng chỉ thoáng qua.

Tháng 5/2020, tranh thủ  bớt dịch, tôi trở lại thăm “người xưa”, làm tour mới. Đa Mi đổi thay, nhìn không ra chốn cũ. Hồ Đa Mi xưa, như sơn nữ dậy thì mê hoặc, giờ như phụ nữ chớm già. Đồi Sân Bay hoang dại. Bãi tắm xưa đẹp long lanh, giờ chen chúc nhà xưởng, nồng mùi thức ăn.

Hơn 14.000m2 các hồ nuôi cá tầm, nhìn xa ngỡ lá bông súng vua. 50ha pin điện mặt trời, như vết nám khổng lồ trên khuôn mặt diễm kiều người yêu cũ. Đa Mi “bỏ cuộc chơi” du lịch, hi sinh danh phận phục vụ dân sinh, cũng rất đáng trân trọng.

Cá tầm - đặc sản nuôi tại Đa Mi

Xưa, Đa Mi quá đẹp nên chẳng màng Hàm Thuận. Giờ, ngắm kỹ, Hàm Thuận đầy hấp lực. Du thuyền vòng quanh hồ, bất ngờ với hàng chục đảo lạ, hư ảo bồng bềnh trắng, ngỡ khói sương nhưng “Không phải khói, chẳng sương rơi. Chỉ là mây lạc, xuống chơi, thôi mà”. Đường nông thôn mới đi thác Chín Tầng khoảng 7km, xe 45 chỗ vào tận nơi.

Thác đẹp, tương đối dễ leo, mỗi tầng thác có hồ nhỏ, có thể tắm hoăc trượt nước. Thích nhất là được massage miễn phí, miễn tip. Chỉ tiếc là rác hơi nhiều, vì không ai quản lý. Đi thác Sương Mù, trekking gần 6km, đỡ vất vả hơn xưa nhưng xuống thác vẫn khó. Phải có dây chuyên dụng.

Giám đốc Sở Du lịch Bình Thuận Ngô Minh Chính lúc đó, mách “Đa Mi có chùa Núi, hay lắm”. Dò hỏi mãi, mơi biết là chùa Quan Âm. Bất ngờ vì chùa nhỏ, độ cao 864m, khiêm tốn nhìn ra hồ Hàm Thuận, cảnh đẹp hơn tranh với nhiều “kỳ hoa dị thảo”. Cả nhóm dùng cơm chay và nghỉ đêm đúng dịp Phật Đản siêu trăng 2020.

Lối lên chùa Thiên Mai thơ mộng. Ảnh: Nguyễn Văn Mỹ

Chùa được đặt thêm nhiều tên mới như Thiên Mai, vì có hơn 5.000 gốc mai. Chùa Mở vì không có cổng, không có cửa, chỉ có mái, vách sau. Mấy vỏ bom, đạn tận dụng làm kẻng, bình hoa; nhắc nhở giá trị hòa bình. Chùa Ngàn Thông vì có gần 10.000 gốc thông. Chùa Ngàn Sao vì Lửa Việt gởi chùa 1.000 gốc sao đen một tuổi...

Từ tháng 5/2020 tới nay. Tôi lên Đa Mi vài chục lần. Từ khảo sát đến làm hướng dẫn viên. Tôi và nhà báo Duy Anh đã vào thác Mây Bay. Chưa có đường đi, cứ ngược dòng thác mà lội, té lên trợt xuống mấy lần, hai U70 cũng tới được tầng chính. Nghe nói tầng trên cùng hùng vĩ hơn nhưng để dành lần sau. Cả hai đặt  tên là thác Tè Trong. Ý nghĩa thế nào, sẽ nói cho những ai dám “vượt qua chính mình”, chinh phục thác.

Sau nhiều lần khảo sát, cân nhắc, tôi quyết định cùng các bạn trẻ tại chỗ, khởi dựng du lịch Đa Mi với mong ước là trọng điểm du lich nông nghiệp Nam bộ, xem đó là đóng góp với quê hương Bình Thuận. Quá nửa đời gắn bó du lịch, đi khắp đất nước, khám phá nhiều vùng đất mới, nhưng chỉ đến rồi đi. Lần này, chọn Đa Mi làm điểm dừng, như đứa con tinh thần tâm huyết.

Trẻ quê chơi trượt thác ở thác 9 tầng. Ảnh: Nguyễn Văn Mỹ

Ý tưởng được Sở VHTTDL Bình Thuận Bùi Thế Nhân hết lòng ủng hộ. Anh chủ động mời Sở ngành liên quan và lãnh đạo Hàm Thuân Bắc họp, bàn việc hỗ trợ công ty CP Dịch vụ Du lịch Đa Mi triển khai kế hoạch. Các dự án bao gồm - Du lịch cộng đồng chuẩn Asean - Viet Training Center (Trung tâm huấn luyện), các hoạt động giáo dục, rèn luyện, thử thách ngoài trời với sự hỗ trợ của Trung tâm Huấn luyện Hoàng gia Thái Lan tại các thác Sương Mù, Chín Tầng, Mây Bay – Du thuyền trên hồ Hàm Thuận và các đảo, trải nghiệm sản vật địa phương – Khu Kumagai retreat.

Nhà hàng Đa Mi 200 chỗ vừa nâng cấp, có thể phục vụ du khách với trải nghiệm cà phê độc bản. Homestay UFO Đa Mi, 2 tầng giữa vườn, dựa lưng rừng, chuẩn bị khai trương vào tháng 3. Cả nhà hàng và homestay đều nhìn ra hồ Hàm Thuận, làm bằng tre và những vật liệu tại chỗ, thân thiện, tiết kiệm, sáng tạo. Tầng trên có 8 phòng, 24 chỗ ngủ Tầng dươi trưng bày sản phẩm OCOP, Workshop. Cookingclass, cà phê, sự kiện...

Với chương trình hỗ trợ vật dụng thanh lý từ các resort 5 sao của Hiệp Hội Du lịch Bình Thuận; nhận nhân viên thực hành nghiệp vụ  của nhà hàng Tâm Châu (Bảo Lộc) và Mekong Riverside Cái Bè (Tiền Giang)…du lịch cộng đồng Đa Mi, kỳ vọng những đột phá mới. Ẩm thực Đa Mi với cá tầm, cá lăng, các loại cá hồ, gà vườn đi bộ, lá bép (rau nhíp), bồ công anh (diếp dại), salad bơ, các món chay ở chùa Thiên Mai, trái cây vườn nhà…

Bỏ lại sau lưng xô bồ phố thị; đến Đa Mi rửa mắt, rửa phổi; an nhiên với trời đất. Vãn cảnh chùa Thiên Mai rực rỡ sắc vàng, tĩnh lặng, chân mộc, thuần Phật. Du thuyền trên hồ Hàm Thuận; đạp xe quanh bờ hồ, ghé xóm đạo La Dày với tượng thánh Anton sống động bằng đá cẩm thạch trắng nguyên khối, cao 17m và những bộ bàn ghế “rễ cây ngậm đá” độc đáo. Thử sức chinh phục tam thác. Thưởng thức các món ngon Đa Mi; trải nghiệm cà phê sạch, thuần Việt, chuẩn EU…

Đa Mi nối kết các điểm đến Tánh Linh như hồ Biển Lạc, thác Bà, núi Ông, đập Tà Pao, trung tâm hành hương Đức Mẹ Tà Pao… thành tour du lịch sinh thái “Lên rừng” rồi “Xuống biển” Bình Thuận. Là trạm dừng mới, hấp dẫn cúa du khách tuyến Sài Gòn – Đà Lạt

Ai sẽ là những người đầu tiên nghỉ đêm, khai trương Homestay UNFO Đa Mi bằng tre, 2 tầng chưa đụng hàng với buffet lá bép, bồ công anh, cá hồ…?