Một binh sĩ Ukraine trên một xe tăng ở thành phố Lyman (Ảnh: Reuters).
Ngày 2/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố lực lượng vũ trang nước này đã giải phóng hoàn toàn thành phố Lyman ở miền Đông. Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga thông báo rút quân khỏi Lyman, sau khi Ukraine đưa lực lượng vào thành phố chiến lược này ở tỉnh Donetsk.
Theo quan sát của phóng viên CNN, các con đường ở Lyman trở nên vắng vẻ sau khi Nga rút quân, chỉ còn vài thành viên của đơn vị Dnipro-1 thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine. Gần như không có dấu hiệu của binh sĩ Nga, ngoại trừ một số xe tăng bị phá hủy hoặc một số tù binh.
Tiếng súng và pháo thỉnh thoảng vang lên, xé tan bầu không khí im lặng. Một vài người dân địa phương xuất hiện, đạp xe để tìm kiếm thức ăn. Họ ngơ ngác không hiểu chuyện gì đang xảy ra ở thành phố này.
"Hôm nay tôi đội chiếc mũ này, ngày mai lại đội chiếc mũ khác", một phụ nữ nói trong nước mắt, giả vờ làm động tác tháo mũ.
"Làm thế nào chúng tôi có thể sống như thế này", người phụ nữ nói, ngụ ý việc Nga và Ukraine thay nhau kiểm soát thành phố.
Binh sĩ Ukraine ở Lyman trong bức ảnh được công bố trên mạng xã hội hôm 1/10 (Ảnh: Reuters).
Các quan chức và quân đội Ukraine cho biết một số lượng lớn đơn vị tinh nhuệ hơn của Moscow đang bị mắc kẹt ở Lyman. Tuy nhiên, trong ngày 2/10, có rất ít dấu hiệu cho thấy lực lượng Nga bị bao vây ở đây. Người dân địa phương cho biết các lực lượng Nga đã rời thành phố một cách có trật tự từ hôm 30/9.
"Họ lên xe tăng và rời đi", Tanya, một người dân ở Lyman, nói khi đạp xe trở về hầm tránh bom, nơi cô đã ở cùng 15 người khác trong nhiều đêm.
Trong 3 tuần gần đây, các lực lượng Ukraine đã tiến công từ phía bắc, phía nam và phía tây, dần siết chặt vòng vây của Ukraine ở Lyman - nơi có trung tâm đường sắt quan trọng của Ukraine. Sau khi Nga giành kiểm soát Lyman hồi tháng 5, thành phố này đóng vai trò như một tuyến hậu cần của Nga ở rìa phía tây Donbass.
Ông Sergiy Cherevatiy, phát ngôn viên của quân đội Ukraine, phủ nhận việc Nga rút quân hoàn toàn khỏi Lyman từ 2 ngày trước. Ông nói rằng đã có giao tranh trong khu vực vào ngày 1/10.
Ông Cherevatiy cho biết quân đội Nga đã sử dụng các đoàn xe để phá vòng vây của Ukraine tại Lyman. Một số thoát ra ngoài thành công, trong khi những người khác bị phục kích.
Quá trình Ukraine giành lại quyền kiểm soát Lyman cũng diễn ra nhanh chóng. Một người địa phương đã sơn lại màu cờ Ukraine trên cổng đồn cảnh sát. Bên trong tòa nhà, những khu vực thiệt hại đã được phục hồi và các phòng cũng được sắp xếp ngăn nắp.
Lyman đóng vai trò là trung tâm đường sắt hậu cần quan trọng ở Đông Bắc Ukraine (Bản đồ: BBC).
Tại tòa nhà hành chính địa phương, Roman, một người dân địa phương, nhớ lại những ngày tháng Nga kiểm soát Lyman. Ông Roman cho biết thành phố này khi đó "không có điện hoặc nước". Ông nói thêm rằng tòa nhà hành chính đã được Nga sử dụng để quản lý và huy động người dân địa phương tham gia vào cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Nga gần đây.
Cơ sở hạ tầng đường sắt quan trọng của Lyman đã bị tàn phá nặng nề, nhà ga bị tốc mái và các toa tàu bị hư hại. Nhiều tòa nhà trong thị trấn đã bị phá hủy nặng nề, tuy nhiên các đường phố ở một số khu vực dường như đã được quét sạch hôm 2/10.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố lực lượng vũ trang nước này sẽ tiến công nhanh chóng hơn ở Donbass sau khi giải phóng Lyman. Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 30/9 đã ký thỏa thuận với lãnh đạo các chính quyền ly khai ở Donetsk và Lugansk để sáp nhập những lãnh thổ này vào Nga.
