TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, GĐ Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trung tâm mới tiếp nhận một nữ bệnh nhân quê Thái Nguyên nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì uống nước măng tre tự ngâm.
Bác sĩ Nguyên cho biết, bệnh nhân vẫn đang thở máy, tiêu cơ vân và có tổn thương cơ tim. Gia đình cho biết, ngày 31/5, bệnh nhân cùng chồng uống nước từ lọ măng chua của gia đình tự ngâm.
Lọ này chứa khoảng 1 kg măng tre tươi đã ngâm được 1 năm và gia đình đang ăn dần. Bệnh nhân uống khoảng 200ml nước măng ngâm, còn chồng uống khoảng 30ml (người chồng không có biểu hiện gì).
Sau uống khoảng 5 phút, bệnh nhân kêu đau đầu, nôn nhiều, co giật toàn thân, hôn mê, xét nghiệm máu có tình trạng nhiễm toan chuyển hóa nặng, lactat máu tăng cao. Bệnh nhân được cấp cứu ở tuyến trước, đặt ống nội khí quản, thuốc an thần, thở máy, truyền dịch và hội chẩn với Trung tâm chống độc từ xa, sau đó chuyển Trung tâm chống độc do nghi ngộ độc xyanua tiên lượng nặng hoặc có thể diễn biến phức tạp.
Kết quả xét nghiệm cả mẫu măng và các mẫu từ cơ thể bệnh nhân đều cho hàm lượng xyanua có ở dạ dày, máu và nước tiểu.
Ăn quá nhiều măng dễ bị ngộ độc xyanua. (Ảnh minh hoạ).
Bác sĩ Nguyên cho biết, xyanua là chất cực độc, liều thấp nhất có thể gây tử vong trên người là 0,56 mg/kg cân nặng, với trọng lượng của bệnh nhân, uống 30mg xyanua đã có thể gây tử vong. “Người chồng rất có thể do uống ít nên không bị ngộ độc", bác sĩ Nguyên cho hay.
Theo bác sĩ Nguyên, một số loài thực vật như măng, sắn, có chứa tiền chất của xyanua (được gọi là các chất glycoside sinh xyanua) khi ăn vào cơ thể các chất này sẽ chuyển thành xyanua.
Trong măng có chứa chất glycoside sinh xyanua là taxiphyllin, đồng thời, trong măng còn có một enzym là B-glycosidase có thể chuyển hóa taxiphyllin thành xianua (HCN). Tuy nhiên, khi cây măng nguyên vẹn, enzym B-glycosidase ở trạng thái không tiếp xúc được với chất taxiphyllin nên không tạo ra xyanua.
Khi cây măng bị làm đứt gãy, dập nát hoặc được nhai, thái và ngâm thì enzym B-glycosidase tiếp xúc với chất taxiphyllin và chuyển chất này thành xianua.
“Ruột con người cũng có sẵn enzym B-glycosidase nên khi thức ăn là măng xuống tới ruột thì enzym này sẽ chuyển hóa taxiphyllin thành xyanua và hấp thu vào cơ thể”, bác sĩ Nguyên cho hay.
Khi ngâm măng, một lượng xyanua nhất định cũng được tạo ra, cả xyanua và chất taxiphyllin khuếch tán ra nước, lượng độc tố trong măng có thể giảm đi nhưng các độc tố có trong nước có thể tăng lên, nên nếu uống quá nhiều nước măng có thể bị ngộ độc.
Theo bác sĩ Nguyên, ngộ độc xyanua do ăn măng ở người rất hiếm gặp và chỉ khi ăn quá nhiều tới mức ăn no măng hoặc ăn quá nhiều, và đặc biệt là với măng tươi do lượng độc tố còn nhiều. Trong điều kiện ăn uống bình thường, người ăn có thể yên tâm múc vài thìa nhỏ nước măng làm gia vị mà không sao.
Để phòng tránh ngộ độc xyanua do ăn măng và sắn, bác sĩ Nguyên khuyến cáo, người dân cần chế biến măng và sắn đầy đủ trước khi ăn. Với măng nên luộc sôi kỹ (nếu có thể thì sôi trong 1-2 tiếng), măng tươi trước khi ngâm trong lọ thì thái thành các miếng nhỏ và mỏng sau đó ngâm trong nước trong 24 giờ để loại bớt độc tố.
Lưu ý trong quá trình luộc hoặc ngâm măng ở ngoài thì cần thay nước mới nhiều lần để loại bỏ các độc tố (vì nước cũ đã có độc tố từ măng khuếch tán ra). Người dân cũng nên tránh ăn quá nhiều măng tới mức cực đoan (ví dụ ăn măng là chính và tới khi no, hoặc “ăn thay cơm”).
Nước ngâm măng có thể làm gia vị nhưng không nên uống quá nhiều (một người không nên uống một lần tới hàng trăm ml như trên). Với sắn thì cần bóc sạch toàn bộ vỏ, sau đó rửa sạch nhựa và ngâm kỹ trong nhiều nước hoặc thay nước nhiều lần và cũng không nên ăn quá nhiều.
Theo Người đưa tin
