Cuba trưng cầu ý dân về hôn nhân đồng giới

Hai người phụ nữ Cuba kết hôn vào tháng 9 ở thành phố ven biển Matanzas, với sự chúc mừng của một nhóm nhỏ các nhà hoạt động LGBTQ (*). Nhưng hôn nhân của họ chưa được chính thức công nhận. Điều đó có thể thay đổi sớm nhất là vào ngày 25/9, khi hàng triệu người Cuba dự kiến ​​đi bỏ phiếu ủng hộ hoặc chống lại sự thay đổi lớn trong bộ luật gia đình, bao gồm một bước tiến lịch sử về hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới.

“Đó là quyền hợp pháp và tất cả chúng ta nên bình đẳng trước pháp luật. Đó là vấn đề về quyền con người”, Yennys Hernandez nói với CNN ngay sau đám cưới của cô tại Nhà thờ Cộng đồng Metropolitan, một nhà thờ thân thiện với cộng đồng LGBTQ, một trong số ít cơ sở tôn giáo ở Cuba thực hiện nghi lễ cho các cặp đồng tính. Sau buổi lễ nhà thờ, cặp vợ chồng nhắc nhở bạn bè và các thành viên trong gia đình bỏ phiếu ủng hộ bộ luật gia đình mới.

“Tôi tin rằng, tất cả chúng ta đều bình đẳng về quyền, sự lựa chọn, khả năng và với tư cách công dân và thể hiện quyền công dân đó. Tôi không nghĩ rằng chúng tôi kém hơn phần còn lại của xã hội”, Annery Rivera nói.

Annery Rivera Velasco và Yennys Hernandez Molina kết hôn ngay trước cuộc trưng cầu ý dân về bộ luật gia đình mới, trong đó có điều khoản hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Ảnh: CNN.

Khả năng thích ứng với thời đại

Theo Chính phủ Cuba, bộ luật gia đình dài 100 trang cung cấp sự bảo vệ tốt hơn cho phụ nữ, trẻ em và người già cũng như cho phép các cặp LGBTQ kết hôn và nhận con nuôi. Các thành viên trong cộng đồng LGBTQ ở Cuba đã chờ đợi giây phút này hàng thập kỷ.

Trong những tuần trước khi cuộc trưng cầu ý dân diễn ra hôm 25/9, báo chí Cuba đưa nhiều tin bài ủng hộ bộ luật gia đình mới, lập luận rằng đây là bằng chứng cho thấy cuộc cách mạng hơn sáu thập kỷ của Cuba có khả năng thích ứng với thời đại.

Sau cuộc cách mạng 1959, người đồng tính nằm trong số những đối tượng bị đưa đến các trại lao động. Một số người đồng tính nam, đồng tính nữ cho biết họ đã phải làm đám cưới giả để tránh bị nghi ngờ.

Năm 1979, đồng tính luyến ái được hợp pháp hóa ở Cuba mặc dù nhiều người đồng tính nam và nữ nói rằng, họ vẫn phải đối mặt sự phân biệt đối xử công khai. Năm 1993, bộ phim Cuba “Strawberry and Chocolate” nói về tình bạn giữa một thanh niên ủng hộ cách mạng và một người đàn ông đồng tính lớn tuổi được công chiếu, làm dấy lên một cuộc tranh luận khắp đất nước Cuba về cách đối xử với cộng đồng LGBTQ.

Một cảnh trong “Strawberry and Chocolate” - bộ phim Cuba đã tạo ra làn sóng tranh luận về cách đối xử với cộng đồng LGBTQ. Ảnh: IMDB.

Trong hơn một thập kỷ, bà Mariela Castro, con gái của cựu Chủ tịch Cuba Raul Castro, đã công khai vận động thông qua một trung tâm do chính phủ tài trợ để cải thiện quyền cho người đồng tính nam, đồng tính nữ và người chuyển giới. Tuy nhiên, năm 2018, các nhà lập pháp Cuba loại bỏ các điều khoản hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới trong bối cảnh lo ngại rằng phản ứng của những người kỳ thị đồng tính sẽ làm giảm số cử tri đi bỏ phiếu trong một cuộc trưng cầu ý dân để thông qua hiến pháp mới.

Năm sau, cảnh sát Cuba chặn một cuộc diễu hành vì quyền LGBTQ và nói rằng những người tuần hành không được phép tổ chức biểu tình. Đặc biệt, cộng đồng truyền giáo đang phát triển ở Cuba đã công khai ủng hộ việc chống lại việc phê chuẩn bộ luật gia đình mới. Mục sư Tin lành Yoel Serrano nói với CNN rằng, trong khi những người theo đạo Tin lành đã thẳng thắn hơn về việc phản đối hôn nhân đồng giới, nhiều nhóm trên khắp Cuba vẫn dè dặt.

Tại nhà thờ ở Matanzas, mục sư Elaine Saralegui Caraballo, người đã thực hiện nghi lễ kết hôn giữa Yennys và Annery, nói rằng, nếu cuộc trưng cầu ý dân được thông qua hoặc bị từ chối, cuộc đấu tranh cho sự bình đẳng hoàn toàn vẫn cần tiếp tục. “Tôi có niềm tin rằng tình yêu sẽ chiến thắng… Chúng tôi nói với cộng đồng của mình rằng không ai có thể lấy đi giá trị của bạn”, mục sư Elaine nói.

* LGBTQ là viết tắt của 5 từ trong tiếng Anh, bao gồm: Đồng tính nữ (lesbian), đồng tính nam (gay), song tính (bisexual), chuyển giới (transgender) và xu hướng tính dục chưa xác định (queer).