Theo kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ngày 1/7, UBND TPHCM được giao quyền phê duyệt mức vốn điều lệ cho Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TPHCM (HURC1, đơn vị vận hành tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên).
Quyết định trên là cơ sở để thành phố bố trí vốn cho công ty, nhằm chuẩn bị nhân sự đào tạo, nhận chuyển giao công nghệ vận hành dự án.
Bộ Tài chính đã đồng ý với đề xuất vốn điều lệ của UBND TPHCM. Theo đó, trong quý III, UBND TP sẽ cấp vốn điều lệ cho HURC1 với số tiền 268 tỷ đồng (bao gồm 14 tỷ đồng vốn điều lệ ban đầu).
Sau năm 2023, tùy theo tiến độ tiếp nhận tài sản từ dự án, căn cứ vào hồ sơ quyết toán của các tài sản dự án giao cho doanh nghiệp có tính vào vốn điều lệ, thành phố sẽ xem xét, quyết định điều chỉnh lại mức vốn điều lệ theo giá trị thực tế (không quá 16.802 tỷ đồng - tổng vốn điều lệ theo đề án thành lập công ty năm 2015).
Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên chạy thử nghiệm vào tháng 4, từ ga Bến xe Suối Tiên đến ga An Phú, TP Thủ Đức, cả lượt đi và lượt về khoảng 60 phút (Ảnh: Hải Long).
Phó Thủ tướng đánh giá, việc bảo đảm nguồn lực để duy trì hoạt động, tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật và công nghệ đáp ứng tiến độ vận hành khai thác thương mại tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên của công ty là cần thiết, cấp bách.
Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu chính quyền TPHCM cần phù hợp tiến độ thực tế và quy định pháp luật về mức vốn điều lệ tối thiểu khi thành lập công ty do nhà nước nắm giữ 100% vốn.
Công ty HURC1 trực thuộc UBND TPHCM, 100% vốn Nhà nước. Năm 2015, công ty này được thành lập để chuẩn bị trước nguồn lực cùng các điều kiện cần thiết cho quản lý vận hành, bảo dưỡng dự án. Khi thành lập, công ty được cấp vốn điều lệ 14 tỷ đồng mua sắm trang thiết bị văn phòng (kinh phí hoạt động chưa được cấp).
Đến tháng 8/2021, HURC1 đã sử dụng hết kinh phí tạm ứng từ nguồn vốn điều lệ ban đầu. Từ cuối năm 2021, UBND TPHCM đã nhiều lần đề xuất được bổ sung nguồn vốn cho công ty này. Tuy nhiên, việc bổ sung vốn lại vấp phải vướng mắc vì các quy định liên quan.
Vào tháng 7/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thị sát dự án metro số 1 TPHCM và làm việc với lãnh đạo TPHCM. Tại buổi làm việc này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND TPHCM phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan khẩn trương tháo gỡ về vấn đề vốn cho HURC1.
Đến ngày 13/5, UBND TPHCM đã gửi văn bản gửi Bộ Tài chính về phương án bổ sung vốn điều lệ cho HURC1. Theo phương án này, TPHCM sẽ chủ động phân bổ vốn theo nhu cầu của HURC1 từ nguồn chi đầu tư phát triển của ngân sách thành phố và tình hình tiếp nhận, bàn giao tài sản từ dự án metro số 1.
Ngày 15/6, Bộ Tài chính đã có văn bản về việc điều chỉnh nội dung đề án và đồng ý với phương án đề xuất của UBND TPHCM.
Trước đó, đại diện HURC1 đã chia sẻ là không có doanh thu, không thể trả lương cho người lao động, nợ BHXH và lo lắng vì sắp bị thanh tra về việc này.
Đến nay, tuyến metro số 1 chưa chính thức vận hành, chưa có doanh thu nên chưa có kinh phí hoạt động, chưa có tiền để trả lương cho người lao động. Công ty cũng đã nợ BHXH suốt một năm qua.
Tổng các khoản nợ tính đến nay khoảng 6,7 tỷ đồng. Số người lao động không tiếp tục làm việc từ tháng 8/2021 là 21/36 người. Trong khi đó, số nhân sự cần tuyển dụng để đáp ứng yêu cầu vận hành, bảo trì metro số 1 vào cuối năm 2023 là 706 người.
Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, UBND TPHCM đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương bổ sung vốn điều lệ cho HURC1 từ nguồn chi đầu tư phát triển của ngân sách TPHCM.
Tàu metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đã chạy thử đoạn từ ga Suối Tiên đến ga An Phú tại TP Thủ Đức dài 12,3km chiều 26/4 (Đồ họa: Ngà Trịnh).
Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở TPHCM có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng. Toàn tuyến dài gần 20km, từ depot Long Bình (TP Thủ Đức) đến ga Bến Thành (quận 1). Dự án hiện đạt 95,4% khối lượng, dự kiến chạy thử vào tháng 9 và khai thác thử toàn tuyến vào tháng 12 năm nay.
