Sau khi Huawei bị Google chặn tiếp cận với hệ điều hành Android, hãng công nghệ Trung Quốc tuyên bố đã tự phát triển một hệ điều hành riêng có tên gọi HarmonyOS. Vào thời điểm đó, chủ tịch mảng kinh doanh tiêu dùng ông Richard Yu còn cho biết, hệ điều hành này "không phải bản sao của Android, cũng không phải bản sao của iOS" và hoàn toàn khác biệt với 2 hệ điều hành di động phổ biến nhất thế giới nói trên.
Điều này làm phóng viên Ron Amadeo rất hứng thú với nó và quyết định đào sâu nghiên cứu tìm hiểu xem cốt lõi bên trong nó là gì.
Hành trình gian nan để được phát triển ứng dụng cho HarmonyOS
Tuy nhiên, điều này hóa ra lại không hề dễ dàng, nó thậm chí còn khó khăn hơn nhiều so với việc đảo ngược kỹ thuật thông thường. Muốn có được hệ điều hành HarmonyOS để thử nghiệm, Amadeo phải trải qua quá trình đăng ký phức tạp nhất từ trước đến nay.
Để được tiếp cận công cụ phát triển phần mềm SDK và bộ giả lập của HarmonyOS, Amadeo phải scan hộ chiếu của mình cùng các thông tin về email, số điện thoại, ảnh chụp thẻ tín dụng và gửi cho Huawei để họ kiểm tra. Sau 2 ngày chờ đợi, anh mới được xác thực để nhận được các công cụ phát triển phần mềm cho HarmonyOS.
Để được tải xuống bộ công cụ phát triển ứng dụng cho HarmonyOS, Amadeo phải gửi cả bản scan hộ chiếu và thẻ tín dụng.
Trong khi đó, để trở thành nhà phát triển iOS bạn chỉ cần có máy tính Mac và sau đó lên Apple App Store để tải xuống Xcode là bạn có thể bắt đầu tạo ra ứng dụng của mình. Sự khác biệt đúng là một trời một vực giữa 2 công ty này.
Trải qua 2 ngày chờ đợi, cuối cùng Amadeo đã được Huawei phê duyệt để truy cập vào bộ công cụ phát triển của HarmonyOS. Nhưng anh cũng không thực sự được cài bộ mô phỏng này trên máy tính của mình. Thay vào đó, khi đăng nhập vào bộ SDK, anh sẽ kích hoạt "bộ mô phỏng từ xa" – giống như HarmonyOS được stream đến cho Amadeo từ một nơi nào đó trên internet.
Chiếc điện thoại mô phỏng được bật ở Trung Quốc, dùng SIM Trung Quốc và chạy trên mạng có tên "Huawei Intranet" – nên có lẽ anh đang được kết nối tới một điện thoại thực dùng HarmonyOS ở Trung Quốc. Định vị và trình duyệt bị vô hiệu hóa trên thiết bị này. Ngay cả việc bật USB-Debugging cũng sẽ làm mất kết nối.
Da HarmonyOS nhưng hồn Android OS?
Đập ngay vào mắt bạn sẽ là những hình ảnh quen thuộc trong màn hình Settings và About Phone của Android. Điểm khác biệt là giờ đây chúng có tên là HarmonyOS. Huawei cho biết, họ đã port giao diện EMUI của mình lên HarmonyOS, do vậy mới có sự tương đồng về giao diện như trên Android. Nhưng những dòng lệnh bên dưới giao diện lại cho thấy bản chất thật của HarmonyOS.
Màn hình Settings và About của HarmonyOS gần như giống hệt Android.
Cài ứng dụng DevInfo lên máy ảo, phần hệ thống cho thấy hệ điều hành của thiết bị thực chất là Android 10, chứ không phải HarmonyOS. Không những thế, khi vào phần Apps trong Settings, bạn sẽ thấy các ứng dụng đặc trưng của Android bao gồm: "Android Services Library", "Android Share Library", "com.Android.systemui.overlay", "androidhwext" và nhiều hơn nữa.
Ứng dụng DevInfo và các ứng dụng bên dưới cho thấy HarmonyOS thực chất là Android 10
Một số ứng dụng dường như chỉ là việc đổi tên từ Android thành HarmonyOS, ví dụ "HarmonyOS System Version 10" dường như có nguồn gốc từ Android System Version 10. Làm sao HarmonyOS có thể đang từ phiên bản 2.0 lại chuyển thành version 10 ngay được?
So với một hệ điều hành vẫn còn đang ở giai đoạn beta như HarmonyOS, mức độ hoàn thiện của nó thật đáng ngạc nhiên. Nó có một hệ thống điều khiển bằng cử chỉ tuyệt vời, hàng triệu thiết lập trong phần cài đặt, một hệ thống cấp phép, hỗ trợ NFC, Dark Mode, và một bảng thông báo tin nhắn hoàn hảo – tất cả đều giống hệt như những gì đang có trên Android 10.
Mới phát triển và còn chưa ra mắt người dùng, nhưng nhiều ứng dụng trong cửa hàng ứng dụng Huawei App Galley trên HarmonyOS đã có hàng trăm đánh giá, nhiều cái có từ vài năm trước.
So với một hệ điều hành chưa ra mắt, chưa có người dùng, nhưng ứng dụng trên nó lại có số lượng và chất lượng cao đến mức đáng ngạc nhiên. Trong Huawei App Gallery, bạn có thể thấy các ứng dụng từ Google, Microsoft, Amazon, WeChat, TikTok, Tencent, Baidu, … Nhiều ứng dụng có đến hàng trăm đánh giá được người dùng đăng tải từ vài năm trước – thời điểm mà HarmonyOS còn chưa được giới thiệu!
Phát triển ứng dụng cho HarmonyOS
Amadeo sau đó đã thử tạo một ứng dụng từ bộ SDK của HarmonyOS. Nó cho ra một file có đuôi .hap (HarmonyOS Ability Packages).
Và cũng tương tự như file .apk của ứng dụng Android, nếu bạn đổi đuôi phần .hap thành .zip, ứng dụng sẽ được giải nén và bạn có thể nhìn sâu hơn vào bên trong nó. Và Amadeo nhận thấy, bên trong ứng dụng đuôi .hap đó chứa đầy code Android. Không những thế, các công cụ dịch ngược của Android cũng hoạt động với HarmonyOS – một bằng chứng rõ ràng nữa của việc HarmonyOS chính là Android.
Một điều khác nữa chính là các ứng dụng HarmonyOS được tạo ra từ bộ SDK sẽ gọi ra API 29 của Android, hay còn gọi là Android 10.
Các phần mềm bên thứ ba được bộ SDK của HarmonyOS sử dụng, có đến 27 gói phần mềm có chữ Android trên đó.
Ngay bản thân bộ SDK của Huawei, với tên gọi (DevEco Studio), dường như cũng dùng các thành phần cơ sở tương tự như Android Studio SDK của Google, với rất nhiều dòng code được lấy ra từ Android. Nó dựa trên Jetbrains Intellij IDE với hệ thống Gradle và gần như giống y hệt Android Studio. Nếu xem qua danh sách "phần mềm bên thứ ba" trên màn hình About của DevEco Studio, bạn sẽ thấy 27 gói ứng dụng trong đó bắt đầu bằng chữ Android – như Android SDK Tools, Android DEX Library, Android Gradle Plugin, và nhiều hơn nữa.
Ít nhất điều này cũng giúp nó quen thuộc với các nhà phát triển.
Hãy thẳng thắn thừa nhận, Huawei!
Sau nhiều giờ mầy mò trong bộ công cụ phát triển HarmonyOS, Amadeo không thể tìm ra được một điểm khác biệt nào giữa hệ điều hành này với Android, ngoại trừ một vài cái tên. Nói cách khác, HarmonyOS dường như là một hệ điều hành được hình thành nên từ Android với giao diện được lấy từ bộ skin EMUI của Huawei.
Trên thực tế, điều này không có gì là sai trái. Hệ điều hành FireOS của Amazon được cài đặt trên các tablet Kindle của công ty cũng làm điều tương tự như vậy. Nhưng hãy thẳng thắn thừa nhận điều này. Hãy nói "HarmonyOS là một nhánh của Android" thay vì tuyên bố "HarmonyOS không sao chép Android" hay nó là một hệ điều hành hoàn toàn mới.
Hãy xem Amazon tuyên bố điều gì trong hệ điều hành FireOS của mình. Trên trang "Fire OS Overview", Amazon nói thẳng: "Fire OS là hệ điều hành chạy trên tablet và Fire TV của Amazon. Fire OS là một nhánh của Android, vì vậy, bạn có thể chạy ứng dụng Android của mình, phần lớn trong số chúng có thể chạy trên các thiết bị Fire của Amazon."
Thế nhưng, dù có rất nhiều bằng chứng cho thấy HarmonyOS là một hệ điều hành được tạo nên từ Android, trang "Application Fundamentals" của Huawei – tài liệu hướng dẫn các nhà phát triển về ứng dụng trên HarmonyOS – lại không hề có một chữ nào nhắc đến Android.
Trên thực tế, khi Google và hầu hết các dịch vụ của công ty bị chặn ở Trung Quốc, hầu như mọi nhà sản xuất smartphone Trung Quốc đều cố gắng đưa ra các bộ ứng dụng của riêng mình để thay thế cho hệ sinh thái bị thiếu hụt của Google tại đây – Huawei cũng không phải là ngoại lệ. Nhưng điều đó không phải là lý do cho việc sử dụng một hệ điều hành tạo nên từ Android với bộ skin mới rồi tuyên bố đó là một hệ điều hành hoàn toàn mới và không sao chép Android. Không thương hiệu smartphone nào trên thế giới làm vậy và cũng không nhà thương hiệu nào của Trung Quốc làm vậy.
