Cà phê Việt Nam luôn tồn tại sức hấp dẫn không thể chối từ, tạo dấu ấn riêng trên bản đồ cà phê thế giới không chỉ trong hương vị mà còn thể hiện qua các dụng cụ pha chế, như phin, vợt…
Tuy nhiên, khi làn sóng cà phê thứ ba trên thế giới tiếp cận dải đất hình chữ S, trải nghiệm thưởng thức cà phê tại Việt Nam đã dần thay đổi. Không còn chú trọng tính truyền thống, nhiều người Việt yêu cà phê sẵn sàng mở lòng chào đón những “ly nâu phê pha” được trang trí bắt mắt, sở hữu mùi hương mới mẻ với cách pha chế chưa từng thấy trước đây.
Cold brew - đại diện tiêu biểu cho xu hướng cà phê hiện đại
Trên thế giới, cold brew trở nên phổ biến sau sự trỗi dậy của làn sóng cà phê thứ ba. Theo các chuyên gia trong ngành, thế giới tính đến nay đã trải qua ba làn sóng – một cách nói tượng trưng cho việc cà phê gây sức ảnh hưởng lớn trên toàn cầu. Làn sóng thứ nhất bắt đầu từ những năm 1900, khi nhu cầu tiêu thụ cà phê tăng theo cấp số nhân đã mở ra kỷ nguyên mới cho thị trường cà phê thế giới, kéo theo sự ra đời của bao bì chân không và cà phê hòa tan.
70 năm sau, làn sóng thứ hai bùng nổ khi các chuỗi cà phê như Starbucks được thành lập, tập trung vào việc thưởng thức cà phê vì chất lượng và trải nghiệm mà nó mang lại. Đến làn sóng thứ ba diễn ra vào đầu thế kỷ XXI, ở giai đoạn này, tính thủ công và độ sáng tạo của thức uống cà phê được chú trọng, mở đường cho cold brew tiếp cận người dùng.
Cà phê cold brew, xu hướng mới của cà phê hiện đại. Ảnh: Shutterstock
Ở Việt Nam, dòng cà phê cold brew dần trở nên thịnh hành tại các chuỗi cà phê lớn từ khoảng năm 2016. Thuật ngữ “cold brew” trong tiếng Việt nghĩa là ủ lạnh. Đây là phương pháp pha chế cà phê có phần cầu kỳ hơn cách pha truyền thống. Trái với việc dùng phin và nước nóng, áp dụng phương pháp cold brew, người pha chế sẽ sử dụng cà phê xay nhuyễn ngâm với nước lạnh rồi đem ủ trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Khoảng thời gian đầu du nhập vào nước ta, cold brew vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Vài người cho rằng, việc ủ cà phê trong nước lạnh sẽ khiến vị đậm đà thuần túy của cà phê mất đi. Nhưng trên thực tế, phương pháp ủ lạnh độc lạ này vẫn bảo đảm gìn giữ trọn vẹn mỹ vị cà phê Việt Nam nói chung, dù ít đắng và ít caffeine hơn.
Đặc trưng của cà phê cold brew là tính acid thấp, vị đắng và chua nhè nhẹ, hậu vị ngọt mượt mà. Đặc biệt, cà phê cold brew có thể giữ được độ tươi lâu, ít bay mùi. Nhờ vậy mà khi thưởng thức, người uống sẽ cảm nhận đủ đầy hương thơm đặc trưng của cà phê đọng lại trong khoang miệng sau từng ngụm.
Không chỉ bảo toàn vị thơm ngon, cà phê cold brew cũng mang đến nhiều lợi ích sức khỏe, tương tự như cà phê truyền thống đã được các nhà nghiên cứu chỉ ra.
Cà phê cold brew mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho người dùng. Ảnh: Freepik
Giống như bất kỳ loại cà phê nào khác, cà phê cold brew vẫn chứa tương đối một lượng chất caffeine đủ để kích thích thần kinh, giúp đầu óc tỉnh táo và tăng khả năng tập trung. Cũng nhờ caffeine mà tinh thần con người được sảng khoái hơn, giúp tâm trạng phấn chấn, tránh rơi vào trạng thái mệt mỏi, ủ rũ.
Mặt khác, caffeine trong cà phê còn có khả năng giúp cơ thể tăng cường trao đổi chất bằng cách đốt cháy mỡ. Qua đó, giảm nguy cơ các bệnh tim mạch, đường huyết hay đột quỵ. Đồng thời, các bệnh tuổi già và thoái hóa thần kinh theo thời gian như Parkinson và Alzheimer cũng được hạn chế.
Không những vậy, do bản thân chứa ít acid, cà phê cold brew sẽ ít gây kích thích dạ dày hơn, khiến những người mắc bệnh dạ dày có thể yên tâm thưởng thức. Bên cạnh đó, trong cà phê cold brew còn chứa hàm lượng polysaccharide cao hơn nên cũng giúp tăng cường khả năng miễn dịch của hệ tiêu hóa.
Nguồn cảm hứng sáng tạo cho barista
Đối với cộng đồng pha chế đồ uống, cold brew là một thế giới đầy ắp những điều lý thú dành cho barista (người pha chế) thỏa sức sáng tạo. Chẳng hạn, cold brew có thể được kết hợp cùng nước tonic – thức uống có ga được tạo nên từ soda và quinine (một hợp chất được chiết xuất từ vỏ cây cinchona, có vị đắng), để tạo thành món giải khát cho những khẩu vị sành sỏi và cá tính.
Hoặc lắm lúc, barista sẽ kết hợp cold brew với nhiều loại syrup để tạo hương vị mới lạ cho những ai cảm thấy nhàm chán với vị cà phê mộc.
Hiện nay, mỗi quán cà phê sẽ có cách sáng tạo và chăm chút riêng để tạo nên các thức uống “signature” của mình. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều quán cà phê chuyên biệt được đưa vào hoạt động để phục vụ cộng đồng yêu cold brew như Lacàph, Culture Bean, Barista Collective…
Cold brew là chất liệu sáng tạo mới của barista Việt, giúp tạo nên nhiều món uống có hương vị mới lạ. Ảnh: Shutterstock.
Thức uống cold brew ngon nhất định không được qua loa khâu nguyên liệu. Các barista chia sẻ, họ thường chọn hạt cà phê arabica (cà phê chè) – đặc sản của Sơn La, Lạng Sơn và Cầu Đất, làm chất liệu cho món cold brew thêm đúng điệu.
Hạt arabica có vị ngọt thanh và nhiều hậu vị như chocolate. Khi chiết xuất cold brew sẽ tạo nên món uống dễ dàng chiếm cảm tình của nhiều khách hàng, dẫu cho họ có là người khó tính. Hương vị của hạt arabica cũng là cả một bầu trời sáng tạo, cho phép các barista thử phối hợp nhiều mùi hương từ các loại trái cây như cam, dừa hay các loại thảo mộc như oải hương, quế… khi ủ nhằm tạo ra các thức uống cold brew sảng khoái và ngon miệng.
Hạt arabica là nguyên liệu làm nên món cà phê cold brew tuyệt hảo. Ảnh: Shutterstock.
Theo nhận định của giới barista, cold brew không chỉ là trào lưu nhất thời mà thực sự là một xu hướng ổn định. Trên thị trường F&B hiện nay, không khó để tìm thấy nhiều sản phẩm cà phê thơm ngon được sản xuất theo phương pháp cold brew. Cách thức ủ lạnh độc đáo này hứa hẹn sẽ còn tạo ra nhiều đột phá cho ngành cà phê Việt trong tương lai không xa.
Hướng dẫn pha chế cà phê cold brew. Nguồn: Lilo Kitchen.
