Có những vụ bạo lực 'lạnh', không đòn roi mà vẫn đau

Vụ nữ sinh lớp 10 ở Nghệ An tự tử nghi do bạo lực học đường đã tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động. Trước khi dẫn tới cái kết đau lòng này, cô bé đã tâm sự với mẹ, bày tỏ sợ hãi không muốn đi học, muốn xin chuyển lớp. Người mẹ đã đến trường xin cho con chuyển lớp để tránh những hậu quả đáng tiếc. Chỉ tiếc, động thái của nhà trường đã chậm. Áp lực vì bị bạn bè tiếp tục bắt nạt, khiến cô bé chọn cách giải quyết tiêu cực tự tử.

Vài tuần trôi qua, sự ra đi của nữ sinh này vẫn là một đề tài nóng được bàn luận nhiều trên mạng xã hội.

Theo số liệu được Bộ GD&ĐT đưa ra, trong một năm học, toàn quốc xảy ra gần 1.600 vụ việc học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học. Tính trung bình có 5 vụ bạo lực/ngày. Cứ hơn 11.000 học sinh thì có một em bị buộc thôi học vì bạo lực học đường...

Chia sẻ với phóng viên, 2 năm trôi qua, chị Đỗ Thanh Hương (Cầu Giấy, Hà Nội) vẫn đau thắt ruột gan khi nhớ lại chuyện con gái bị bạn cùng lớp tẩy chay, dọa nạt, cô lập, trong suốt cả năm học.

Đến bây giờ, khi đã chuyển trường cũ khỏi 2 năm nhưng con gái chị Hương vẫn cảm thấy sợ khi nhắc đến những người bạn cũ. Vết đau tâm lý khi bị bắt nạt, bạo lực về mặt tinh thần năm học lớp 2 vẫn ám ảnh em cho đến tận bây giờ. Đó là nỗi đau không phải đau vật lý, mà đó là vết đau tâm lý, những cuộc bạo lực “lạnh”.

Chị Hương kể, không hiểu vì sao hồi ấy, một bạn gái trong lớp của con lại có thành kiến nặng nề, "ghét ra mặt" đối với con chị. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc, năm ấy, con chị bị bạo lực học đường.

Bạn bắt nạt con chị trong lớp to cao, nói to, học giỏi trong lớp đã tập hợp kêu gọi các bạn trong lớp tẩy chay con chị, không cho con chị tham gia trò chơi trong lớp hoặc khi giờ ra chơi. Bản thân các bạn đều nhận được lệnh, nếu ai chơi với con gái chị sẽ bị ra khỏi nhóm. Bởi vậy, không một ai dám ra mặt bênh vực khi con chị bị bắt nạt.

Chị Hương chia sẻ, đến một hôm đón con ở trường thấy con run sợ và khóc. Hỏi ra mới biết bạn không đánh con nhưng nói những câu tổn thương con ghê gớm.

“Mình tưởng cậu được cô nói hiền lắm cơ mà. Cậu là kẻ học dốt, lùn tịt và bại não”.

Chị Hương cho rằng, đến bây giờ sau 2 năm, mỗi khi vô tình có nhắc về bạn cũ, trường cũ thì vết thương tâm lý và lời nói vẫn đau thấu tâm can con gái chị.

“Có những lúc con gái tôi bị dọa sẽ báo với thầy này, cô nọ là con tôi mang đồ này đồ kia để con tôi có thể bị phạt. Một năm học ấy, cuộc sống của tôi không khác gì tù đày, bị hành hạ dã man về mặt tinh thần. Con luôn cảm thấy cô đơn và không muốn đến lớp. Và tôi đã phải ngay lập tức chuyển trường bằng được cho con"- chị Hương nghẹn ngào chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Linh (Hà Nội) cho biết, từ hai năm nay, suốt ngày đi học của con gái chị, đang học lớp 4 ở một trường công là những ngày bị bạn đánh. Lí do rất đơn giản, con chị bị đánh vì 'ngứa mắt' nhưng con chị không dám phản kháng.

Lúc đầu, con chị không về kể với bố mẹ bao giờ. Thấy con nằng nặc đòi nghỉ học cộng với tin nhắn của phụ huynh bạn trai mà chuyên đánh con chị ở lớp, chị mới biết con chị bị bạo lực học đường.

Chị Linh bảo con gái chị kể rằng, ngày nào ở trường cũng bị bạn trai cùng lớp đánh. Nếu không đánh thì khi con chị đi qua sẽ đưa chân ngáng cho ngã.

“Có lúc ức quá muốn đến lôi cậu bạn đó ra để hỏi cho ra nhẽ nhưng đến lớp cậu bé đó im không nói một câu nào đành lại nhờ phụ huynh can thiệp. Nhưng dù đã viết bản kiểm điểm cả 100 lần nhưng cậu bạn đó không chừa. Lí do cậu bạn đó đưa ra là ở lớp không chơi, không nói chuyện được với ai thì đành đánh bạn vì chỉ bạn không phản kháng lại mà thôi”- vị phụ huynh này chia sẻ.

Dù biết con bị ức chế và đánh, bạn bè cô lập từ hồi lớp 2 đến nay nhưng chị vẫn chưa tìm ra cách. Bản thân con chị không phải là đứa trẻ hòa đồng, liệu chuyển trường cho con liệu có tốt hơn ở lại môi trường này? Và nếu ở lại thì phải giải quyết thế nào?

Bạo lực “lạnh”, nỗi đau thật?

Theo các chuyên gia tâm lý, hiện nay, bạo lực học đường, không chỉ là những cuộc đánh nhau tập thể, bạo lực về mặt thể chất, xảy ra ở những học sinh cá biệt, ở một trường ở chất lượng giáo dục ở bậc trung mà còn có một loại bạo lực mang tên gọi khác.

Phó Giáo sư Trần Thành Nam chia sẻ, trước nay chúng ta quen với những dạng bạo lực hành động: bạo lực thể hiện qua hành vi, lời nói thường được xem là bạo lực nóng. Nhưng cũng còn có một dạng bạo lực kín hơn, khó nhận diện hơn đó là không hành động khi cần thiết, không đáp ứng các nhu cầu cơ bản, thể hiện thiếu trách nhiệm và bỏ mặc… mà chúng ta có thể gọi tên là bạo lực “lạnh”.

Các loại hình bạo lực như thể chất, tinh thần sẽ gây nhiều hậu quả nặng nề cho sức khỏe thể chất, tinh thần và thành tích học tập của các em.

Phó Giáo sư Trần Thành Nam cho biết, sự việc tự tử của nữ sinh là một câu chuyện đau lòng tác động đến cả gia đình và nhà trường.

Ông Nam cho rằng, chống bạo lực học đường như đạp xe lên dốc: “Nếu chúng ta làm không đến nơi, buông tay giữa chừng thì xe sẽ tụt dốc và có thể dẫn đến những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng”, ông Nam chia sẻ.

Theo một báo cáo mới do UNICEF công bố năm 2018, một nửa số học sinh từ 13 đến 15 trên toàn thế giới - ước tính khoảng 150 triệu - cho biết đã từng bị bạo lực bởi các bạn đồng trang lứa ngay trong nhà trường và ở các khu vực chung quanh trường học.

Đỗ Hợp