35 tác phẩm trong Vị nhiệt đới được hình thành từ chất liệu acrylic trên toan, chỉ với hai kích thước chủ đạo: 150 cm x 100 cm; 79 cm x 129 cm. Tên triển lãm Vị nhiệt đới dường như không che đậy tình yêu dải đất hình chữ S của Vũ Bích Thủy. Người đàn bà vẽ trừu tượng trải lòng: “Con người tôi luôn hướng về Việt Nam ngay cả những năm tháng sống bên Đức”. Năm 2021, Vũ Bích Thủy là một trong 17 họa sĩ tặng tranh cho báo Tiền Phong đấu giá ủng hộ chương trình Vì trẻ em trong đại dịch COVID-19.
| Họa sĩ Vũ Bích Thủy. Ảnh: NVCC. |
Nhưng tên triển lãm không được chị chủ trương từ đầu. Họa sĩ Nguyễn Xuân Tiệp - người đầu tiên thưởng thức Vị nhiệt đới ngay tại xưởng vẽ của Vũ Bích Thủy - nhận xét: “Tôi thấy trong này có âm hưởng cảm giác rất nhiệt đới”. Từ đây người đàn bà vẽ mới bật ra cái tên cho triển lãm thứ hai. Chị vốn không thích sắp đặt, ưa những vẻ đẹp đến bất ngờ. Với Vũ Bích Thủy, sáng tạo là quá trình tìm kiếm. Chính trên con đường kiếm tìm ấy những ý tưởng mới xuất hiện.
Vũ Bích Thủy tốt nghiệp bậc thạc sĩ, Đại học Nghệ thuật Berlin (Universitat der Kunste Berlin - UdK), CHLB Đức năm 1996. Trong thời gian theo học ở Berlin, chị tham gia một số triển lãm tổ chức bởi Quỹ Nghệ thuật Seagull (The Seagull Foundation for the Arts), Không gian dành cho phụ nữ quốc tế (The International Women Space), Trại sáng tác nghệ thuật ở Neubrandenburg... Sau khi về Việt Nam, chị tham gia một số triển lãm nhóm ở Hà Nội, TPHCM, được mời trưng bày tranh trong một số sự kiện nghệ thuật Việt Nam và châu Á ở Singapore, Thái Lan, Nhật Bản. Đầu năm 2019, chị giới thiệu triển lãm hội họa cá nhân đầu tiên tại Hà Nội.
Cũng có người băn khoăn Vị nhiệt đới của một người được đào tạo bài bản về mỹ thuật ở Đức, liệu có bị Tây hóa? Chị phản bác: “Nếu đã là nghệ thuật thì khoan nói đến nguồn gốc. Ngôn ngữ hội họa trừu tượng không có hình, cũng không đại diện cho quốc gia nào mà ai cũng đều cảm nhận được. Cho nên đừng đánh giá tác phẩm từ nơi nó xuất phát, hãy cảm nhận nó đẹp hay không?”.
Làm thế nào để cảm nhận được tranh trừu tượng nói chung, Vị nhiệt đới nói riêng? Chẳng có cách nào khác ngoài việc hãy dành thời gian để đọc, để xem. “Cái gì cũng cần phải có thời gian”, họa sĩ nhắn nhủ. Ngay người vẽ cũng không dễ dàng để ra đời một tác phẩm. Với Vũ Bích Thủy, vẽ là hành trình khó khăn. Một bức tranh nếu chưa thuận mắt tác giả, khách mua muốn mua giá nào, chị cũng nhất định không bán. Một tác phẩm hoàn thiện vẫn có thể bị chị “xóa” để bắt đầu lại. Vì thế, việc “sinh nở” của chị chiếm nhiều thời gian và không phải lúc nào cũng đầy hứng khởi: “Có lúc thấy chán, càng vẽ lại càng thấy khó!”.
| Tác phẩm “Phương độ”. |
Xem Vị nhiệt đới vẫn nhận ra Vũ Bích Thủy của những năm tháng cũ. Có đồng nghiệp nhận xét tranh của chị mạnh mẽ, phóng khoáng. Nhưng mạnh mẽ bao nhiêu vẫn không thể che đậy tính nữ dịu dàng. Vị nhiệt đới đưa người xem lạc vào thế giới khi thực, khi hư. Đó là Điệu nhảy, là Quán say… mang hơi thở của đời sống đương đại. Chị còn nắm bắt Hình của gió, lắng nghe sự chuyển động tinh tế của Mùa heo may, rung động cùng Bông nhiệt đới… Chính ở góc bình yên này, hội họa Vũ Bích Thủy đi bên lề dòng chảy thời cuộc, như chị tự nhận.
Mấy năm trở lại đây, tranh trừu tượng “lên ngôi” ở ta. Nhưng Vũ Bích Thủy thuộc mẫu người không biết tới hai chữ “trào lưu”. Chị chọn trừu tượng từ những năm tháng mới học nghề. Ngay cả khi trừu tượng không “sốt” như bây giờ, chị vẫn âm thầm vẽ. Họa sĩ chuyên nghiệp phải sống được bằng nghề. Nhưng cao hơn câu chuyện mưu sinh, chính là đam mê.
Vẽ trước hết để cho chính mình.
