Ngày 9/7, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với TP.HCM, Văn phòng Chính phủ tổ chức hội nghị tổng kết Nghị quyết 53 và Kết luận 27 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch TP.HCM Phan Văn Mãi nhìn nhận, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng Đông Nam Bộ đang gặp nhiều thách thức; nghiêm trọng nhất là việc phát triển dưới mức tiềm năng và chưa phát huy tốt vai trò trung tâm kinh tế - xã hội của cả nước.
Ông Mãi cho rằng, tốc độ tăng trưởng của thành phố đang chậm lại và chậm hơn tốc độ tăng trưởng chung của các nước; vai trò đầu mối xuất nhập khẩu giảm. Hiệu quả sử dụng vốn của vùng luôn thấp nhất và đều thấp hơn so với bình quân của cả nước. Kinh tế của vùng giảm tỷ trọng trong cơ cấu kinh tế cả nước.
Riêng TP.HCM đóng góp đến trên 50% vào tăng trưởng vùng và trong những năm gần đây, việc TP.HCM tăng trưởng chậm đã ảnh hưởng rất lớn đến sự tăng trưởng của vùng.
Theo ông Phan Văn Mãi, khoảng 10 năm trở lại đây, sự vượt trội của TP.HCM so với cả nước ở một số mặt đã chậm lại, thậm chí tụt hậu. Các thách thức về giao thông, ngập nước, giáo dục, y tế cũng như sự không bền vững về lao động và dân số ngày càng gia tăng.
Trước những hạn chế đó, Chủ tịch TP.HCM đề xuất một số định hướng chính, đó là nhanh chóng triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch vùng Đông Nam bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; hoàn thiện cơ chế liên kết, điều phối phát triển vùng và bộ máy giúp việc, có ban chỉ đạo, hội đồng vùng, có tổ giúp việc và tổ tư vấn; liên kết phát triển giao thông vùng...
Đồng thời, cần tăng cường liên kết trong vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ các hệ sông; xử lý chất thải công nghiệp, sinh hoạt; thích ứng với biến đổi khí hậu; liên kết phát triển nguồn nhân lực và xây dựng thị trường lao động chung của vùng.
Bên cạnh đó, cần liên kết phát triển hạ tầng chuyển đổi số và xây dựng cơ sở dữ liệu vùng về kinh tế - xã hội, làm cơ sở hoạch định chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển và điều phối hoạt động liên kết vùng.
Đáng chú ý, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đề xuất hoàn thiện cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM và đầu tư phát triển TP để giữ vững vai trò đầu tàu của vùng và cả nước.
Trong đó, trọng tâm là tổng kết Nghị quyết 54 của Quốc hội, ban hành nghị quyết mới với những cơ chế đặc thù, vượt trội; đồng thời đầu tư để TP.HCM là trung tâm tài chính khu vực và quốc tế, trung tâm logistics, trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, trung tâm chăm sóc sức khỏe, đào tạo nhân lực khu vực và quốc tế…
Trước câu hỏi vì sao TP.HCM cũng như vùng Đông Nam bộ đã có cơ chế riêng nhưng vẫn đề nghị áp dụng cơ chế đặc thù, vượt trội, người đứng đầu chính quyền TP.HCM giải thích: "Ở đây không phải xin tiền cho người giàu mà chúng ta tăng thêm nguồn lực, điều kiện để TP.HCM và vùng Đông Nam bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam làm tốt vai trò đầu tàu của mình đối với nền kinh tế của cả nước, từ đây phân bổ nguồn lực cho sự phát triển chung của cả nước".