Nguy kịch vì đắp lá thuốc
Mới đây 9/2022, Khoa Chấn thương Chỉnh hình – Bỏng (Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An) đã cấp cứu bệnh nhi H.T.B. (5 tuổi, Nghi Lộc) bị bỏng nước sôi 33% vùng ngực bụng, lưng, 2 tay, 2 đùi, bộ phận sinh dục, toàn bộ đều đắp thuốc lá và có mùi hôi.
Theo lời kể của gia đình, ngay sau khi bị bỏng, gia đình sơ cứu bằng nước lạnh cho bé. Sau đó, qua lời giới thiệu của hàng xóm, gia đình đưa bé tới thầy lang ở Diễn Châu điều trị bằng thuốc lá.
Tại đây, bé B. được thầy lang dùng thuốc lá xay nhuyễn đắp lên vết bỏng kết hợp kê thuốc kháng sinh hàng ngày cho bé uống.
Sau 1 tuần đắp thuốc lá, bệnh tình bé không thuyên giảm, thể trạng trẻ yếu, nằm mệt, vùng bỏng không khỏi xuất hiện mủ kèm theo nôn ra máu, đi ngoài phân đen nên lập tức chuyển đến Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An để cấp cứu.
Ngay khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ đã nhận định trẻ bị nhiễm trùng, nhiễm độc do xử lý sai cách. Bệnh nhi nhanh chóng được truyền dịch, đạm, truyền máu kháng sinh, giảm đau, điều trị xuất huyết tiêu hoá, tắm điều trị bỏng, thay băng bỏng. May mắn, cháu bé đã có dấu hiệu tỉnh lại.
Trường hợp khác, Bệnh viện Nhi Trung cho biết đã tiếp nhận bệnh nhi T. (20 tháng tuổi, ở Thanh Hóa) bị hoại tử nặng vùng đùi, bụng và bộ phận sinh dục do gia đình tự đắp thuốc lá chữa bệnh.
3 ngày trước khi nhập viện, bệnh nhi mọc nhọt nhỏ kèm theo sưng đau bộ phận sinh dục. Nghe hàng xóm mách, gia đình tự đắp lá thuốc cho trẻ, không đưa đến bệnh viện.
Vài giờ sau khi đắp lá, đầu dương vật, bìu và phần vùng hạ sườn phải (gần bẹn) của trẻ sưng tím nhiều hơn. Trẻ sốt cao liên tục và được gia đình đưa vào Bệnh viện Nhi Thanh Hóa để cấp cứu. Tại đây, trẻ được chẩn đoán bị sốc nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết, hoại tử Fournier.
Không được xem thường vết thương nhỏ
Bác sĩ Nguyễn Diệu Vinh - khoa nội tổng hợp, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) - cho biết thời gian qua, Bệnh viện Nhi Đồng 2 tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ nhập viện vì viêm mô tế bào, áp xe da. Một số trường hợp diễn tiến nặng hơn do thân nhân đắp lá (như: lá ổi, lá lục bình, lá thuốc nam…) vào vết thương.
Theo đó, viêm mô tế bào, áp xe hoặc cả hai là tình trạng nhiễm khuẩn cấp tính ở da và mô dưới da thường gặp nhất. Nguyên nhân trong đa số trường hợp do vi khuẩn Streptococcus hoặc Staphylococci gây ra.
Các biểu hiện của viêm mô bào: Sưng, nóng, đỏ, đau vùng da sang thương, thường là một bên của tay hoặc chân.
Các biểu hiện của áp xe da như: khối tụ mủ trong da hoặc khoang dưới da. Biểu hiện là một khối sưng đỏ, đau, phập phều ở giữa, có hoặc không kèm viêm mô tế bào xung quanh.
Trường hợp nặng gây sốt và các hạch bạch huyết khu vực có thể sưng to, thậm chí là nhiễm khuẩn huyết.
Phần lớn, trẻ sẽ đáp ứng tốt với điều trị bằng kháng sinh, khi được nhập viện kịp thời. Trường hợp đến trễ do một số phụ huynh đắp lá trên vùng da sưng đỏ, khiến cho tổn thương sưng tấy, làm cho tình trạng nhiễm trùng nặng hơn.
Bác sĩ Vinh khuyến cáo phụ huynh không nên coi thường vết thương nhỏ, đặc biệt là đối với các chấn thương, tổn thương hở.
Không nên tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc gì khi chưa có chỉ định của bác sĩ, hay đắp các loại lá cây trên vùng tổn thương. Việc này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, không được khoa học chứng minh, có thể gây bội nhiễm, hoại tử, thậm chí nhiễm trùng huyết, nguy hiểm đến tính mạng.
Bác sĩ Đường Thị Hải Chi - chuyên ngành ngoại bỏng - khoa chấn thương chỉnh hình - bỏng, Bệnh viện Sản Nhi (Nghệ An) - cho biết từ đầu năm 2022 đến nay, khoa đã tiếp nhận điều trị gần 100 trường hợp bệnh nhi bị bỏng, điều đáng tiếc đa phần các bé đều nhập viện trong tình trạng nhiễm trùng vết bỏng do xử lý sai cách, phản khoa học.
Mặc dù đã có rất nhiều cảnh báo về việc người dân bị bỏng nhưng không đến cơ sở y tế mà tự ý điều trị tại nhà, nghe theo lời mách bảo của những người không có chuyên môn gây thêm nguy hiểm cho trẻ.
Ths. BS Chi cho biết thêm, đắp lá cây hoặc các loại thuốc theo truyền miệng mà chưa được kiểm chứng và không đảm bảo vô khuẩn vào vết thương, vết bỏng là việc làm rất nguy hiểm, có thể khiến tổn thương bị nhiễm trùng lâu khỏi, nặng thêm.
Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm khuẩn huyết, để lại những di chứng suốt đời cho trẻ, hoặc 1 số trường hợp đáng tiếc đã xảy ra.
Trong quá trình điều trị, không ít lần các bác sĩ gặp phải các trường hợp bệnh nhi nếu được đưa đến bệnh viện kịp thời khi trẻ mới bị bỏng, sơ cứu tốt thì việc điều trị sẽ đơn giản hơn nhiều và cũng đỡ tốn kém tiền bạc, thời gian của gia đình. Vì vậy, ngay sau sơ cứu, gia đình cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa bỏng để được khám và điều trị kịp thời.
