Người nhà tôi cũng tưởng như “chết dở” với đơn thuốc viết tay của bác sĩ. Bác sĩ trưởng khoa bệnh viện công khám bệnh rồi chỉ định các loại xét nghiệm, tư vấn về kết quả chẩn đoán, cuối cùng bác sĩ viết cho cái đơn thuốc vào sổ y bạ.
Nhìn đơn thuốc viết tay của bác sĩ, cả nhà tôi chịu chết, căng mắt ra dịch mà không thể dịch nổi thuốc nào vào thuốc nào để tìm hiểu về thuốc, chưa nói chuyện đi mua, chỉ dịch được đúng liều dùng. Có bệnh nhân khác “mách”: Tới hiệu thuốc, nhờ dược sĩ là “ra hết” vì nghề của họ rồi.
Tại sao đơn thuốc dành cho bệnh nhân, bệnh nhân trả tiền dịch vụ y tế, trả tiền thuốc nhưng phải chờ vào việc nhờ dược sĩ dịch hộ một cái đơn?
Tôi đưa đơn thuốc về quầy thuốc lớn ở gần nhà mua. Dược sĩ bảo với tôi đơn đó còn dịch được vài tên thuốc, có những đơn nhìn vào hoa cả mắt không muốn dịch, bác sĩ kê đơn như đánh đố người bệnh, người bán thuốc. Người khó tính còn cho là thiếu tôn trọng người đọc. Thậm chí có lần khó quá, họ còn đăng đơn thuốc lên hội nhóm nhờ các dược sĩ dịch hộ.
Để dịch được đơn bác sĩ viết tay, dược sĩ có kinh nghiệm 7 năm đứng quầy này nói dễ nhất là nhìn vào chẩn đoán bệnh trước để “khoanh vùng” các loại thuốc hay được kê. Nếu đến chẩn đoán bệnh cũng không dịch được, có thể nhìn hàm lượng, liều dùng để đoán tên thuốc. Nếu đơn thuốc ghi đầy đủ tên cơ sở y tế, dược sĩ, đặc biệt là ở những quầy quanh cơ sở đó, sẽ đoán dần những loại thuốc bác sĩ của viện hay kê, để luận dịch cho bệnh nhân.
Ngoài ra, từ một loại thuốc thông dụng có thể dịch được sẽ liên hệ với những loại thuốc khác hay được kê, kèm theo việc hỏi lại triệu chứng của bệnh nhân, như cách dược sĩ mà gia đình bạn Hoàng Lê từng nhờ dược sĩ dịch đơn thuốc.
Một cách nữa là các dược sĩ nhìn vào một vài ký tự trong tên thuốc, đặc biệt là những chữ cái đầu tiên để luận dịch.
Nhưng cô dược sĩ này cũng cho biết có những đơn thuốc dù đã nhờ tới nhiều đồng nghiệp dịch hộ nhưng cũng khó đạt được chính xác. Có đơn thuốc điều trị viêm dạ dày bắt đầu bằng chữ M, người đoán Muscota, người lại đoán Misoprostol. Lại có đơn kê biệt dược, nhiều người mách nhau: tốt nhất là “đoán tương tự cho dễ”, hoặc đoán loại nào quầy thuốc mình có bán, cùng để điều trị loại bệnh trong chẩn đoán kia. Thế thì nguy hiểm quá!
Tôi không cho rằng bác sĩ lấy lý do bận rộn, có nhiều việc quan trọng (như khám bệnh, hội chẩn, phẫu thuật, họp hành) hơn là ngồi nắn nót viết đơn thuốc, để có thể viết ra những đơn thuốc đánh đố người bệnh hay dược sĩ. Không ai bắt bác sĩ phải viết chữ đẹp hay nắn nót từng nét chữ, nhưng các cụ đã dạy “nét chữ nết người”. Theo tôi, chữ viết, đặc biệt là các bác sĩ, cần phải đủ cẩn thận, rõ ràng, để đa số người dân, dược sĩ có thể đọc được mà không phải dịch ngược dịch xuôi, đoán già đoán non. Vì đây là thuốc, là thứ uống vào người, chữa bệnh, có thể quyết định không chỉ sức khỏe mà tính mạng cả một con người cơ mà? Luận dịch sai thì hậu quả khó lường biết bao nhiêu?
Chưa nói chuyện hiện nay đến cả bệnh viện huyện, bệnh viện hạng II còn in đơn thuốc đánh máy, chuyển đổi số xóa sổ giấy tờ, vậy mà bệnh viện lớn ở Hà Nội lại vẫn tồn tại đơn thuốc tay là điều khó chấp nhận, đây lại là đơn không thể đọc nổi thì không có lý do nào để thông cảm.
Tôi từng băn khoăn, chậm lại 1 phút viết một đơn thuốc dễ đọc liệu có khiến một ngày của bác sĩ mệt mỏi, bận rộn hơn không? Bởi 1 phút viết cẩn thận đó, bác sĩ có thể tiết kiệm vài phút phải nghe cuộc gọi của người bệnh khi muốn hỏi về loại thuốc không thể dịch nổi trong đơn viết tay.
Quỳnh Anh
