Đó là những sửa đổi sẽ được áp dụng nếu Luật Căn cước được Quốc hội thông qua. Dự luật gồm 7 chương, 46 điều, dự kiến được Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5) và thông qua tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10).
Trong báo cáo gửi Quốc hội tiếp thu, giải trình ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với dự án Luật Căn cước, Chính phủ đã lý giải rõ việc lược bỏ, thay đổi một số thông tin trên thẻ căn cước.
Chính phủ đề xuất bỏ vân tay trên thẻ căn cước (Ảnh minh họa: Nguyễn Trường).
Lần này, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng lược bỏ vân tay trên thẻ căn cước.
Bên cạnh đó, thông tin số thẻ căn cước sẽ được sửa đổi thành số định danh cá nhân; dòng chữ "căn cước công dân" được đổi thành "thẻ căn cước"; quê quán, nơi thường trú được sửa thành nơi đăng ký khai sinh, nơi cư trú...
Việc thay đổi, cải tiến như trên để tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân, theo đánh giá của Chính phủ.
Giải thích rõ hơn việc chỉnh lý thông tin "nơi thường trú" in trên thẻ căn cước công dân thành "nơi cư trú", Chính phủ cho rằng việc này để phù hợp với thực tiễn, vì nhiều người hiện nay chỉ có nơi tạm trú, nơi ở hiện tại hoặc không có nơi thường trú, nơi tạm trú.
Việc cấp đổi thẻ căn cước khi có thay đổi thông tin về nơi cư trú được thực hiện theo nhu cầu của người dân, không phải bắt buộc.
"Với quy định này, tất cả người dân Việt Nam đều sẽ đủ điều kiện để được cấp thẻ căn cước, được bảo đảm quyền lợi khi có được giấy tờ tùy thân để thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự theo nhu cầu", Chính phủ nêu rõ.
Dự thảo luật trình lên Chính phủ cũng quy định rõ: "Căn cước công dân đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành vẫn có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được ghi trong thẻ". Khi người dân có yêu cầu thì được đổi sang thẻ căn cước.
Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân vẫn nguyên hiệu lực pháp luật. Vì vậy, theo đánh giá của Chính phủ, việc đổi tên "Thẻ căn cước công dân" thành "Thẻ căn cước" sẽ không tác động đến chi ngân sách Nhà nước và các chi phí của xã hội.
Căn cước điện tử cũng là một nội dung mới được bổ sung so với quy định của Luật Căn cước công dân năm 2014. Dự thảo Luật quy định mỗi công dân chỉ có một căn cước điện tử là tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập; việc thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ hành chính công trên môi trường điện tử phải sử dụng căn cước điện tử.
Căn cước điện tử được sử dụng để thực hiện các giao dịch, hoạt động khác theo nhu cầu của người dân; có giá trị sử dụng tương đương việc sử dụng thẻ căn cước trong các giao dịch.
Đến nay, Bộ Công an đã cấp được gần 80 triệu thẻ căn cước công dân cho người đủ điều kiện cấp thẻ. Vì vậy Chính phủ cho rằng việc quy định hiệu lực thi hành của Luật này từ ngày 1/7/2024 và thời hạn hết giá trị sử dụng của Chứng minh nhân dân từ ngày 31/12/2024 cơ bản không tác động đến người dân.
Theo Chính phủ, quy định này sẽ hạn chế việc tiếp tục sử dụng Chứng minh nhân dân cũ, có tính bảo mật không cao bằng thẻ căn cước và không có nhiều tiện ích; thúc đẩy người dân thay đổi thói quen bằng việc sử dụng thẻ căn cước gắn chip điện tử.
Về tên gọi, Chính phủ cho biết dự thảo Luật được dựa trên cơ sở 4 chính sách đã được Chính phủ thống nhất thông qua và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý, trong đó, bao gồm chính sách về việc cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch.
Vì vậy, để cụ thể hóa chính sách trên, Chính phủ đã chỉnh lý tên gọi của dự án Luật từ "Luật Căn cước công dân (sửa đổi)" thành "Luật Căn cước".
"Việc đổi tên luật là để bao quát các đối tượng điều chỉnh gồm cả công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch", Chính phủ lý giải và khẳng định việc đổi tên không làm thay đổi các chính sách dự kiến điều chỉnh trong luật.
