Minh Tiến (Đống Đa, Hà Nội) đã đặt mua một robot hút bụi mini trên mạng cuối tháng 3 vừa qua sau khi xem video quảng cáo hấp dẫn. Sản phẩm được giới thiệu là robot hút bụi thông minh, hàng Nhật, tích hợp cảm biến có khả năng tránh vật cản, lực hút mạnh nhưng không ồn, pin 120 phút.
Tuy nhiên, khi nhận sản phẩm và bóc hộp, Tiến sửng sốt vì sản phẩm trông như món đồ chơi. Vỏ hộp bên ngoài in tiếng Nhật, hình minh hoạ đẹp mắt, giới thiệu nhiều chế độ làm sạch, nhưng bên trong là một chiếc máy chỉ nhỉnh hơn bàn tay, vỏ bằng nhựa mỏng và nhẹ hơn cả một chiếc điện thoại.
Tiến còn phát hiện sản phẩm không hề có bộ phận hút bụi, hộp chứa rác, mà chỉ kèm một vài tấm giấy mỏng, gọi là khăn lau, dính ở dưới bụng robot khi di chuyển để làm sạch mặt sàn. Sau khi lắp 4 viên pin AA và mở nguồn, chiếc máy chạy quanh nhà, nhưng không hút được bụi. "Món đồ của mình là một bánh xe hình tròn có giẻ lau biết chạy", anh nói.
Lan Phương, nhân viên văn phòng một công ty xuất nhập khẩu ở Hải Phòng, cũng đặt mua một chiếc robot hút bụi giá 300.000 đồng trên mạng. Sản phẩm Lan mua chạy được và hút được bụi, nhưng chỉ sau ít phút hoạt động, nó liên tục đâm vào tường. Bê máy ra giữa nhà, nó cũng chỉ xoay tròn một khoảng nhỏ trong khi trong video sử dụng của cửa hàng, mẫu robot hút bụi này có thể tránh được chướng ngại vật, tự chuyển hướng và không rơi khỏi bàn. Quảng cáo nói nó có cảm biến tự động.
Sau vài ngày dùng thử, Phương nhận ra robot không thể làm sạch nổi căn phòng 15 m2 vì nó chạy lung tung, thường xuyên mắc kẹt giữa bốn chân ghế, lực hút kém, bỏ sót rác.
Trên một sàn thương mại điện tử có tiếng, mẫu robot hút bụi mini giống của Phương đang nằm trong top 10 sản phẩm hút bụi bán chạy nhất tháng qua. Còn ở một sàn thương mại điện tử khác, có cửa hàng đã bán được 3.000 đến 4.000 robot giống Tiến và Phương từng mua.
Những chiếc robot hút bụi mini xuất hiện gần đây trên các trang mua bán có giá dưới 500.000 đồng, bán chạy nhất là những model từ 200.000 đến 400.000 đồng. Đa phần là sản phẩm Trung Quốc, không có thương hiệu cụ thể hoặc là những cái tên xa lạ, như Bowai, Sweep. Một số người bán khẳng định đây là dòng cao cấp, hàng Nhật hoặc hàng nội địa Trung Quốc.
Theo anh Phan Anh Vũ, một chuyên gia trong lĩnh vực nhà thông minh, robot hút bụi mini là lừa đảo. Theo anh Vũ, chúng chỉ là những chiếc xe chạy tự động được gắn thêm giẻ lau hoặc quạt hút.
Theo phân tích của anh Vũ, cấu tạo sản phẩm này rất đơn giản. Phần lớn máy có khay chứa rác nhỏ, máy hút chỉ là những chiếc quạt một chiều. Sản phẩm có thể thu được bụi nhưng khả năng làm sạch kém hiệu quả. Toàn bộ thông số quảng cáo đều được thổi phồng. Ví dụ, mẫu phổ biến có tên Bowai quảng cáo thông số lực hút 1.800 PA. Theo anh Vũ là ảo, vì ngay cả những mẫu máy cỡ lớn giá vài triệu đồng cũng chưa đạt được thông số này. Khi dùng thử, Bowai còn thường xuyên bỏ qua rác dưới sàn.
Về cơ chế chuyển động, sản phẩm không có cảm biến tự động tránh chướng ngại vật như quảng cáo, mà chúng sử dụng bánh xe xoay tròn đa hướng, như trên đồ chơi của trẻ con. Nên khi chạm vào bất kỳ vật nào, nó sẽ đổi hướng chứ không di chuyển theo hướng, lịch trình cụ thể và tránh được vật cản như robot xịn.
Theo anh Vũ, người tiêu dùng không nên ham rẻ và mù quá tin vào các video quảng cáo mà không kiểm tra trực tiếp sản phẩm. Để xác thực sản phẩm mình mua mà không có hàng mẫu để kiểm tra, người mua cần phải đọc những ý kiến đánh giá của những người mua khác, hoặc tự lên các trang tìm kiếm để tìm thông tin. Anh Vũ nói, "tốt nhất, người mua nên chọn các sản phẩm có thương hiệu và được người tiêu dùng đánh giá cao. Những sản phẩm tốt thì không có giá rẻ".