Cây pơ mu, sa mu dầu hơn 1.000 năm tuổi trong khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên

Cây di sản pơ mu, sa mu dầu hơn 1.000 năm tuổi với đường kính rộng lên đến hơn 3m nằm trên đỉnh núi cao gần 1.500m tại Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (Thanh Hóa) được bảo vệ, chăm sóc cẩn thận.

Để đến được cây di sản pơ mu và sa mu dầu nằm trên đỉnh núi cao gần 1.500m chúng tôi phải mất gần 3h đồng hồ leo bộ băng rừng khi xuất phát từ bản Vịn, xã Bát Mọt, huyện Thường Xuân (Thanh Hóa).

Trên hành trình tiếp cận cây di sản, chúng tôi phải vượt qua nhiều con suối.

Kiểm lâm Trạm bản Vịn phải dùng máy để xác định vị trí phương hướng, độ cao, tọa độ quần thể cây pơ mu, sa mu dầu.

Năm 2013, cây pơ mu được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là ''Cây di sản Việt Nam''.

Pơ mu là loại thân gỗ, vỏ màu nâu-xám, vỏ có các vết nứt theo chiều dọc, lá trên thân cây trưởng thành mọc thành các cặp chéo chữ thập, có mùi thơm...

Cây pơ mu di sản nằm ở độ cao hơn 1.300m, có đường kính gần 3m và được các chuyên gia Nhật Bản nghiên cứu, xác định niên đại hơn 1.000 năm tuổi.

Thân cây pơ mu thẳng và có chiều cao khoảng 60m (chiều cao dưới cành hơn 35m).

Cây sa mu dầu sống ở độ cao khoảng 1.400m cũng được công nhận là Cây di sản Việt Nam năm 2013, cây có đường kính thân khoảng 4m và được các chuyên gia xác định khoảng 1.500 tuổi.

Cây sa mu dầu có tên khoa học là Cunninghamia konishii, hay còn gọi là sa mộc dầu, mạy lâng lênh... thuộc loại họ nhà thông, vỏ xù xì màu nâu và có các vết nứt theo chiều dọc.

Hàng tháng, lực lượng kiểm lâm Trạm bản Vịn (Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên) thường xuyên kiểm tra, phát quang bụi rậm quanh khu vực cây di sản.

Bề mặt một bên thân cây sa mu được thảm thực vật mọc kín như một bức tranh màu xanh.

Thân cây sa mu mọc thẳng, có chiều cao khoảng 70m.

Trong đó, chiều cao dưới cành 45m.

Quả sa mu dầu giống hình thù quả thông, lá kim ngắn.

Cành, tán cây hẹp và thường mọc ở những khoảng tán rừng rộng, không có nhiều cây bụi, dây leo...

Ngoài 2 cây di sản, tại đây cũng có 2 cây pơ mu có đường kính rộng hơn 2m đứng cạnh nhau, được người dân địa phương gọi với cái tên “cặp vợ chồng”.

Hai cây đứng song song nhau với chiều cao khoảng hơn 50m.

Tại vùng lõi Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên có hàng chục cây pơ mu, sa mu có niên đại từ vài trăm năm tuổi trở lên và có đường kính lớn từ 2m trở lên.

Ngoài ra, còn có quần thể 5 cây sa mu dầu đứng cạnh nhau, cao hàng chục mét, đường kính hơn 2m và có niên đại hàng trăm năm tuổi.

Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên nằm ở vùng rừng thượng nguồn sông Chu thuộc huyện Thường Xuân (Thanh Hóa) được thành lập năm 1999 với tổng diện tích khu vực là 27.668 ha nằm giáp danh với tỉnh Nghệ An và gần biên giới Việt-Lào. Hệ sinh thái thực vật, động vật ở Xuân Liên phong phú như sa mu, pơ mu, thông nàng... bò tót, voọc xám, vượn đen má trắng, mang...

Trần Nghị