Câu hỏi nhức nhối từ vụ mất tích máy bay bí ẩn nhất thế giới

CÂU HỎI NHỨC NHỐI TỪ VỤ MẤT TÍCH MÁY BAY BÍ ẨN NHẤT THẾ GIỚI

MH370 đang ở đâu? - câu hỏi suốt 7 năm rưỡi qua vẫn chưa có câu trả lời, bất chấp hàng loạt cuộc tìm kiếm, với sự tham gia của nhiều nước và các công ty tư nhân sở hữu các thiết bị hiện đại nhất.

Vụ mất tích của chuyến bay số hiệu 370 của Malaysia Airlines xảy ra vào ngày 8/3/2014 trong hành trình từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh. Sau sự biến mất của chiếc Boeing 777 với 227 hành khách và 12 thành viên phi hành đoàn trên máy bay, các cuộc tìm kiếm đã được thực hiện, trải dài từ Ấn Độ Dương phía tây Australia đến Trung Á. Vụ mất tích khó hiểu đến nỗi nó đã trở thành một trong những vụ mất tích bí ẩn nhất trong lịch sử ngành hàng không thế giới.

Biến mất và tìm kiếm

Máy bay 370 cất cánh lúc 12h41 sáng ngày 8/3/2014 theo giờ địa phương và đạt độ cao bay 10.700 m lúc 1h01 sáng. Hệ thống thông tin và báo cáo trên máy bay (ACARS), một hệ thống truyền dữ liệu về hoạt động của nó, đã gửi lần truyền cuối cùng vào lúc 1h07 sáng và sau đó bị tắt.

Cuộc liên lạc bằng giọng nói cuối cùng từ phi hành đoàn xảy ra lúc 1h19 sáng và lúc 1h21 sáng bộ phát đáp của máy bay dùng để liên lạc với kiểm soát không lưu bị tắt.

Vào lúc 1h30 sáng, radar quân sự và dân sự của Malaysia bắt đầu theo dõi chiếc máy bay khi nó quay lại và sau đó bay về phía Tây Nam qua Bán đảo Malay và sau đó là Tây Bắc qua eo biển Malacca. Lúc 2h22 sáng, radar quân sự của Malaysia mất liên lạc với máy bay trên biển Andaman. Một vệ tinh Inmarsat trên quỹ đạo địa tĩnh trên Ấn Độ Dương đã nhận được tín hiệu hàng giờ từ chuyến bay 370 và phát hiện máy bay lần cuối vào lúc 8h11 sáng.

Các cuộc tìm kiếm chiếc máy bay ban đầu tập trung ở Biển Đông. Sau khi xác định được rằng MH370 đã chuyển hướng về phía Tây ngay sau khi bộ phát đáp bị tắt, các nỗ lực tìm kiếm đã chuyển hướng đến eo biển Malacca và biển Andaman.
Vào ngày 15/3, một tuần sau khi máy bay biến mất, liên lạc của Inmarsat được tiết lộ. Phân tích tín hiệu không thể xác định vị trí chính xác của chiếc máy bay nhưng đã xác định rằng chiếc máy bay có thể đã ở bất kỳ đâu trên hai vòng cung, một kéo dài từ Java xuống phía Nam đến Ấn Độ Dương, Tây Nam của Australia; và một kéo dài về phía Bắc qua châu Á từ Việt Nam đến Turkmenistan. Khu vực tìm kiếm sau đó được mở rộng đến Ấn Độ Dương về phía Tây Nam của Australia trên vòng cung phía Nam và Đông Nam Á, phía tây Trung Quốc, tiểu lục địa Ấn Độ và Trung Á trên vòng cung phía Bắc.

Vào ngày 24/3, Thủ tướng Malaysia khi đó là ông Najib Razak thông báo rằng, dựa trên phân tích các tín hiệu cuối cùng, Inmarsat và Chi nhánh Điều tra Tai nạn Hàng không Vương quốc Anh (AAIB) đã kết luận rằng máy bay đã bị rơi ở một vị trí xa trên Ấn Độ Dương, khoảng 2.500 km về phía Tây Nam của Australia. Do đó, khả năng có người sống sót hầu như không có.

Tìm kiếm mảnh vỡ

Mảnh vỡ đầu tiên được tìm thấy vào ngày 29/7/2015, khi cánh lái của cánh phải được phát hiện trên một bãi biển thuộc đảo Réunion của Pháp, cách khu vực Ấn Độ Dương khoảng 3.700 km về phía Tây, nơi các cơ quan chức năng của Australia đang tìm kiếm. Trong một năm rưỡi tiếp theo, 26 mảnh vỡ khác đã được tìm thấy trên bờ biển Tanzania, Mozambique, Nam Phi, Madagascar và Mauritius.

Ba trong số 27 mảnh được xác định thuộc máy bay MH370, và 17 mảnh được cho là có khả năng đến từ chiếc máy bay này. Hai mảnh vỡ từ bên trong cabin cho thấy rằng máy bay đã bị vỡ, nhưng nguyên nhân máy bay bị vỡ trên không hay do va chạm với đại dương vẫn chưa thể xác định được.

Nghiên cứu về cánh lái trên cánh phải được tìm thấy ở Réunion và một mảnh cánh bên phải tìm thấy ở Tanzania cho thấy máy bay chưa trải qua quá trình hạ cánh có kiểm soát, nghĩa là máy bay không được hướng dẫn hạ cánh trên mặt nước. Các vị trí mảnh vỡ được sử dụng để thu hẹp khu vực tìm kiếm ở Ấn Độ Dương, vì một số địa điểm có thể xảy ra va chạm sẽ khó có thể tạo ra các mảnh vỡ trôi dạt đến châu Phi.

Chính phủ Malaysia, Australia và Trung Quốc đã ngừng tìm kiếm chuyến bay MH 370 vào tháng 1/2017. Ocean Infinity, một công ty của Mỹ, được sự cho phép của chính phủ Malaysia đã tiếp tục cuộc tìm kiếm cho đến tháng 5/2017 khi Bộ Giao thông vận tải Malaysia thông báo rằng họ sẽ ngừng lại các cuộc tìm kiếm.

Vào tháng 7/2018, chính phủ Malaysia đã đưa ra báo cáo cuối cùng về vụ mất tích của MH370. Sự cố cơ học được coi là cực kỳ khó xảy ra và "sự thay đổi đường bay có thể là do các thao tác nhập thủ công", tuy nhiên các nhà điều tra vẫn không thể xác định tại sao MH370 lại biến mất.

Nhiều câu hỏi chưa có lời giải

Trong những tuần sau khi máy bay MH370 mất tích, rất nhiều giả thuyết được đặt ra, từ lỗi máy móc đến việc phi công tự sát. Việc mất tín hiệu ACARS và bộ phát đáp làm dấy lên khả năng chiếc máy bị không tặc, nhưng không có cá nhân hoặc nhóm nào nhận trách nhiệm và không có khả năng không tặc đã bay máy bay đến nam Ấn Độ Dương. Việc các tín hiệu có thể đã bị tắt từ bên trong máy bay được cho là một trong các phi hành đoàn muốn tự sát - một khả năng mà nhà chức trách Malaysia vẫn chưa loại trừ - nhưng không tìm thấy điều gì đáng ngờ trong hành vi của cơ trưởng hoặc nhân viên cabin trước chuyến bay.

Sau khi phát hiện ra mảnh vỡ, một số suy đoán rằng máy bay 370 đã bị bắn hạ, nhưng không có bằng chứng nào về mảnh đạn từ tên lửa hoặc các loại đạn khác.

Hơn 7 năm sau khi biến mất bí ẩn, đến nay, số phận chuyến bay MH370 của hãng hàng không Malaysia Airlines vẫn là một bí mật. Vụ mất tích đã đặt ra nhiều câu hỏi về điều gì đã thực sự xảy ra với chiếc máy bay xấu số này và khiến người thân của các hành khách phải tiếp tục chờ đợi trong vô vọng.

Một số người thân và họ hàng của các hành khách trên máy bay MH370 hy vọng điều kỳ diệu xảy ra, trong khi cũng có những người lựa chọn để mọi việc cho Chúa quyết định, cũng như cầu nguyện rằng các nhà chức trách cuối cùng sẽ có câu trả lời thỏa đáng cho một trong những bí ẩn lớn nhất lịch sử hàng không này.

Maira Elizabeth Nari, con gái tiếp viên trưởng trên máy bay MH370 Andrew Nari nói rằng mặc dù nhiều năm đã trôi qua nhưng cô không thể làm gì khác và dù tình hình xảy ra như thế nào thì cuộc sống vẫn phải tiếp diễn.

"Tôi cảm thấy mọi thứ vẫn giống như cách đây 7 năm, khi tôi 17 tuổi", Maira cho hay.

Anh rể của nữ tiếp viên trưởng MH370 Goh Sock Lay cho biết mọi người trong gia đình họ không còn muốn nhớ đến vụ tai nạn nữa.

"Gia đình tôi đã quên đi việc này từ lâu. Không còn ai nhắc đến nữa bởi đây là một điều đáng buồn", anh chia sẻ.

Người thân của một hành khách khác trên chuyến MH370 Tan Ah Meng tại Kampung Kanthan, Chemor cũng có cùng cảm nhận về vụ biến mất bí ẩn này.
"Tôi và gia đình đã quên sự việc, và không có gì để nói về nó", người đại diện của gia đình nói, và cũng cho biết cả bố mẹ anh Tan đều đã mất cách đây vài năm.

Các cuộc tìm kiếm sẽ vẫn tiếp tục

Các nhà chức trách đã dừng cuộc tìm kiếm máy bay MH370 vào năm 2017, nhưng một số người trên khắp thế giới vẫn tiếp tục việc này vì tin rằng một ngày nào đó chiếc máy bay sẽ được tìm thấy.

"Điều gần như không thể tưởng tượng được và không thể chấp nhận được về mặt xã hội trong thời hàng không hiện đại là một chiếc máy bay thương mại cỡ lớn bị mất tích và thế giới không biết chắc chắn điều gì đã xảy ra với nó và những người trên đó", Per Foley, cựu giám đốc chương trình vì nỗ lực quốc tế thuộc Các Cục An toàn Giao thông Vận tải Australia (ATSB), từng nói.

Ông Foley tin rằng MH370 sẽ được tìm thấy. "Đó là một trong những điều mà mọi người quan tâm cho đến khi bí ẩn được giải đáp. Đó là một bí ẩn cần phải được giải đáp và cuối cùng sẽ được giải đáp."

Richard Godfrey, một trong những người đứng đầu nhóm điều tra MH370, là kỹ sư hàng không vũ trụ. Ông cho biết sự quan tâm của ông đối với số phận của MH370 bắt nguồn từ một sự kiện đã xảy ra với chính mình. Năm 2009, ông đã đặt chỗ trên một chuyến bay từ Rio de Janeiro đến Paris. Một tuần sau, chuyến bay đó, Air France 447, đã rơi xuống Đại Tây Dương với 228 người trên khoang. Sau gần hai năm tìm kiếm, xác máy bay đã được tìm thấy. Và khi MH370 mất tích, Godfrey muốn có câu trả lời.

Nhiều người khác có cùng sự quan tâm với Godfrey. Thợ săn xác tàu Blaine Gibson vẫn đang tìm kiếm câu trả lời. Bob Ballard, người tìm thấy xác tàu Titanic năm 1985, cũng muốn giúp đỡ. Các gia đình nạn nhân chia sẻ rằng họ sẽ tiếp tục tìm kiếm.

Chuyên gia hàng không Mohd Harridon Mohamed Suffian cho biết, đến nay vẫn chưa có bằng chứng mới nào về định mệnh chiếc máy bay MH370.

Dù vậy, một phi công giám định bay thuộc Đại học Kuala Lumpur cho biết, trong một vài trường hợp, mảnh vỡ của các vụ tai nạn máy bay đã được tìm thấy sau một vài năm biến mất, đồng thời khẳng định rằng việc tiếp tục tìm kiếm MH370 là điều cần thiết.

"Chẳng hạn, mảnh vỡ của chiếc máy bay Piper đã được phát hiện ở Michigan, Mỹ sau 21 năm khi nó biến mất và mảnh vỡ của máy bay Learjat được tìm thấy ở New Hampshire, Mỹ sau 3 năm mất tích", phi công trên nói.

Phi công này cũng nhận định: "Trong các vụ việc trên, những nỗ lực tìm kiếm cũng được tiến hành cẩn thận trên quy mô lớn nhưng các mảnh vỡ chỉ được tìm thấy một vài năm sau đó. Điều này cho thấy chúng ta vẫn còn hy vọng".

Trong khi đó, Bộ trưởng Giao thông Malaysia Datuk Seri Dr Wee Ka Siong hồi tháng 3 năm nay cho biết nước này sẽ nỗ lực hết sức hợp tác với Trung Quốc và Australia để tìm kiếm MH370.

Ông Wee cho rằng thảm kịch MH370 không bao giờ có thể lãng quên: "Với nhiều người, thời gian 7 năm trôi qua vẫn không thể làm nguôi ngoai nỗi đau của họ về thảm kịch này".

Xuân Vũ

Theo Straits Times, Guardian, Britannica