Dinh chúa Đảo (huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), còn được gọi là Dinh ông lớn hoặc Dinh tỉnh trưởng, là nơi ở và làm việc của các đời chúa đảo - những người đứng đầu bộ máy cai trị ở Côn Đảo. Đây cũng là nơi xuất phát những mệnh lệnh, thủ đoạn và âm mưu nhằm đày ải và tiêu diệt tù nhân tại hệ thống nhà tù Côn Đảo.
Trái ngược với vẻ đẹp cổ kính mang đậm phong cách kiến trúc truyền thống của Pháp ở bên ngoài, bên trong Dinh chúa Đảo là không gian lộng lẫy với nhiều đồ đạc và hiện vật xa xỉ vẫn còn được lưu giữ cho đến ngày nay.
Dinh chúa Đảo được khởi công xây dựng năm 1862 và hoàn thành vào năm 1876. Nơi đây đã trải qua 53 đời chúa đảo xuyên suốt 113 năm, trong đó có 39 vị chúa trong thời kỳ Pháp thuộc và 14 chúa ở thời kỳ đế quốc Mỹ chiếm đóng.
Diện tích của Dinh chúa Đảo khoảng 1,86ha, bao gồm tòa nhà chính, các gian nhà phụ và sân vườn.
Căn phòng làm việc của các chúa đảo rộng khoảng 20m² với các bộ bàn ghế được chạm khắc tỉ mỉ.
Năm 2019, Dinh chúa Đảo được trùng tu, tôn tạo và phục dựng nội thất tái hiện sinh hoạt của các đời chúa đảo.
Chiếc bàn lớn được đặt ngay chính giữa phòng làm việc của các chúa đảo.
Căn phòng ngủ với chiếc giường bằng gỗ được chạm khắc vô cùng tinh tế.
Ngoài phòng làm việc, bên trong dinh còn có khu vui chơi của các chúa đảo.
Chiếc bàn bida được đặt ngay phòng khách, thể hiện cuộc sống xa hoa của các chúa đảo thời bấy giờ.
"Đi từ điểm tham quan nhà tù Côn Đảo rồi ghé vào đến đây, tôi mới thấy được cuộc sống đối lập giữa xa hoa và cùng cực của các chúa đảo và tù nhân," ông Ngô Trung Kiên (70 tuổi) chia sẻ.
Những đồ dùng hàng ngày của các chúa đảo như cặp táp, cà vạt, đôi giày và chiếc ô vẫn còn được lưu giữ tại đây.
Những bộ đồ của Tỉnh trưởng Tăng Tư và phu nhân Phùng Thị Điểm sử dụng trong thời gian làm tỉnh trưởng tỉnh Côn Sơn (1964-1965).
Dinh chúa Đảo là một trong những điểm đến được đông đảo người dân ghé thăm mỗi khi đến du lịch tại Côn Đảo.
Các chúa đảo được hưởng thụ cuộc sống xa hoa, tráng lệ như đế vương bằng sự thống trị của mình tại Dinh chúa Đảo. Đối lập hoàn toàn với cuộc sống của các chúa đảo là hoàn cảnh khốn khổ, nghèo nàn và bị đàn áp dã man của các tù nhân cách mạng. Các tù nhân thường xuyên phải lao động khổ sai tại khu vườn của dinh và phục vụ tất cả các nhu cầu ăn uống đến sinh hoạt của các chúa đảo.
Ngày 29/4/1979, Di tích Nhà Chúa Đảo đã được Bộ Văn hóa - Thông tin ra Quyết định số 54-VHTT.QĐ đặc cách công nhận là Khu di tích đặc biệt quan trọng của Quốc gia. Ngày 10/5/2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 548/QĐ-TTg xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.
.jpg "Lũ lịch sử trên sông Cầu tại Thái Nguyên lập đỉnh vào đêm nay")
