Nước bọt có nhiều chức năng liên quan trực tiếp đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của chúng ta, giúp bôi trơn, làm sạch, tiêu hóa, kháng khuẩn, tăng cường vị giác, phát âm, khả năng đệm và tái khoáng.
Tuy nhiên với bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ, việc xạ trị khiến bệnh nhân bị khô miệng do giảm hoặc mất khả năng bài tiết của các tuyến nước bọt. Áp dụng kỹ thuật xạ trị điều biến liều (IMRT) góp phần cải thiện tác dụng phụ khô miệng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho các bệnh nhân ung thư sau xạ trị.
Dưới đây là một số hướng dẫn đơn giản nhưng rất quan trọng giúp cải thiện khô miệng sau xạ trị ung thư đầu cổ:
- Uống đủ ít nhất 2 lít nước/ngày và một cốc nước vào ban đêm có thể giúp làm ẩm khoang miệng.
- Giữ vệ sinh răng miệng như đánh răng 3 lần/ ngày sau bữa ăn bằng bàn chải mềm. Khô miệng làm tăng các vi khuẩn có hại và giảm vi khuẩn có lợi ở khoang miệng.
- Súc miệng và họng nhiều lần mỗi ngày bằng dung dịch đệm natri bicarbonat để kiềm hóa khoang miệng và giữ ẩm cho niêm mạc. Cách pha dung dịch: một thìa cà phê natri bicarbonat vào một lít nước. Tuyệt đối không súc miệng bằng các dung dịch có chứa cồn (alcohol).
- Thức ăn được chế biến phù hợp để dễ nhai và nuốt, tránh các thức ăn cứng, dai cũng như thức ăn cay, chứa nhiều axit.
- Tránh dùng các loại thức ăn khô, mặn, thức ăn và đồ uống có nhiều đường.
- Không dùng các đồ uống có cồn (rượu bia) hoặc chứa caffeine (cà phê, trà, chocolate), các đồ uống có vị chua (nước ép cam, táo, nho, cà chua) do làm tăng khô miệng.
- Ngậm kẹo cứng không đường, nhai kẹo cao su không đường để kích thích tăng tiết nước bọt.
Ngoài ra, các điều trị chuyên sâu như châm cứu, điều trị nội khoa…được chứng minh là góp phần cải thiện triệu chứng khô miệng. Hãy liên hệ với bác sĩ xạ trị của bạn để được tư vấn chuyên sâu hơn.
Bác sĩ Hoàng Đào Chinh
Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư (Bệnh viện TWQĐ 108)
