Mộc nhĩ là món ăn vô cùng quen thuộc trong mâm cơm của người Việt. Đây là loại thực phẩm cung cấp nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe. Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội) cho biết: Trong Đông y, mộc nhĩ vị ngọt tính bình, đi vào các kinh tỳ vị, đại tràng, can, thận. Tác dụng làm mát máu, làm ngừng chảy máu do va đập, bị thương. Liều dùng mỗi ngày từ 15 - 20g bằng cách xào, nấu, sắc nước hoặc nghiền nhỏ uống.
Trong Đông y, mộc nhĩ vị ngọt tính bình, đi vào các kinh tỳ vị, đại tràng, can, thận.
Còn trong y học hiện đại, ăn mộc nhĩ với liều lượng vừa phải, thường xuyên rất tốt để làm giảm cục đông máu, phòng bệnh tắc động mạch do huyết khối, giúp bổ máu, phòng thiếu máu do thiếu sắt, làm đẹp da...
Mộc nhĩ dù là thực phẩm an toàn, không độc nhưng khi bị ngâm sai cách thì chúng có thể tạo ra những nguy hiểm khôn lường cho sức khỏe.
1. Mộc nhĩ ngâm lâu ngày
Mộc nhĩ là thực phẩm khô, vì vậy trước khi chế biến cần phải ngâm vào nước để mềm và nở ra. Đồng thời, quá trình ngâm cũng sẽ giúp giải phóng độc tố, làm thực phẩm trở nên an toàn hơn. Nhiều gia đình cứ mua mộc nhĩ về là ngâm vào nước vài ngày rồi mới sử dụng, thực tế càng ngâm lâu mộc nhĩ càng biến chất và dễ gây ngộ độc.
Càng ngâm lâu mộc nhĩ càng biến chất và dễ gây ngộ độc.
Nguy hiểm hơn, mộc nhĩ bị ngâm trong một thời gian dài sẽ sinh ra quá nhiều vi khuẩn và sản sinh aflatoxin - đây là một loại chất gây ung thư hạng nhất. Ngay cả khi nó được rửa nhiều lần, aflatoxin cũng không thể được loại bỏ.
Để tốt cho sức khỏe, các gia đình chỉ nên ngâm mộc nhĩ trong nước lạnh trong thời gian từ 15 – 20 phút mà thôi.
2. Sử dụng mộc nhĩ tươi
Mộc nhĩ mà chúng ta sử dụng nên là mộc nhĩ khô bởi sản phẩm tươi có chứa chất morpholine nhạy cảm ánh sáng, sau khi ăn rất dễ gây ngứa ngáy, phù nề, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến hoại tử da.
Ngược lại, chất cảm quang này sẽ mất đi khi mộc nhĩ được phơi khô, chính vì thế mộc nhĩ chỉ nên dùng khi đã được phơi khô thật kỹ.
3. Ngâm mộc nhĩ trong nước nóng
Nhiều gia đình nhầm tưởng rằng ngâm mộc nhĩ trong nước nóng sẽ nhanh hơn nước lạnh, chỉ cần chờ một thời gian ngắn là mộc nhĩ sẽ nở nhanh và dễ dàng chế biến. Tuy nhiên, đây là thói quen vô cùng sai lầm, nhiệt độ cao sẽ khiến mộc nhĩ dễ rách, chín mềm khiến món ăn mất hấp dẫn.
Đáng sợ hơn, nếu bạn ngâm mộc nhĩ bằng nước nóng, mộc nhĩ nở quá nhanh, không có thời gian để đào thải các morpholine còn sót lại. Khuyến cáo của lương y Bùi Đắc Sáng là mộc nhĩ nên ngâm trong nước lạnh, rửa dưới vòi nước để loại bỏ nấm mốc.
Những nhóm người nào không nên ăn mộc nhĩ?
- Người đang bị tiêu chảy: Do mộc nhĩ có tính hàn, bổ âm nên nếu bạn đang bị tiêu chảy, đầy bụng... thì không nên ăn để tránh tình trạng thêm trầm trọng.
- Bà bầu: Mộc nhĩ tuy có tác dụng bồi bổ tỳ nhưng lại có tác dụng hoạt huyết tiêu ứ vì vậy không có lợi cho quá trình sinh trưởng của thai nhi, vì vậy bà bầu không nên ăn.
- Người dễ dị ứng: Mộc nhĩ cũng là nấm nên có thể gây dị ứng với người không phù hợp, người có cơ địa dễ dị ứng nên thận trọng khi ăn.
- Người bị loãng máu, hay chảy máu: Mộc nhĩ là thực phẩm có công dụng ngăn ngừa đông máu, giúp máu dễ lưu thông hơn nên những người bị loãng máu, dễ chảy máu như xuất huyết não không nên ăn để tránh nguy hiểm.
